Afweer
De Mexicaanse griep leidde in 2009 tot een ware paniekgolf in veel delen van de wereld. Een angst die door diverse regeringsleiders en spreekbuizen van de farmaceutische industrie gretig aangezwengeld werd om de markt voor griepvaccins te stimuleren. Miljoenen doses van het vaccin tegen H1N1/09 werden door farmaceutische giganten als GlaxoSmithKline (GSK) en Novartis geproduceerd en verkocht aan regeringen wereldwijd. Een maatregel die rampzalig dreigt uit te pakken voor de bedreigde haaiensoorten die (nog) de wereldzeeën bevolken. Wat blijkt namelijk: de vaccins bevatten hoge doses van de stof squaleen, een onverzadigde koolwaterstof die onder meer gevonden wordt in haaienlevers. Squaleen maakt deel uit van het vaccin tegen Mexicaanse griep omdat het middel de opwekking van afweerstoffen in de hand werkt. Olijfolie en graanzaadolie herbergen ook squaleen, maar lagere concentraties dan haaienlever.

Bedreigde haaiensoorten
Mary O’Malley, medeoprichtster van de vrijwilligersorganisatie Shark Safe Network, vindt het zorgwekkend dat het meeste squaleen in de vaccins tegen de Mexicaanse griep afkomstig is van haaien die door de commerciële visserij binnengehaald worden. “Met name diepzeehaaien, die bekend staan om hun trage reproductiecyclus, zijn het doelwit. Neem bijvoorbeeld de ruwe zwelghaai (zie foto). Deze soort geniet de status kwetsbaar, wat erop duidt dat deze haai een serieus risico loopt om in de nabije toekomst uit te sterven. Maar omdat hij veel squaleen produceert, wordt de ruwe zwelghaai toch stevig bevist.” In de Verenigde staten zijn vaccins die squaleen bevatten nog niet goedgekeurd, maar veel van de spuiten in Europa (meer dan twintig landen) en Canada bevatten dit spul helaas wel.