Op veel natuurrampen kan de mensheid zich nauwelijks voorbereiden. Zo veranderde het Argentijnse dorp San Martin de los Andes door de uitbarsting van de Puyehue vulkaan in Chili vorige maand in een aslandschap.
De Organisatie voor Economische Samenwerking OECD heeft een lijst van crises samengesteld die niet meer door de wereld vermeden kunnen worden. Eén van die crises bespraken we recent nog: massale stroomuitval door een elektromagnetische storm of bom. Toch moeten we dit gegeven niet enkel als negatief zien, want de komende catastrofes bieden tegelijkertijd een goede mogelijkheid om nieuwe methoden en technieken te ontwikkelen om de samenleving in de toekomst juist te beschermen tegen dit soort rampen. (1)
Omdat de wereld steeds nauwer met elkaar verbonden raakt worden de risico's, waar landen of overheden niet (goed) op zijn voorbereid, steeds groter. De economische, sociale en technologische samenwerking heeft naast voordelen ook een aantal grote nadelen. Gisteren wezen we opnieuw op het feit dat het totaal opheffen van alle grenzen zelfs zal leiden tot de ondergang van de mensheid.
Vijf onvermijdbare crises
Samenwerking veroorzaakt dat niet, maar de wereldwijde financiële crisis is een goed voorbeeld hoe een crash in de Verenigde Staten zich door de nauwe onderlinge verbondenheid van de financiële systemen en economieën onmiddellijk over de hele wereld verspreidt. In een recente studie waarschuwt de OECD -waar ook Nederland lid van is- voor vijf crises die de politieke stabiliteit -voor zover aanwezig- en de sociale samenhang in gevaar kunnen brengen:
- Pandemieën
- Cyber-aanvallen (op het internet en elektronische systemen)
- Financiële crises
- Sociale onrust
- Elektromagnetische stormen
Daarnaast zouden er aanslagen gepleegd kunnen gaan worden op essentiële zaken zoals de elektriciteitsvoorziening en waterleveranties.
Zonnestorm, verspreiding van ziekten
Een door de zon veroorzaakte elektromagnetische storm kan communicatiesatellieten uitschakelen en zelfs het hele elektriciteitsnetwerk platleggen. Ook een elektromagnetische (EMP) bom kan een heel land of continent naar het stenen tijdperk verwijzen. Op een komeet- of asteroïde inslag kan de wereld zich echter nauwelijks voorbereiden.
Waar de mens volgens de OECD wél zelf de hand in heeft is het grotere risico dat is ontstaan door het vele reizen - denk aan de SARS uitbraak in 2002. Door de sterk toegenomen reislust worden allerlei ziekten makkelijker verspreid. Steeds meer mensen lopen in het buitenland een virus op en brengen dit vervolgens mee terug naar hun thuisland. In dichtbevolkte gebieden kan zo'n ziekte zich vervolgens snel verspreiden.
Voedseltekorten en sociale onrust
Ook zal er meer sociale onrust komen omdat mensen door bijvoorbeeld de financiële crisis bang zijn hun (spaar)geld te verliezen. De almaar stijgende voedsel- en grondstofprijzen, mede veroorzaakt door enorme bosbranden, overstromingen en andere natuurrampen, doen de rest. Goed voorbeeld zijn de bosbranden in Rusland in 2010. Omdat hierdoor één vijfde van de Russische tarweoogst werd vernietigd moest het land, dat de op twee na grootste tarwe exporteur ter wereld is, zijn export stilleggen, waardoor de graanprijzen wereldwijd explodeerden. Tot overmaat van ramp kregen Australië en de Verenigde Staten gelijktijdig te maken met forse overstromingen.
In China, India en Noord Afrika zijn vervolgens voedseltekorten ontstaan. Samen met de sterk stijgende prijzen zorgde dit voor massale onrust in het Midden Oosten en Noord Afrika, waarbij de 'Arabische lente' razendsnel van het ene op het andere land oversprong. Regionale risico's ontaarden op deze wijze in ijzingwekkend tempo in een grotere crisis, die op zeker moment zelfs de hele wereld in brand zou kunnen steken.
In China, India en Noord Afrika zijn vervolgens voedseltekorten ontstaan. Samen met de sterk stijgende prijzen zorgde dit voor massale onrust in het Midden Oosten en Noord Afrika, waarbij de 'Arabische lente' razendsnel van het ene op het andere land oversprong. Regionale risico's ontaarden op deze wijze in ijzingwekkend tempo in een grotere crisis, die op zeker moment zelfs de hele wereld in brand zou kunnen steken.
Overheden niet voorbereid op crises
De prognoses van de OECD zijn beslist geen fantasieën. Integendeel, we kunnen er op rekenen dat we steeds vaker met dit soort crises te maken zullen krijgen. Onze overheden zijn daar echter niet goed of helemaal niet op voorbereid. De OECD dringt dan ook aan op nauwere internationale samenwerking, uitwisseling van informatie en kennis en stresstesten op verschillende gebieden, zodat de risico's beter in kaart kunnen worden gebracht en daar adequate preventie op afgestemd kan worden. Er moet vooral een vroegtijdig waarschuwingssysteem met bijbehorend crisismanagement worden gecreëerd.
Catastrofen dwingen de mensen echter ook tot nadenken, creativiteit, wetenschappelijke en technologische vooruitgang en efficiëntere samenwerking. De door de OECD verwachte schokgolven hoeven daarom geen blijvende negatieve gevolgen te hebben, zeker niet als tijdig wordt begonnen met het nemen van voorzorgsmaatregelen - denk bijvoorbeeld aan het 'EMP-proof' maken van elektriciteitsgeneratoren. Dit vergt echter wel een behoorlijke omslag in het kortetermijndenken van de meeste politici, die over het algemeen niet verder kijken dan de volgende verkiezingen.
Xander
Xander
(1) KOPP Online
Bron: xandernieuws
Voeg toe aan:
