Elke maand stapelt zich meer bewijs op dat reacties op online artikelen worden geplaatst door mensen die niet zijn als wie ze zich voordoen.

De anonimiteit van het internet biedt bedrijven en regeringen gouden kansen om astroturfing operaties te lanceren. Het gaat om campagnes die doen vermoeden dat grote aantallen mensen voor of tegen bepaalde beleidsplannen zijn. Deze deceptie vindt het meest waarschijnlijk plaats waar de belangen van bedrijven of regeringen in strijd zijn met die van het volk.

Klokkenluider

Er is bijvoorbeeld een lange geschiedenis van bedrijven in de tabaksindustrie die astroturf groepen hebben gecreëerd om zo te voorkomen dat ze onder streng toezicht zouden worden gesteld.

Een klokkenluider was lid van een commercieel team dat ingehuurd was om internetfora te vullen met reacties in het belang van grote corporaties om hun agenda te promoten en bovendien met iedereen in discussie gaan die tegenspraak durfde te bieden.

Net als andere teamleden deed hij zich voor als een ongeïnteresseerd iemand. Of preciezer: als een menigte van ongeïnteresseerde personen. Hij gebruikte namelijk 70 verschillende accounts om zowel detectie te voorkomen als om de impressie te creëren dat er een wijdverspreide steun was voor zijn argumenten.

Grootschalig

Het blijkt nu dat dit soort operaties op grote schaal worden uitgevoerd, geavanceerd en volledig geautomatiseerd. Emails die door hackers zijn onderschept van securitybedrijf HBGary Federal tonen dat een opvallend technologisch arsenaal wordt ingezet om de stem van het echte volk te overstemmen.

Zoals de Daily Kos rapporteerde laten de emails zien dat bedrijven ‘persona management software’ gebruiken die de inspanningen van elke astroturfer vermenigvuldigt, zodat men in de veronderstelling is dat er veel steun is voor hetgeen de overheid of een bedrijf probeert te doen. De software creëert alles wat een echt iemand nodig zou hebben: een naam, emailadressen, internetpagina’s en sociale media. Met andere woorden genereert het automatisch authentiek uitziende profielen waardoor het moeilijk is om het verschil te zien tussen een virtuele robot en een echte commentator.

Vervalste accounts kunnen automatisch worden bijgehouden waardoor het lijkt alsof de accounteigenaren echt en actief zijn. Menselijke astroturfers kunnen worden toegewezen aan deze vooraf opgezette accounts om een achtergrondverhaal te creëren, waardoor het lijkt alsof ze al maanden berichten plaatsen of tweeten. Niemand zou denken dat ze voor het eerst ergens opduiken met als enige doel een artikel over klimaatverandering aan te vallen of te argumenteren tegen nieuwe controles op zout in junkfood.

Amerikaanse luchtmacht

Het meest verontrustende is wellicht dat bedrijven zich kunnen inschrijven bij de Amerikaanse luchtmacht om de persona management software te ontvangen, waarbij 10 persoonlijkheden worden gecreëerd per gebruiker, willekeurige IP-adressen worden gegenereerd en statische IP-adressen voor elke persoonlijkheid.

Dergelijke software heeft het potentieel om het internet te vernietigen als een forum voor constructieve debatten. De online democratie komt daarbij in gevaar. Artikelen waar je op kunt reageren die grote commerciële of politieke implicaties hebben worden nu al wreed verstoord door legers van georganiseerde trollen, zoals je voortdurend kunt zien op bijvoorbeeld Guardian.co.uk, de Telegraaf of NUjij.

Het internet is een prachtig iets, maar het is ook een plaats voor lobbyisten van bedrijven of de overheid die zonder controle, verantwoording of angst voor detectie kunnen opereren in cyberspace. Wat moeten we doen om deze tactieken te stoppen?