Ben je ook een bekende voor Aphrodite?

Hoeveel krediet kun jij je schoonmoeder geven voor de ontplooiing (groei) in jou leven?

Hoe voelde het voor jou toen je besefte dat je meisjesjaren voorbij zijn?

Heb je wel eens een gevoel van 'in gevangenschap te leven' binnen je huwelijk ervaren?

Lees verder en ontdek de antwoorden.

Dit drama tussen schoonmoeder en schoondochter speelt zich in alle culturen af, en is een van de vele ergerlijke omstandigheden die toch zoveel kunnen bijdragen aan de psychologische groei van een jonge vrouw. Doordat een jonge vrouw zich met de krachten van haar schoonmoeder moet meten, verkrijgt zij als vrouw haar volwassenheid. Zij is niet langer de dauwdruppel die zo onschuldig op aarde kwam en in het huwelijk trad.

            Wanneer een moderne, redelijk intelligente vrouw haar Aphrodite-aard ontdekt, schaamt zij zich vaak over de primitieve, instinctieve spelletjes die zij kan spelen. Aphrodite laat zich vaak van haar tirannieke kant zien en denkt dat haar wil wet is.

            Wanneer en nieuw soort vrouwelijkheid op het pad van evolutie verschijnt, is de oude godin natuurlijk woedend. Zij zal alle middelen die zij tot haar beschikking heeft gebruiken om haar tegenstander onderuit te halen. Iedere vrouw kent dit uit eigen ervaring wanneer zij in haar Aphrodite-aard vervalt. Een vrouw is een angstaanjagend figuur als zij hieraan ten prooi valt. Er zijn maar weinig huishoudens waarin de uitbarstingen van Aphrodite bij haar ware naam genoemd kunnen worden en waar die verheven energie op de juiste wijze kan worden aangewend.

Er is een verhaal over de eerste olifant die in gevangenschap werd geboren. Eerst was zijn verzorger verrukt over dit feit, maar die verrukking maakte plaats voor afgrijzen toen hij zag hoe de olifanten in een cirkel gingen staan en de nieuwe baby van de een naar de ander wierpen. De verzorger dacht dat zij het baby-olifantje zouden doden, maar zij zorgden er met zijn allen voor dat het zou gaan ademhalen.

Als de nieuwe groei inzet, lijkt het vaak alsof de vreselijkste dingen gaan gebeuren, totdat we inzien dat dit nu juist precies is wat we nodig hebben. Aphrodite wordt weliswaar op allerlei manieren bekritiseerd, maar zij doet wat nodig is om de ontwikkeling van Psyche mogelijk te maken. Het is gemakkelijk om achteraf blijmoedig op een periode van groei terug te blikken, maar als we er middenin zitten is het uiterst pijnlijk. Het lijkt wel of er binnenin ons een soort chaotische evolutionaire oorlogvoering aan de gang is. De oude manier die met de Aphrodite-aard te maken heeft is op de terugweg. Door haar keert de vrouw terug naar een onbewuste toestand, terwijl zij tegelijkertijd door haar wordt gedwongen een nieuw leven te betreden. Soms loopt zij daarbij een groot risico. Het kan ook zijn dat op sommige momenten Aphrodite het enige element is dat groei kan bewerkstelligen. Er zijn bijvoorbeeld vrouwen die zich zonder een tirannieke schoonmoeder of stiefmoeder wellicht niet zouden hebben ontplooid.

Het conflict

Een groot deel van de verwarring die een moderne vrouw ervaart, wordt veroorzaakt door het conflict tussen de Aphrodite en de Psyche in haar. Het kan nuttig blijken haar een kader aan te reiken waarin het proces wordt omschreven. Als de vrouw inziet wat er gebeurt, is zij een heel eind op weg naar een nieuw bewustzijn.

De jeugd van Psyche

We hebben iets van de aard van Aphrodite, het oudere, meer primitieve aanzicht van het vrouwelijke, gezien. Laten we nu eens kijken hoe de nieuwe vrouwelijkheid zich manifesteert..

Aphrodite werd uit de zee geboren en Psyche werd geboren toen een dauwdruppel op de aarde viel. Die beweging van de oceaan naar Aphrodite naar de aarde van Psyche geeft aan dat vroegere, immens vrouwelijke eigenschappen nu een nieuwe vorm krijgen die wat dichter bij de mens staat. Na onmetelijkheid krijgen we nu iets dat binnen ons bereik ligt.

Als een vrouw in dit aspect van de vrouwelijke natuur gevangen zit, blijft zij onaangeraakt en ongebonden.

Als een vrouw haar Psyche-aard probeert in te brengen in een gewone vriendschap die uit geven en nemen bestaat, zal zij merken dat dit niet in goede aarde valt. Als een vrouw veel van Psyche in zich heeft , ziet zij zich voor een pijnlijke taak gesteld. Zij barst in tranen uit en zegt: 'Niemand begrijpt me.' En dat is ook zo!! Iedere vrouw heeft dit aspect in zich, het maakt niet uit welke plek zij in de maatschappij inneemt. Als we dit aspect in de vrouw

herkennen en er met haar over kunnen praten, kan zij zich bewust worden van de schoonheid en de goddelijkheid van Psyche en kan een prachtige ontwikkeling aanvangen.

            Als een vrouw heel mooi is, wordt het probleem nog groter. Marilyn Monroe is een aangrijpend voorbeeld. Ze werd over de hele wereld aanbeden, maar ze ondervond grote problemen in haar intieme relaties. Uiteindelijk kon zij het leven niet langer aan. Zo'n vrouw draagt het beeld van de godin in zich. Ze is zo perfect dat zij bijna onbenaderbaar wordt. Voor haar is geen plaats in een gewone menselijke relatie.. Als we deze dynamiek begrijpen, kunnen we de ontwikkeling die van Psyche wordt gevraagd in gang zetten.

            Ik heb ooit een film gezien waarin twee afschuwelijk misvormde mensen op elkaar verliefd werden in een tehuis. Door de toverkracht van de verbeelding werden zij ieder beeldschoon in de ogen van de ander, en er ontstond een liefdesaffaire tussen deze twee aantrekkelijke mensen. Aan het eind van de film kwamen opnieuw de twee misvormde gezichten in beeld. Maar het publiek had gezien hoe mooi ze waren geweest. Zij hadden de god en de godin in hen herkend die meer indruk hadden gemaakt dan hun uiterlijke misvormingen.. Dit toont ons de kloof tussen de innerlijke godin en de uiterlijke alledaagsheid die de kern van ons verhaal vormt.

Het huwelijk

Psyche drijft haar ouders tot wanhoop. Haar twee oudere zusters zijn gelukkig getrouwd.. Beiden hebben een koning uit een naburig koninkrijk tot echtgenoot genomen. Niemand dingt echter naar de hand van Psyche. Mannen aanbidden haar slechts. De koning raadpleegt een orakel waar Aphrodite aan het hoofd staat. Zij is woedend en ze is jaloers op Psyche, dus laat zij het orakel een vreselijke uitspraak doen. Psyche zal de Dood huwen, het lelijkste, afschuwelijkste, afgrijselijkste wezen dat je jezelf maar kunt indenken. Psyche moet naar de top van een berg worden gebracht, aan een rots worden vastgeketend en daar worden achtergelaten totdat dit vreselijke wezen, de Dood, haar komt halen.

            Men vroeg zich in het oude Griekenland niet af of de uitspraak van het orakel wel juist was. Zij gold als de absolute waarheid. De ouders van Psyche volgden de raad van het orakel op. Ze stelden een bruidstoet samen, die meer weg had van een begrafenisstoet, begeleidden Psyche naar de top van de berg en ketenden haar daar vast aan een rots. Er werden tranen gestort, er was feestvreugde en droefenis. Daarna doofden de ouders de toortsen en lieten Psyche alleen in het donker achter.

            Wat kunnen we hieruit opmaken? Psyche zal in het huwelijk treden, maar met de Dood! Een meisje sterft inderdaad op haar huwelijksdag. Een periode in haar leven is afgesloten en een aantal van de vrouwelijke aspecten die zij tot dan toe in haar leven heeft ervaren gaan verdwijnen. Als we het zo zien is haar bruiloft dus ook haar begrafenis.

Veel van onze gebruiken bij een huwelijk zijn eigelijk overgeleverde gebruiken van begrafenisceremonies uit vroeger tijden. De bruidegom komt met zijn getuige en zijn vrienden om de bruid te halen. De bruidsmeisjes dienen de maagdelijkheid van de bruid te beschermen. In rituele vorm wordt een strijd gestreden en de bruid huilt zoals dat hoort nu er een periode in haar leven wordt afgesloten. Zij gaat nieuw leven tegemoet en met de festiviteiten viert zij haar nieuwe positie als bruid en vrouwelijk gezinshoofd..

            Wanneer wij in het huwelijk treden zijn wij ons vaak niet voldoende bewust van de dualiteit daarvan. We zien het uitsluiten als iets geweldigs en vreugdevols. Toch dienen we het afscheid van ons oude leven te ondergaan, anders zullen de emoties later op een minder prettige manier bovenkomen. Veel vrouwen ervaren bijvoorbeeld een gevoel van verontwaardiging dat een aantal maanden of zelfs jaren na de bruiloft de kop kan opsteken.

Ik heb foto's gezien van een Turks bruiloftfeest waarbij van jongetjes van acht of negen jaar jong hun voet tegen hun bovenbeen was gebonden, zodat ze op één been rondhuppelden. Dit werd gedaan om de aanwezigen eraan te herinneren dat het huwelijk zowel pijn als vreugde zou brengen.

            Bij Afrikaanse bruiloften dient de bruid met lidtekens en wonden te verschijnen, anders is het huwelijk niet geldig. Zij moet met geweld zijn ontvoerd, anders is het geen echte bruiloft. Als we erkennen dat met het huwelijk ook een offer wordt gebracht, zullen we de vreugde van het samenzijn kunnen ervaren. Aphrodite staat niet toe dat jonge vrouwen door de hand van hun echtgenoten worden gedood. Het ligt niet in haar aard om door een man te worden ontvoerd. Daarom huilt de Aphrodite in een vrouw wanneer er een einde komt aan haar meisjesjaren. Aphrodite speelt hierin een paradoxale rol door enerzijds op een huwelijk aan te dringen en anderzijds verontwaardigd te zijn over het verlies van haar maagdelijkheid. Deze echo's uit vervlogen tijden klinken nog steeds in ons, en we doen er goed aan er via ceremoniën gehoor aan te geven.

Hier worden we opnieuw geconfronteerd met de paradox van de ontwikkeling. Aphrodite veroordeelt Psyche ter dood, maar is tevens de koppelaarster die het huwelijk tot stand brengt waar zij zich tegen verzet. De stap vooruit die door het sluiten van het huwelijk wordt gezet, gaat vergezeld van een terugblikken naar een autonomie en de vrijheid die daarvoor werden geproefd.

            Ik zag eens een spotprent die veel inzicht bood. De archetypische kracht van het huwelijk werd daarin prachtig neergezet. Op het plaatje zag je de gedachten van de ouders van het bruidspaar tijdens het huwelijksfeest. De vader van de bruid is boos omdat die knul zo brutaal is geweest zijn lieveling te kapen; de vader van de bruidegom voelt zich trots omdat de mannelijke leden van de gemeenschap superieur zijn; de moeder van de bruid voelt afschuw voor het beest dat haar kind van haar wegvoert; de moeder van de bruidegom is boos op het kreng dat haar zoon heeft verleid en hem van haar heeft afgepakt. Veel van de oude archetypes, de vastgeroeste gedachte- en gedragspatronen die gedurende de ontelbare jaren van de evolutie zijn opgeslagen in het onderbewuste van de menselijke psyche, stonden op deze prent afgebeeld. Als we niet op tijd aandacht aan ze besteden, zullen ze zich te zijner tijd aan ons opdringen en veel problemen veroorzaken.

Eros

Aphrodite wil Psyche uitschakelen en roept daarbij de hulp van haar zoon Eros, de god van de liefde. De god van de liefde wordt met verschillende namen aangeduid: Eros, Amor en Cupido. Omdat Cupido ons doet denken aan Valentijnsdag en Amor van zijn waardigheid is beroofd, stel ik voor de naam Eros te gebruiken voor deze edele god..

            Eros loopt rond met zijn koker volpijlen en is de schrik van eenieder op de Olympus. Zelfs de goden ontkomen niet aan zijn streken. Aphrodite houdt Eros echter onder de duim en geeft hem opdracht Psyche in liefde te laten ontbranden voor het weerzinwekkende wezen dat haar zal opeisen. Op deze manier zal Aphrodite niet langer last hebben van Psyche. Een van de kenmerken van Aphrodite is dat zij alsmaar naar het verleden blikt. Ze wil dat alles wordt zoals het was, ze wil de ontwikkeling terugdraaien. Ze houdt vast aan traditie en ironisch genoeg wordt in ons verhaal nu juist daardoor de ontwikkeling in gang gezet.

Hoe dit uitpakt lees je volgende week.

Verzorgd door Elisabeth Kellerman

Dit deel, alle vorige en opvolgende delen zijn terug te vinden op de sites www.star-people.nl .

Het verhaal over Psyche Deel I - De reis begint

Zie ook op deze site de delen over de innerlijke man 'Het Parcivalverhaal'.

Herken je bij jezelf de rode draad en wil je er aan werken maar vind je het moeilijk, dan kun je op de sites http://www.innerquest..nl/ en/of http://welpro.vpweb..nl/ een verdiepingscursus vinden die je hierbij kan helpen.

Bron: Boekje "Zij/Hij" schrijver is Robert A. Johnson, uitgever Kosmos-Z&K Uitgevers BV/ Servire, Utrecht, ISBN-9021595303 (is helaas alleen nog tweede hands te koop).

De voorstellingen komen onder andere van http://www.wikipedia..nl/  en Afbeeldingen van parcival .