Wordt het donkerder op onze planeet? Een batterij van enkele honderden instrumenten, verspreid over de hele Aarde, registreerde een integenzeggelijke afname van de hoeveelheid zonlicht dat de Aarde bereikt.

Wat is er toch aan de hand?
Het komt op één woord neer: vervuiling! Satellieten laten ons zien dat het zonlicht dat van de zon naar de Aarde komt, net zo intens is als tevoren. Maar steeds minder zonlicht is echter in staat het Aardoppervlak te bereiken, door een fenomeen dat wetenschappers steeds meer erkennen als ‘Global Dimming’.

In 1985 deed de Japanse geoloog Atsumu Ohmura, werkzaam bij het Swiss Federal Institute of Technology een vreemde ontdekking. In vergelijking met metingen van zijn voorgangers in 1960 was de hoeveelheid zonlicht met 10% afgenomen. Dit was vreemd, want het pastte niet bij metingen die een stijgende temperatuur lieten zien, en een daling van 10% in 25 jaar was erg veel. Maar telkens bleek de uitkomst dezelfde te zijn: Global Dimming was een feit!

Global dimming is de afname van de hoeveelheid zonlicht die de aarde in een jaar bereikt. De hoeveelheid zonlicht neemt volgens metingen sinds 1950 met gemiddeld rond de 3% per decennium af. Maar let wel, dit is een gemiddelde, want op sommige plaatsen in de wereld nam de hoeveelheid zonlicht zelfs 10% af, zoals bijvoorbeeld in de VS!
En in Hongkong werd zelfs een afname geregistreerd van 37%.. Ook neemt in enkele gebieden de verdamping af. Dit houdt zeer waarschijnlijk verband met de afname van de hoeveelheid zonlicht.

Deze afname is met het blote oog niet te zien, maar heeft gevolgen voor global warming, zonne-energie en zelfs toekomstig plantenleven. Het effect is echter vreemd genoeg nog vrijwel onbekend onder wetenschappers en komt zelfs niet voor in de rapporten van het IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change). Na veel controverse werd ook door Stanhill en zijn collega Shabti Cohen aan het Volcani Center in Bet Dagan, Israël, aangetoond dat de hoeveelheid zonlicht met 0,23 tot 0,32% per jaar afnam.

Hoe werkt Global Dimming?
De veroorzaker van ‘Global Dimming’, de luchtvervuiling, zorgt er op 2 manieren voor dat het zonlicht gedimd wordt. In eerste instantie zorgt de vervuiling ervoor dat het inkomende licht afketst op zwevende roetdeeltjes, terug in het heelal.
Op de tweede plaats zorgt de vervuiling in de lucht ervoor, dat waterdruppels dikker worden, gecondenseerder. Hierdoor ontstaan dikkere en vooral donkerder wolken, die vanzelfsprekend meer zonlicht blokkeren..

En opwarming van de Aarde op sommige plaatsen, zorgt er ook voor dat deze Global Dimming wordt gestimuleerd; warme lucht houdt namelijk méér water vast en dát zorgt er weer voor dat waterdruppels dikker kúnnen worden. En daardoor het genoemde proces van donkerder en dikkere wolken
versterkt. Het is voor de hand liggend dat het dim-effect vooral intenser is op bewolkte dagen dan op heldere.

De bijdrage van de mens aan 'Global Dimming': duidelijk zichtbare contrails van vliegtuigen (hier boven Nova Scotia) tonen onderin de foto duidelijk het 'scherm' dat ze op bepaalde aanvliegroutes sámen produceren.

Vulkaanuitbarstingen en vliegtuiguitlaatgassen dragen ernstig bij aan het fenomeen.
Ook vulkaanuitbarstingen (en bovengrondse kernproeven) zijn een bron van ‘Global Dimming’ . Er zijn gegevens uit jaarringen van bomen, die duidelijk laten zien dat de uitbarsting van de vulkaan ‘Krakatau’ (1883) een global dimming heeft veroorzaakt.

Ook condenssporen, veroorzaakt door vliegtuigen, hebben waarschijnlijk een belangrijk aandeel. (foto)

Het bijzondere is (zie ook de YouTube) dat dit aan het licht kwam, ná de aanslagen van 11 september 2001. Alle weerstations in de U.S.A. noteerden een plotse en duidelijke stijging van de temperatuur. De verklaring luidt, dat het drukke vliegverkeer boven de U.S.A. volledig was stilgelegd na de vliegtuigkapingen en aanslagen.

Afname ‘Global Dimming’?
Recente studies lijken te suggereren alsof het fenomeen ‘Global Dimming’ af is genomen, of zelfs helemaal gestopt is in de jaren 1990, waarschijnlijk door de inspanningen van veel regeringen over de hele wereld om de luchtvervuiling tegen te gaan. Het is feitelijk zo dat satellieten minder wolkenvorming hebben geregistreerd van het begin van de jaren 1990 tot 2002. Maar deze ontwikkeling heeft alleen maar bijgedragen aan een nieuwe mysterie in het debat over ‘Global Dimming’ en de oorzaken ervan..

Minder zonlicht, zou feitelijk moeten resulteren in lagere temperaturen van het aardoppervlak. Maar dit inzicht staat haaks op de verwachtingen die we van ‘Global warming’ hebben. Aan de andere kant blijkt uit computer-klimaatsimulaties dat het wel mogelijk is dat ‘Global warming’ en het afnemen van zonlicht naast elkaar kunnen bestaan.

Zonlicht heeft natuurlijk de belangrijkste functie op Aarde om ons op temperatuur te houden; we zouden anders in een vrieskoude leven hier op Aarde. Bovendien zorgt het zonlicht er ook voor dat de wereldzeeën blijven stromen, door de temperatuursverschillen van zeewater dat volgens natuurkundige wetten van warm naar koud stroomt.

Het is echter aannemelijk dat een onderdrukte watercirculatie met minder regen een logisch gevolg zou zijn van een wereld met minder zonlicht.  Er verdampt immers minder water.. Bovendien kan ‘Global Dimming’ bijgedragen hebben aan de afname van ‘Global Warming’.

In dat geval zou het afnemen van de luchtvervuiling tot slecht nieuws leiden… Doordat de temperatuur van het aardoppervlak weer gaat stijgen bij helderder luchten, zal meer zonlicht het proces van ‘Global Warming’ mogelijk nieuw leven inblazen.

Hieronder een uiterst heldere documentaire van de BBC, die in krap 50 minuten het hele verhaal prachtig illustreert.

 Video.google link