Na een zoektocht van enkele decennia hebben astronomen weten te bevestigen dat een vraatzuchtig stellair overblijfsel dat röntgenstralen produceert ook de oorsprong kan zijn van gammastraling. Cygnus X-3, zoals het onderzochte object wordt genoemd, bestaat uit twee verschillende objecten en is lange tijd een raadsel geweest. Verondersteld wordt dat het systeem het dichte restant van een ster – een zwart gat of een neutronenster – bevat dat zich ‘voedt’ met een schijf van materiaal dat gestolen is van een metgezelster. Het object blijkt nu als een nabij laboratorium, waarmee onderzoek gedaan kan worden naar hoe deeltjes in de grootste zwarte gaten in het universum in beweging gebracht worden, te kunnen dienen.

Het duo bevindt zich op een afstand van 30.000 lichtjaar van de aarde en draait eens in de 4,8 uur om elkaar heen. Cygnus X-3 stoot hierbij röntgenstraling en zo nu en dan stromen van materiaal uit met de snelheid van het licht. Het object wordt daarom ook wel een ‘microquaser’ genoemd, aangezien het op dit gebied lijkt op quasars, sterrenstelsels die een supermassief zwart gat in hun kern bevatten. Na de ontdekking van deze ‘jets’ in 1972 groeide de interesse in het systeem al gauw en in de decennia die volgden, vond men aanwijzingen voor het feit dat het object gammastralen met energieën van biljoenen of zelfs biljarden elektronvolt produceert.

Dat laatste is nu bevestigd, hoewel de gammastraling waar men op is gestuit duizend keer zo energetisch blijkt te zijn als eerdere metingen lieten zien. De ruimtetelescopen Fermi en AGILE, die van Italiaanse makelij is, wisten tijdens verschillende observaties gammastralen van Cygnus X-3 op te vangen. Het is op dit moment nog niet duidelijk hoe deze hoogenergetische fotonen geproduceerd zijn. De straling zou ontstaan kunnen zijn op het moment dat geladen deeltjes versneld werden door krachtige magnetische velden die het stellair overblijfsel omhullen. Een andere verklaring is dat de stralen gecreëerd werden toen elektronen op lichtsnelheid in botsing kwamen met licht van de metgezelster. Nader onderzoek moet hier uitsluitsel over geven.