De straatrellen in Athene van de afgelopen weken zijn in de Europese media afgedaan als geïsoleerde uitbarstingen van geweld die niets met de economische crisis te maken hebben. Maar er gebeurt veel meer.

Berlusconi
De lafhartige aanval op premier Berlusconi van Italië van de afgelopen week wordt terecht als een terreurdaad gezien, maar wordt niet geplaatst in het licht van Europa dat economisch gezien met de dag onrustiger wordt. Dat is evenmin het geval als het gaat om de Franse ‘banlieus’, de beruchte sloppenwijken van Parijs en andere grote steden. Die zijn we alweer vergeten.

Spanje
Ook in Spanje rommelt het dagelijks, vooral in Madrid en Barcelona en niet vanwege de terroristische ETA. Overal in Europa krijgen jongeren de schuld vanwege het ongemakkelijke gevoel dat zij veroorzaken. De uitzichtloosheid waarin zij zich bevinden wordt nauwelijks aan de kaak gesteld.

Ooostenrijk
Binnenkort is Oostenrijk aan de beurt, namelijk op het moment dat het land zich realiseert echt in crisis te zijn. In korte tijd is Europa een sociaal-maatschappelijk broeinest geworden en dat is rechtstreeks te wijten aan de economische crisis.

Onrust
Als een beginnende olievlek verspreidt deze onrust zich momenteel snel, uitsluitend als gevolg van het groeiende wantrouwen en het ongeloof van gewone burgers met betrekking tot de politiek, meer in het bijzonder de politieke oplossingen voor de huidige economische crisis. Niemand weet eigenlijk wat die zijn.

Dat is in Amerika anders
Daar weet iedereen dat de regering Obama er gewoon veel geld tegenaan gooit. Zoveel zelfs dat regeringsadviseur Lawrence Summers spreekt van een Amerikaanse economie die voor 100% aan het staatsinfuus hangt. In Europa ligt dat anders. Wij hebben geen gemeenschappelijk Europees economisch beleid en dat is misschien maar goed ook. De waarschijnlijkheid dat wij in dat geval dezelfde desastreuze route zouden volgen als de VS is immers groot. Dat betekend echter niet dat Europa wel op de goede weg is.

Want wat is de goede weg?
Zeker is dat burgers in geheel Europa wél hetzelfde op zich af zien komen als burgers in de VS (wankelende financiële sector, instortende huizenmarkten, scherp oplopende staatschuld, dalende im- en exporten, enorme groei van de werkloosheid, afnemende consumptie, enz). Maar ze zijn er minder gerust op dat het slechts om een ingrijpende correctie gaat en niet een echte systeemcrash in wording.

Wist u het?
Europa wordt ook meer ‘in the dark gehouden’ dan Amerika. Wist u van de rellen op IJsland van kort geleden? Of van het naderende economische ‘einde’ van Oostenrijk? In één van mijn eerdere columns bracht ik naar voren dat een financiële systeemcrisis altijd leidt tot een economische crisis. Een economische crisis leidt echter pas tot een politieke crisis als het voortbestaan van het economisch systeem in twijfel wordt getrokken.

Burgers bang
Als burgers bang zijn voor een systeemcrisis in de economie zijn de rapen gaar. Dan slaat sociale onrust gemakkelijk om in politieke instabiliteit. En die slaat zonder veel moeite om in maatschappelijke instabiliteit. Ik beweer dat dit proces in volle gang is, ook in Amerika. Daar zijn de ‘approval ratings’ van de regering Obama niet alleen historisch laag, maar staat ook het politieke systeem –Washington- onder zware systeemdruk.