AMSTERDAM - De Verenigde Staten (VS) hebben ervoor gezorgd dat de onderhandelingen over antipiraterijverdrag ACTA geheim bleven. Bovendien stuurt het land wel degelijk aan op nieuwe wetgeving.

Dat blijkt uit documenten over de onderhandelingen rond ACTA die in handen zijn van NU.nl. Europarlementariër Sophie in ’t Veld (D66) heeft de documenten van de Europese Commissie gekregen via een Wob-verzoek.

De 36 pagina’s zijn verslagen van onderhandelingen die plaatsvonden tussen eind 2008 en begin 2010. Hoewel in de documenten geprobeerd is landen en standpunten onleesbaar te maken, zijn deze delen per abuis gemarkeerd.

Internettekst

Daardoor wordt goed zichtbaar welke rol diverse landen tijdens de onderhandelingen hadden. "Het wordt duidelijk dat de VS de macht heeft. Europa gaat mee in de eisen van de VS", aldus In ’t Veld.

De Verenigde Staten waren, zo blijkt uit de notulen, ook verantwoordelijk voor de internettekst van ACTA. Het land diende een voorstel in waar de andere partijen dan hun mening over konden geven. De D66-Europarlementariër noemt dat ‘geen toeval’.

Censuur

Bijvoorbeeld het notice and takedown-principe wordt in het voorstel van de VS genoemd. Daarbij moeten providers zonder tussenkomst van de rechter materiaal offline halen als daar door bepaalde partijen om gevraagd wordt.

Dat de vrijheid van meningsuiting en het open karakter van het internet door ACTA in gevaar komt, zijn juist twee kritiekpunten van tegenstanders. Voorstanders ontkrachtten tot nu toe dat er wetgeving aangepast hoeft te worden.

Het verdrag moet de verspreiding van namaakgoederen tegengaan, maar is vooral ophef over het digitale aspect van het verdrag. Zo moet ACTA ook zorgen dat er minder auteursrechtelijk beschermd materiaal gedownload wordt.

Omdat de uiteindelijke tekst heel algemeen is, zijn critici bang dat landen de onderhandelingen kunnen aanhalen om vergaande maatregelen in te stellen.

Transparantie

Europa heeft tijdens de onderhandelingen diverse malen aangedrongen op het openbaar maken van de onderhandelingen, zo blijkt uit de documenten. Er is grote kritiek dat deze gesprekken achter gesloten deuren hebben plaatsgevonden. De VS heeft transparantie echter constant geblokkeerd.

In de documenten staat dat de VS bij een overleg in december 2008 samen met Japan tegen meer openheid was omdat dit een verkeerd precedent zou zijn voor andere onderhandelingen. De VS wordt bovendien diverse malen omschreven als ‘opdringerig’. Bij andere onderhandelingen zou het land ‘minder opdringerig’ zijn geweest.

De gesprekken over de transparantie worden in de documenten omschreven als ‘intens’. Europa en de VS zouden tijdens de onderhandelingen lijnrecht tegenover elkaar gestaan hebben.

De Europese Commissie heeft vervolgens ook de onvrede geuit over het feit dat de Verenigde Staten details wel deelt met Amerikaanse bedrijven, maar Europa de juridische middelen niet heeft dat ook te doen.

Wetgeving

Voorstanders van ACTA stellen dat nationale en Europese wetten niet te hoeven worden aangepast vanwege ACTA. Het uiteindelijk verdrag is dan ook erg algemeen. In ’t Veld wijst erop dat de VS tijdens de onderhandelingen wel degelijk aandringt op nieuwe wetgeving voor het offline halen van auteursrechtelijk beschermd materiaal.

"Dat dit niet in de uiteindelijke tekst staat, maakt niet uit. Er is wel aangestuurd op nieuwe wetgeving en de VS verwacht ook dat dit uiteindelijk gebeurt."

In ’t Veld heeft momenteel nog een rechtszaak lopen waarin ze hoopt alle documenten openbaar te krijgen, nu is slechts een klein deel van de totale onderhandelingen gedeeld.

Planning

De Europese Commissie heeft vanwege alle ophef besloten het verdrag voor te leggen aan het Europees Hof om te kijken of het in strijd is met Europese wetten. Het Europees Parlement heeft echter besloten daar niet op te wachten en zal volgens planning in juni over ACTA stemmen.