Het Amerikaanse röntgenobservatorium Fermi Space Telescope heeft 12 nieuwe pulsars ontdekt die slechts zichtbaar zijn in gammastraling en heeft daarnaast gammapulsen gedetecteerd bij nog eens 18 pulsars. Voorheen waren al 1800 pulsars aan de wetenschap bekend, maar bij het merendeel hiervan kon men geen hoogenergetische processen detecteren. De kracht van Fermi heeft de wetenschap nu in staat gesteld om bij tientallen pulsars de ware drijvende kracht achter deze machines zichtbaar te maken.

Een pulsar is een snel ronddraaiende en sterk gemagnetiseerde neutronenster, het dichte restant van de kern van een ontplofte ster. De meeste pulsars zijn ontdekt door middel van radiopulsen, die geacht worden het resultaat te zijn van nauwe, vuurtorenachtige bundels die afkomstig zijn van de polen van de ster. Als de magnetische polen en de omwentelingsas van de pulsar echter niet precies zijn uitgelijnd, zal de radiobundel de aarde missen en blijven de pulsars onzichtbaar in radiogolflengten.

De radiobundels zijn gemakkelijk te detecteren, maar vertegenwoordigen slechts een zeer klein deel van de totale energie van de pulsars. De gammastraling dat door pulsars gegenereerd wordt, is echter verantwoordelijk voor 10 procent of meer van de totale energie! Dankzij de Fermi-ruimtetelescoop kan men pulsars eindelijk goed waarnemen in gammastraling, zodat men een beter begrip kan krijgen van de processen die plaatsvinden bij deze extreem dichte en massieve sterrenlijken.



Voorheen waren wetenschappers van mening dat de gammastraling bij pulsars geproduceerd wordt aan het oppervlak van de polen, op dezelfde locatie als waar de radiobundels geproduceerd worden. De waarnemingen van Fermi hebben echter laten zien dat deze theorie niet kan kloppen. In plaats daarvan denken de astronomen nu dat de gammapulsen ver boven het oppervlak van de pulsars geproduceerd worden. Bij de Vela-pulsar, de krachtigste constante bron van gammastraling aan de hemel, wordt de gammastraling nu geacht geproduceerd te worden op 450 kilometer van het oppervlak van de ster (die zelf slechts 10 kilometer groot is).

De gammastraling blijkt veroorzaakt te worden door interacties tussen gesloten en open magnetische velden, waarlangs materie van de pulsar wordt weggevoerd en tot extreme energieën wordt opgezweept. Hoe dit proces exact verloopt is nog niet bekend, maar toekomstige waarnemingen zullen dit hopelijk gaan uitwijzen.