De Amerikaanse overheid zit zoals bekend diep in de schulden. Op dit moment is de totale schuld 14,6 biljoen dollar. Dat is zo’n 130 000 dollar per Amerikaanse belastingbetaler (ongeveer een ton in euro’s). Er zijn meer schulden dan bezittingen. Kan de VS failliet gaan?

VS bijna bankroet…
De totale schuld van de VS is hoog, zeker als ook de schulden van de deelstaten worden meegerekend. Op dit moment is de schuld met 98% van het bruto nationaal product vrijwel even hoog als de Amerikanen in een jaar verdienen[1]. Als de toekomstige verplichtingen van de Amerikaanse overheid mee worden gerekend, denk aan pensioenen, uitkeringen en het medische systeem Medicare, loopt dit bedrag op tot bijna het tienvoudige: 115 biljoen schuld extra. Dit is meer schuld dan de totale rijkdom van de Amerikanen samen, 76 biljoen. Dit kan uiteraard niet goed blijven gaan.

Of toch niet?
De Amerikaanse overheid zit in een bijzonder comfortabele positie. De enorme schuld is namelijk niet in buitenlandse valuta, maar in hun eigen Amerikaanse dollars. De federale bank, de Fed, kan in principe zoveel dollars bijdrukken als ze willen en hiermee staatsleningen opkopen die de overheid uitgeeft. Dit is te vergelijken met een valsemunter die de schuldeisers kan betalen door zijn geldpers in een schuurtje roodgloeiend te laten draaien.

Er is echter een maar. Technisch gesproken is de federale bank niet eigendom van de Amerikaanse overheid, maar van een aantal private banken. Als de Fed de Amerikaanse schulden en andere federale financiële waardepapieren massaal zou opkopen, quantative easing, wordt de Amerikaanse overheid in feite eigendom van deze banken. Een geliefd onderwerp voor allerlei samenzweringstheorieën. Natuurlijk kan de overheid deze banken vervolgens nationaliseren. Dat zou de schuld tot nul terugbrengen (al ontstaat er zo een enorme inflatie). Vermoedelijk zal het ach en wee niet van de lucht zijn, maar als het voortbestaan van de staat op het spel staat, zullen de Amerikaanse autoriteiten zich daar weinig van aantrekken. In de middeleeuwen werden grote schulden aan bankiers, vaak joden, ook zo “afgelost” door deze “ongelovigen” te verbannen. Hoe rijk rijkaards ook zijn, ze beschikken nog niet over een privéleger om hun rechten op te eisen.

Chinezen en Indiërs willen wereldmunt
Wat dat betreft hebben de landen en bedrijven die Amerikaanse staatsobligaties hebben gekocht, pech. Het lijkt erop dat de Chinezen nu eindelijk het Amerikaanse spelletje doorkrijgen en massaal proberen hun Amerikaanse staatsobligaties te lozen zonder dat de waarde hiervan teveel in elkaar stort, want met dat laatste zou China zichzelf enorm in de vingers snijden. Op dit moment gebruiken de Chinezen hun enorme cash flow uit export naar de VS en andere landen in de dollarzone daarom vooral om grondstoffen op te kopen en te investeren. En uiteraard willen ze dat er een einde komt aan het misbruik van de dollar als de facto reservemunt voor de wereld. Vandaar dat de Chinezen net zoals de Indiërs een wereldmunt willen als reservevaluta.

Bronnen
1. US Debt Clock