AMSTERDAM - De werkende Nederlander wordt keihard in de portemonnee geraakt door de maatregelen om het overheidstekort onder de drie procent te brengen.

Dat blijkt uit berekeningen van de vakcentrale MHP. „Dit pakt dramatisch uit voor de middeninkomens”, zegt MHP-voorzitter Bob van der Wal. „Wij gaan dit aan de cao-tafel terughalen.”Met de berekeningen is de vakcentrale eerder dan het CPB, dat vandaag met de cijfers aan de slag gaat.

Koopkrachtdaling

Gemiddeld gaan gezinnen die tussen de een en twee keer modaal verdienen er door de maatregelen zo’n 1200 euro per jaar op achteruit, wat neerkomt op een koopkrachtdaling van zo’n 3,5 tot 4,1%. Lage inkomens krijgen een klap van circa 650 euro per jaar te verwerken, wat neerkomt op 3,3 tot 3,8%. De inflatie, die volgens de verwachting van de Europese Commissie het komend jaar rond 1,8% uitkomt, komt daar voor iedereen nog bovenop, waardoor het koopkrachtverlies in de praktijk voor veel mensen volgend jaar richting de 6% kruipt.

Btw-verhoging

De ergste pijn zit hem in het afschaffen van de kilometervergoeding voor het woon-werkverkeer, die alleen al gemiddeld tussen de 1,8 en 2,0% van de koopkracht opslokt voor werknemers die twintig kilometer van hun werk wonen. Wie nog verder van de baas woont, wordt per kilometer nog zwaarder getroffen door de nieuwe belasting op de rit naar de zaak.Een andere maatregel die iedereen zal voelen, is de btw-verhoging. Die gaat lagere inkomens 0,8% en hogere inkomens 0,9% koopkracht kosten.

Hogere inkomens

De bezuinigingen op de zorg zal vooral de portemonnee van hogere inkomens 0,5% lichter maken. De nullijn die voor ambtenaren direct en voor de marktsector indirect via een belastingmaatregel wordt ingevoerd, gaat overheidsdienaren 1% en werknemers in de marktsector 0,3 tot een half procent kosten. Hoe de bezuinigingen op de zorg van 1,6 miljard worden ingevuld, is nog onduidelijk. De MHP gaat ervan uit dat de helft daarvan bij de middeninkomens terecht komt.

Armoedeval dreigt

Voor aow’ers heeft de MHP geen berekening kunnen maken. Daarvoor is nog te veel onduidelijk als het gaat om de toekomst van het pensioenakkoord, dat op de helling staat. Maar wie pech heeft, kan er over een paar jaar zomaar achter komen, dat zijn koopkracht nog veel verder is afgenomen. Sommige maatregelen zullen de ene groep harder treffen dan de andere. Mensen die ver van hun werk wonen, zullen de eersten zijn die merken dat de nieuwe belasting op woon-werkverkeer wel meer dan het gemiddelde van rond de 2 procent van het huishoudbudget afknabbelt. Zo zullen werknemers met een auto van de zaak die geen bijtelling afdroegen omdat ze er minder dan 500 kilometer privé mee reden, vanwege dit ’voorrecht’ in vijf jaar stapsgewijs 7 tot 9% koopkracht inleveren.

Huizenkopers

Huizenkopers die geen gebruik meer kunnen maken van fiscaal vriendelijke hypotheekvormen die straks verdwijnen, zullen merken dat de annuïteitenhypotheek die daarvoor in de plaats komt, ze over de looptijd van 30 jaar gemiddeld 5% meer van hun koopkracht kost dan de aflossingsvrije variant.Ook zogenoemde scheefhuurders in sociale woningbouw gaan het in de portemonnee voelen dat ze worden rechtgetrokken. Zij leveren jaarlijks 0,2% tot 0,8% aan koopkracht in.

Middeninkomens

De vakcentrale MHP is dan ook allerminst te spreken over het pakket aan maatregelen en vraagt zich af waarom in het hele akkoord met geen woord wordt gerept van besparingen op infrastructuur, waar jaarlijks miljarden in verdwijnt. „Dit akkoord vertoont duidelijk sporen van vermoeidheid als je ziet hoe onevenwichtig het in elkaar zit”, zegt MHP-voorzitter Bob van der Wal. „De middeninkomens worden alweer het zwaarst gepakt, net als in het regeerakkoord. Ik heb het hier niet over de rijken, maar over heel grote groepen mensen in de samenleving.”

Winstbetaling

De bonden die zijn aangesloten bij MHP maken zich dan ook op voor een stevige ronde cao-onderhandelingen met hoge inzetten. „De enige manier waarop we de schade kunnen repareren, is door het daar te gaan halen waar de overheid geen invloed heeft. Dat is aan de cao-tafel”, zegt Reinier Castelein, de kersverse voorzitter van De Unie, de grootste vakbond van de MHP. „Die 3,8% die mensen er gemiddeld op achteruitgaan, die willen we terug.” Werkgevers worden naar de zin van de MHP veel te veel ontzien. „Waar wij voor hebben gepleit is een verhoging van de winstbelasting. Dat treft dus alleen de gezonde bedrijven. Door deze maatregelen wordt voor de rest iedereen geraakt, en dus zullen we dat daar proberen terug te halen”, zegt Castelein.

Onstslagvergoeding

Grote zorgen maakt de MHP zich bovendien over het feitelijk afschaffen van de ontslagvergoeding, die, volgens de plannen die de MHP uit het Haagse opvangt, lijkt te worden verlaagd en omgezet in budget voor van-werk-naar-werkbegeleiding. „De functie van de ontslagvergoeding is ook dat mensen die hun baan verliezen een overbrugging krijgen om een baan te vinden. De kans dat mensen van boven de vijftig een nieuwe vaste baan vinden is 2%. Dat betekent dat wie straks ontslagen wordt, binnen een maand in een enorme armoedeval terecht kan komen”, waarschuwt Van der Wal.

Verkiezingen

Dit geldt met name voor mensen met hogere inkomens, van wie de ww-uitkering lager uitvalt dan 70% van hun laatstverdiende loon.De strijd zal overigens niet alleen aan de cao-tafel plaatsvinden. „Wij zijn niet tegen bezuinigingen, maar deze maatregelen maken het alleen maar erger”, zegt Van der Wal. Hij denkt dan ook dat het laatste woord over veel onderdelen van het plan nog niet is gezegd. „Hier gaat zeker nog discussie over ontstaan en ze gaan ook onderdeel worden van verkiezingsprogramma’s van de partijen die zich ermee willen profileren.”