De stap die men beter niet zet.
Voorwoord;
Alhoewel de onderhuidse microchip reeds sedert een paar jaar bij de mens wordt geïmplanteerd, en niet meer alleen bij dieren, blijken weinig mensen op de hoogte te zijn van deze praktijk tegen dewelke men nochtans beter een groot voorbehoud zou maken.
Onderhavige nota zal de lezer of lezeres over deze vrij recente technologie inlichten. Haar werking wordt uitgelegd alsook het gebruik dat reeds van deze microchips wordt gemaakt, en mogelijke nieuwe toepassingen worden voorgesteld.
Het tweede deel biedt een wat ruimere blik op deze techniek. De beoordeling dan die van deze onzichtbare technologie wordt gemaakt is ronduit afkeurend omwille van de meest evidente redenen.
Deze nota richt zich tot personen met zeer verschillende bezigheden, maar passages vatbaar voor bijzondere belangstelling zijn hopelijk vrij gemakkelijk terug te vinden.
Inleiding:
De technologie, uitwerking van het scheppende vermogen van de mens, heeft het hem mogelijk gemaakt het zware handwerk opmerkelijk te verminderen en te genieten van nieuwe faciliteiten die de mogelijkheden bieden van een zeer uitgebreid comfort en een verhoogde deelname aan het sociale leven en de economische activiteit.
De mens heeft alsmaar nieuwe technieken ontwikkeld, heeft ze geperfectioneerd en er nieuwe toepassingen voor gevonden. En de opkomst van de informatica heeft het hem mogelijk gemaakt de duizelingwekkende versnellingen van de ontwikkeling van nieuwe technologieën nog te verhogen.
Deze technische successen werden echter behaald ten koste van de verdrukkende overheersing van de rechtlijnige logica over de andere faculteiten waarmee de menselijke natuur is begaafd. De opmerkelijke verruiming van opgeslagen kennis en vaardigheden heeft zich verwezenlijkt ten nadele van een levenskunst, zodat de mens door het leven gaat zonder de beoefening van de wijsheid die hem zou toelaten een passend gebruik te maken van de producten die hijzelf maakt.
Vandaag, met de onderhuidse microchip, is de mens ertoe gekomen zich deze grove vergissing te veroorloven van zichzelf als slaaf aan te stellen van zijn eigen produkt.
Hoezo?
Laat ons dan nagaan wat voor iets die microchip precies is, welk gebruik men ervan voorstelt, welke toepassingen men er nog van in het vooruitzicht kan stellen, aan welke risico's zich diegenen blootstellen die er zich mee zouden laten enten. Er is een dringende noodzaak zich hierover in te lichten. De mensheid beleeft een van de meest kritische tijdstippen van haar geschiedenis. De lastige omstandigheden waarin de mens zich bevindt zijn echter van eigen makelij. Hij kan er zich dus uit redden. Het eerste dat hem te doen staat is zich rekenschap te geven van de ernst van de situatie en van zijn verantwoordelijkheden.
Techniek en werking:
De onderhuidse microchip, de grootte van een rijstkorrel, of zelfs nog opmerkelijk kleiner, is een werktuig voorzien van een toepassing van de elektronische identificatietechnologie met radiogolven.
Beginnend bovenaan links en in de zin van uurwerkwijzers : de microchip vergroot, de onderhuidse spuit met schuine opening en de chip, de microchip geënt in de rug van de hand, een scanner en de chip op werkelijke schaal.
De chip implanteert men onder plaatselijke verdoving met een onderhuidse spuit tussen de huid en de driehoofdige spier in de bovenarm of in de rug van de hand. Uit de vrij dikke spuit met schuine opening komt een kleine cylinder van sterk glas voorzien van de microchip. Bij het verlaten van de spuit dekt de glazen cylinder zich met een bioklevende stof die hem zowel van het lichaam isoleert als hem aan het plaatselijk weefsel doet kleven.
De onderhuidse microchip voor dieren vertoont haast geen verschil met die voor de mens, of is er zelfs helemaal aan gelijk. De chip implanteert men bij huisdieren, vee, trekvogels en andere dieren, in zoo's en vrijlevend in de natuur. Deze chip wordt ook aangeduid met de term 'transpondor', welke ook gebruikt wordt voor de chip implanteerbaar bij mensen.
De chip heeft een numerieke code, toegankelijk per radiofrekwentie, en biedt zich derhalve aan als een onvervalsbare identificatiedrager. Wanneer een persoon een scanner voorbijgaat, wordt de chip geactiveerd en zendt hij zijn identificatienummer uit van 3 x 6, of 18 getallen, of 16, al naargelang het geval. Die informatie wordt dan gebruikt in functie van het informaticaprogramma en de aard van de gegevensbank waaraan de scanner verbonden is.
De zogenaamde passieve microchip zet het binnenkomende radiosignaal van de scanner om, om zijn signaal weer te geven.
De actieve chip kan zijn eigen signaal ook uitzenden zonder ertoe te worden aangezet. Hij is voorzien van een elektrothermisch of mechanisch energie producerend element waarvan de energie wordt ontwikkeld door respectievelijk temperatuurswisselingen of spierbewegingen.
Een van de doelstellingen van deze technologie is een globaal identificatiesysteem aan te bieden dat identiteits- en bankkaarten en nog andere documenten en informatiedragers overbodig maakt.
De microchip maakt dus gebruik van deze onzichtbare radio-identificatietechniek, waar dikwijls naar verwezen wordt met de Engelse afkorting 'Rfid' voor 'Radio Frequency Identification'. Deze zelfde technologie wordt gebruikt voor de zogenoemde 'verstandige' elektronische etiketten waarvan men een gestadig groeiend gebruik voorziet voor consumptiegoederen. Wij komen er later op terug want deze etiketten, ook onder de Engelse uitdrukking gekend van 'smart tags', dreigen weldra, net als de onderhuidse microchip, bij te dragen tot een omgeving die de vrijheid van de mens niet genegen is.
Fabrikanten, producten en gebruik:
De passieve microchip.
Het Amerikaans bedrijf 'VeriChip Corporation', een 100-procent filiaal van de maatschappij 'Applied Digital Solutions,
Incorporation' ( Nasdaq: ADSXD ) uit Palm Beach, Florida, blijkt een hoofdrol te spelen op de markt van de onderhuidse microchips. Het tweede deel van de naam van zijn product wordt gemoduleerd naargelang het gebruik van de chip. Zo is 'VeriPay' de 'VeriChip'-chip die gebruikt wordt om een klant te identificeren en zijn rekening te debiteren bij betaling, 'VeriKid' richt zich op het toezicht van kinderen en 'VeriMed' is de chip die wordt geïmplanteerd voor medisch toezicht en informatie. Wellicht mag men zich verwachten aan andere 'VeriXyz''s die op de markt zullen worden gebracht voor het gebruik van 'VeriChip' voor andere toepassingen.
'Verikid' Geímplanteerd bij een adolescent
Verichip werkt zoals hierboven uiteengezet voor de onderhuidse chips in het algemeen. Het systeem bestaat dus uit deze twee basiselementen: de chip en de scanner. De scanner zendt een magnetisch veld uit van lage frequentie via zijn antenne. Wanneer de transpondor, of chip, zich in de nabijheid bevindt van de scanner (ongeveer 1 meter) of hem nadert, wordt hij geactiveerd en deelt hij zijn identificatienummer mee dat uniek is, onvervalsbaar, niet kan worden gewijzigd of verwijderd.
De chip is gelijkwaardig aan een identiteitsdocument. Men zou geen sleutels meer nodig hebben, toegangskaarten, prikblokken, paswoorden, PIN-codes, handtekeningen, paspoorten, noch controleurs. De scanner kan aan eender welk elektronisch apparaat worden gekoppeld en het identificatienummer zal volstaan om een deur te openen, een machine aan te zetten, een virtueel transportbiljet te controleren, een aankomst- en aanwezigheidsregister bij te houden, een biljettenverdeler te activeren, enz.
Twee types van scanners om de gegevens van onderhuidse microchips te verwerken: links een draagbaar model, rechts het doorgangsmodel.
Zo het identificatienummer, door de scanner doorgegeven, overeenstemt met een nummer van de databank, zal een geënte persoon een lokaal of een zone onder veiligheidscontrole kunnen betreden. Klapdeuren kunnen de dienst overnemen van controleurs, wanneer voorzien van scanners zullen zij opengaan bij het naderen van een geïmplanteerde persoon.
Een implantaat zou dus ook dienst kunnen doen als een element van een lokalisatie systeem voor personen. Hiervoor zou het volstaan gebouwen en openbare plaatsen uit te rusten met scanners in poorten, gangen, liften, trappen. Zo zal men geënte personen gedurigaan kunnen volgen en hun geminuteerde verplaatsingen in 't systeemgeheugen opslaan.
Een Verikid-programma kan voor controle en veiligheids-maatregelen zorgen. het kan worden aangevuld met een systeem dat een helegemeenschap omhelst en over scanners beschikt die aan in- en uitgangen van supermarkten worden geplaatst, van stations, van openbare vervoermiddelen, luchthavens, politiekantoren en andere plaatsen. In het kader van een 'VeriMed'-programma reeds operationeel in de Verenigde staten en in mexico, zijn scanners in de spoeddiensten van hospitalen (en later in de consultatiekamers van geneesheren) aangesloten op het Internet.
Zodoende kan de databank worden geraadpleegd die de medische dossiers opneemt van alle geïmplanteerden. In een mum van tijd kunnen de geneesheren de medische antecedenten, allergieën, chronische ziekten, op scherm aflezen. Weldra zal men aan de 'VeriMed'-chip biolezers kunnen toevoegen die zonder onderbreking lichaamstemperatuur, bloeddruk, zuurstof- en zuurstofgehalten zullen overseinen.
Een geneesheer, met zetel in de beheerraad van een groot hospital verklaarde zich overtuigd van het succes van het systeem, want de spoeddiensten zullen sneller kunnen werken, dus kosten sparen, het financieel argument is doorlsaggevend.
Applied Digital Solutions heeft akkoorden ondertekend voor de verkoop voor chips in Europa, Rusland, en in tal van Centraal- en Zuid-Amerikaanse landen, en in Azië. De maatschappij schat dat het wereldmarktpotentieel van chips de 100 miljard dollar zal overstijgen. Een andere fabrikant van onderhuidse microchips, zowel implanteerbaar bij mensen als bij dieren, is de Britse firma 'Trovan Ltd', die over een wereldnet van verdelers beschikt (www.trovan.com/productsuni.htm) (www.trovan.com/contacts.htm ). Hun transpondors bieden gebruiksmogelijkheden die wellicht identiek zijn aan die van 'VeriChip'. Hun producten worden reeds gebruikt door een 80-tal regeringsdepartementen in een 20-tal landen en in 300 zoo's.
De chip die in Maleisië gecommercialiseerd is vervaardigd door een maatschappij met de naam Fec Incorporation.
Alhoewel de hierboven voorgestelde transponders slecht voorzien zijn van een identificatienummer, lenen zij zich niettemin tot een onbegrensd gamma van toepassingen. Men kan er zich ook aan verwachten dat de fabrikanten van chips in de nabije toekomst een gamma van nog meer gesofisticeerde producten op de markt zullen brengen. In 't bijzonder zullen chips voorzien worden van een voldoende geheugencapaciteit om een dossiersysteem te vormen, zodat de scanner geen toevlucht meer moet nemen tot een databank.
De actieve microchip
Applied Digital Solutions heeft een prototype van een actieve van een onderhuidse microchip die 'Digital Angel' werd genoemd en zowel bij dier als bij mens kan worden geïmplanteerd. De functionele instelling van de chip en zijn bijhorende systemen zijn voorzien voor eind 2005.
'Digital Angel' is een geminiatuseerde die niet meer groter is dan een vierde van een rijstkorrel, hij heeft een lengte van ongeveer 3 (drie) millimeter. Wanneer geënt in een menselijk lichaam brengt de spierbeweging de nodige elektromechanische energie op om de werking van de ontvanger-zender te verzekeren die zonder ophouden gegevens en instructies kan ontvangen en uitzenden. Bij aansluiting op het GPS-systeem (Global Positioning Satellite) zal de chip, en dus ook de gechipte persoon, meteen en zonder onderbreking kunnen worden gelokaliseerd.
Deze chip kan ook worden weggestopt in persoonlijke bezittingen, kunstvoorwerpen, draagbare computers, cellulaire telefoons. Hij kan door de gebruiker worden geactiveerd of, van op afstand, door een of ander observatie- of opsporingstation. Hij kan ook dienst doen als 'medisch mentor' door opvolging van bepaalde biologische functies zoals hartslag, bijvoorbeeld, en hij zal een signaal kunnen zenden naar een toezichtstation in geval van nood.
Dergelijke chip is een model voor een feilloze identificatie en lokalisatie van personen bij gebruik van Internet en elektronische transacties. Hij kan de opsporing van personen, inclusief kinderen, helpen bewerkstelligen, of ze nu verlorern zijn geraakt of gegijzeld werden. Hij zal voor het toezicht en de opsporing kunnen zorgen van militairen, diplomaten, waardevolle zaken. De voorzitter van 'Applied Digital Solutions, Inc.' ziet zelfs de technologische toepassing van de wet aan de kim gloren (!).
De digitale Angel chip
BIG BROTHER
Enkele toepassingen.
'Solusat Medica', een afdeling van de Mexicaanse maatschappij 'Solusat', exclusieve verdeler van de 'VeriChip' in het land, beschikt over een medische gegevensbank waartoe men via Internet toegang heeft. De hospitalen, eerstehulpdiensten en politiekantoren op het systeem aangesloten, hebben toegang tot deze informatie, terwijl gechipte personen de bank kunnen raadplegen en hun gegevens bijwerken via Internet of door oproep van de klantendienst. Ten einde het vertrouwelijk (!) karakter van deze inlichtingen te verzekeren, worden de aangesloten instellingen en klanten een gebruiksnaam en een paswoord toegekend. In vier maand tijd hebben 500 Mexicanen zich laten chippen, en de hulpdiensten van het Rode Kruis van de stad Mexico en van Guadalajara zijn voortaan uitgerust met 'VerChip'-scanners.
In Australië wordt het personeel van alle banken ambtshalve geïmplanteerd, en alle Australische en Nieuw-Zeelandse militairen zijn gechipt.
In Europa heeft het Italiaanse Ministerie van Gezondheid zijn akkoord gegeven voor een testperiode van zes maand tijdens dewelke de 'VeriMed'-chip in hospitalen zal worden gebruikt. De klinische studie beoogt de observatie van de technologische functie van 'VeriMed' bij zorgen toebediend aan patiënten waarvan de gezondheidstoestand een hinderpaal stelt aan het verschaffen van vitale informatie aan het medisch personeel. De test kende een aanvang in het 'Instituto Nazionale Lozzaro Spollanzani'-hospitaal te Rome.
De Italiaanse regering maakt er zich ook klaar voor om de chip bij haar bedienden te implanteren. In Zwitserland en Rusland is men begonnen de 'VeriChip' te commercialiseren voor identificatie- en veiligheidstoepassingen. In de lente van 2004 lanceerde de 'Baja Beach Club' van Barcelona, een erg hype nachtclub, het gebruik van de 'VeriPay'-chip. De eigenaar van deze club wenste over een nog niet vertoonde methode van identificatie te beschikken voor zijn VIP-klanten.
Première van 'VeriPay' in de Baja Beach Club.
In feite,' zei hij, 'heeft haast iedereen piercings, tatoeages of siliconen. Zo beschikken mijn klanten over een elektronische portefeuille om hun consumptie te betalen. Ze stellen het op prijs om geen identiteits- of kredietkaarten bij zich te moeten hebben, die dan ook niet meer verloren kunnen geraken of gestolen worden. (Men vraagt zich echter af welke problemen zich zouden kunnen voordoen tijdens de terugweg bij een politiecontrole of wanneer, in geval van een lekke band, de hulpdienst over geen scanner beschikt!)
De lancering van 'VeriPay' in de 'Baja Beach Club' van Barcelona werd uitgebreid weergegeven door de media. De baas van de club en enkele deelnemers aan het Spaanse 'Big Brother'-TV-programma lieten zich ook bij deze gelegenheid chippen. En zo zou men wel een mode kunnen hebben gelanceerd die adolescenten ertoe zou kunnen aanzetten zich te laten chippen, kwestie van ook 'in' te zijn.
Men verwacht er zich aan dat de 'Baja Beach Clubs' van Rotterdam en Keulen tegen eind 2004 het 'VeriPay'-systeem zullen hebben aangenomen. Ziedaar dan deze chip als een trendy gadget!
In de Verenigde Staten cultiveert 'Applied Digital Solutions' haar nauwe banden met verscheidene federale agentschappen om haar chips te verkopen, onder meer met het FBI (Federal Bureau of Investigation), de CIA (Central Intelligence Agency), het Pentagone (Ministerie van Landsverdediging), het Staatsdepartement (Ministerie van Buitenlandse Zaken) en de administratie der gevangenissen. De functionarissen van de immigratiedienst overwegen de implantaat verplichtend te maken voor onderdanen van landen die tot 'de as van het kwaad' behoren. Het Amerikaanse leger, dat verscheidene elektronische identificatiesystemen onderzoekt voor zijn militairen, zou wel de belangrijkste klant kunnen worden.
Alle agentschappen van de Amerikaanse regering vertegenwoordigen samen de helft van het zakencijfer van de maatschappij.
Een van de voertuigen gebruikt voor de promotie en de implantatie van microchips in de Verenigde staten.
Argumentatie voor en tegen
Bovenstaand overzicht van producten en markten ging onvermijdelijk gepaard met een lijst van verkoopargumenten met sleutelwoorden als veiligheid, lokalisatie, identificatie. Deze termen laten zich hier echter evenzogoed vervangen door controles allerlei, opsporen, najagen, schending van het privé leven, verlies aan vrijheden, alsook zakencijfers en financiële argumenten; laat zich echter in deze lijst niet lezen: natuurlijke omgang tussen en mét mensen, in't bijzonder tussen verzorgingspersoneel en patiënten en, meer in 't algemeen, welzijn.
De aard zelf van deze implantatie verplaatst in feite elke inschatting van haar gebruik meteen en onvermijdelijk op het vlak van de ethiek, die overigens de hele argumentatie zou moeten overheersen. Leest men volgend commentaar van een fabrikant van transpondors niet in termen van zuiver cynisme wanneer hij opmerkt dat de onderhuidse microchip gelijkwaardig is aan een identificatiedocument, altijd beschikbaar, dat niet kan worden vergeten, verloren, gestolen, vervalst, geleend, noch uitgewisseld?
Natuurlijk is dat zo, aangezien door de implantatie mens en chip één worden! Wat een gruwel! Kan men zich voorstellen dat men bereid zou zijn zich te laten verlagen op het niveau van deze gemene geste waarbij men zijn schouder aan een scanner presenteert voor de betaling van een aankoop, of dat men zich aan de kassa van een zaak onderwerpt zonder enige actieve deelname? Men ondergaat de gebeurtenis. Wat blijft er over van de menselijke waardigheid in een samenleving die dergelijke gedragingen kent? Wat een dehumanisering! Gevangenen die nu al rondlopen met een elektronische band rond de enkel en waarvan de handel en wandel per GPS worden gecontroleerd, zeggen dat ze die band niet aan de enkel dragen maar in het hoofd.
Bovendien zijn deze chipsystemen ook niet zo zeker als de fabrikanten wel beweren, zoals bijvoorbeeld volgend voorval van een Mexicaanse dame illustreert die een maand lang ontvoerd werd gehouden en tegen een losprijs werd vrij gelaten. Zij had geen implantaat maar had alle moeite van de wereld om haar ontvoerders ervan te overtuigen, die dachten dat de actieve chip met GPS-aansluiting reeds beschikbaar was. Was de dame echter wél geënt geweest, dan zouden de gangsters er niet voor teruggeschrokken zijn om de chip te verwijderen, neemt men aan, maar volgens welk klinisch procédé laat men liever buiten beschouwing.
Ook is het niet zo dat de chip permanent op zijn geënte plaats blijft steken. Het gaat zich wel degelijk verplaatsen, zoals geënte personen hebben kunnen vaststellen die zich van de chip wensten te laten ontdoen, een chip die dan ook niet meer zo gemakkelijk terug te vinden is!
De marginalisering van zij die de chip weigeren tekent zich meteen af aan de horizon, zoals volgende uitspraak duidelijk maakt van een directeur van een maatschappij gespecialiseerd in de installatie van veiligheidssystemen: "Een klant heeft een villa laten bouwen van 7.2OO m2 waar een honderdtal bedienden zullen komen werken. Hier kan men aan een toegangssysteem denken gebaseerd op de chip. Naargelang zijn functie zou elke bediende bepaalde deuren kunnen laten opengaan, maar andere niet. Sommigen zullen wellicht niet bereid zijn zich te laten implanteren, maar als dat een voorwaarde van aanwerving is zullen de meesten er zich wel bij neerleggen." Tot ziens mijn vijheid, welkom marginalisatie!
Technologie evaluatie
De technologische context. De Rfid's
Ten einde alle aspecten van de onderhuidse microchip goed te vatten, is het wenselijk dit ook in zijn context te plaatsen, die gekenmerkt wordt door het alsmaar meer veralgemeend gebruik van de onzichtbare radioidentificatietechnologie (RFId: Radio Frequency Identification).
Wij zijn gewoon geraakt aan barcodes, aan het gebruik van elektronische sleutels, onder meer voor de auto en zijn garage, aan het gebruik van microchips voor zulk een waaier van toepassingen dat men er geen aandacht meer aan schenkt, zozeer dat ze banaal zijn geworden. Niettemin, laten we hier opmerken dat men chips in rekenmachines vindt, computers, huishoudapparaten, cellulaire telefoontoestellen (GSM's), en een aantal andere toestellen en werktuigen die meer om meer worden geautomatiseerd. En men vindt de chips nog op bank- en kredietkaarten, sociale zekerheidskaarten, en weldra zien we ze ook verschijnen op identiteitskaarten en paspoorten.
Een toepassing van de RFId-technologie die dezer dagen voor enige opwinding zorgt is deze van de zogenaamde 'intelligente' etiketten, ook nog onder andere uitdrukkingen gekend zoals 'smart tags', 'radio tags', 'transpondors', waarvan wel eens op zekere dag alle producten die we consumeren zouden kunnen zijn voorzien. Tot nog toe zijn deze etiketten meestal passief, beschikken ze niet over eigen energie. Wanneer ze zich in de magnetische flux van een scanner bevinden zenden ze, met wel bepaalde radiofrequenties, een eenvoudige vaste alfanumerieke reeks uit die als identificatie van het voorwerp dienst doet. De werking van deze passieve etiketten benadert deze van de barcodes. De industrie in haar geheel begint zich af te stemmen op deze RFId-tags.
Drie minuscule intelligente etiketten op de tip van een vinger.
In de Verenigde Staten hebben de 'Wal-Mart'-supermarkten hun honderd belangrijkste leveranciers aangemaand RFId-compatibel te zijn vanaf 1 januari 2005. Al hun paletten en kartons zullen 'intelligente' etiketten moeten vertonen. Het Amerikaanse Ministerie van Landsverdediging eist van al haar leveranciers dat ze RFId-etiketten aanbrengen op alle producten geleverd vanaf januari 2005 eveneens. Deze twee'ultimatums' vertegenwoordigen maar een klein stuk van de RFId-ijsberg waarvan men het ondergedompelde gedeelte begint in te schatten naarmate de weken verstrijken. In China werd een systeem ontplooid om goederentreinen te kunnen nasporen. Zo werden 17.000 locomotieven met actieve RFId-tags uitgerust en 5OO.OOO wagons met passieve tags.
Men kan begrip opbrengen voor de belangstelling van handel en industrie voor deze zogenaamde intelligente etiketten, aangezien deze een optimaal en automatiseerbaar beheer van voorraden mogelijk maakt. En men begrijpt evenzeer het enthousiasme van de fabrikanten van deze tags waarvan de markt voor het enkele jaar 2007 op drie miljard dollar wordt geschat. Maar voor de verenigingen voor de bescherming van de consument zou dit wel om het ultieme toezichtmiddel van de gebruiker kunnen gaan of, nog erger, om een Orwelliaans nasporingsysteem van goederen en personen buiten hun weten om. Industriëlen leggen echter de nadruk op het feit dat de techniek op zich geen nieuwe risico's schept met betrekking tot het privé leven en dat de argumenten van de tegenstanders door fictiescenario's zijn ingegeven. De verdedigers van individuele vrijheden wisten echter te wijzen op enkele controversiële toepassingen.
Het geval van de 'Navigo'-transportbewijzen, waarvan het algemeen gebruik in de Parijse metro in uitvoering is, vat goed samen waarin zowel het nut als het potentieel gevaar van deze technologie bestaat.
De gebruiker heeft niet het gevoel het laatste snufje van de draadloze technologie te gebruiken en de term RFId is hem mogelijk zelfs onbekend. Hij neemt er vrede mee een functionele en praktische kaart te gebruiken die hij zelfs niet uit zijn zak moet halen om de klapdeurtjes te zien opengaan. Voor de uitbater van de metro is het systeem een middel voor het beheer dat onder meer statistieken verschaft over de tijdstippen van toeloop in de verschillende stations. Niettemin kan het systeem worden misbruikt om permanent toezicht te houden op elke verplaatsing van eender welke gebruiker, hetgeen niet is ontsnapt aan de aandacht van de Nationale (Franse) Commissie van Informatie en Vrijheden (CNIL: Commission nationale de l'Information et des Libertés).
Wat dan de consumptieproducten en handelswaren betreft, zo in de huidige stand van zaken de chip geen informatie uitzendt aangaande een persoon, kan men zich wel inbeelden dat de kruising van gegevens van productenidentificaties en personen in databanken als basis zou kunnen dienen voor een machtig toetsingssysteem. Zo de radioidentificatietechnologieën nuttig kunnen zijn voor welbepaalde rechtmatige doeleinden, zal de dichte maliënkolder van duizenden voorwerpen die een persoon omgeven niettemin grondig kunnen worden geanalyseerd, merkt de genoemde commissie op, en dit zonder enige onderbreking. Het uitstralingsvermogen van de RFId-tag is inderdaad niet beperkt in de tijd, aangezien geen batterijtje nodig is. RFId-etiketten kunnen dus individuen profileren.
Gezien de massale verspreiding van RFId-markeringen - weldra produceert men er met miljarden en miljarden per jaar! - gezien de individuele aard van de identificatie van elk gemarkeerd voorwerp, gezien de onzichtbare werking van het systeem en de risico's van profilering van personnen, beschouwt hogergenoemde Franse commissie de RFId-markeringen als identificeerders zoals wettelijk bepaald.
(Dit tekstgedeelte over RFId-tags put in grote mate uit een tekst getekend Cyril Fievet van de 'Fondation internet nouvelle génération' ('Fing') en uit een nota van genoemde Franse commissie.)
Geschiedenis van onderhuidse chip
De geschiedenis van de vervaardiging van de implanteerbare chip werpt het licht op enkele welbepaalde technische aspecten ervan alsmede op wederzijdse reacties tussen de ontwerpers van de chip en de maatschappij aangaande zijn aard.
Naar het einde van de jaren 1960 toe trachtte men er naar een ruggegraatoverbrugging te verwezenlijken teneinde de beschadigde ruggegraat van een dame te herstellen. Het kwam er onder meer op aan bepaalde motorische zenuwen te verbinden. Het onderzoek leidde tot de vervaardiging van een microchip die zichzelf herlaadde dankzij de schommelingen van de lichaamstemparatuur, waardoor hij praktisch over een onbeperkte duurzaamheid beschikte. Hiertoe werd hij voorzien van een thermo-elektrische herladingskring en een batterijtje met lithium. Men trok er wel de aandacht op dat, mocht de chip in het lichaam breken, dit een ernstige en pijnlijke wonde met veel etter zou veroorzaken. Men stelde ook vast dat de twee plaatsen van het menselijk lichaam met de snelste temperatuurswijzigingen, die het laden van het batterijtje zouden bevorderen, het voorhoofd, juist onder het begin van de haargroei, en de rug van de hand zijn.
De chip, resulataat van kostelijk onderzoek, moest geld opbrengen en men gaf de verantwoordelijken van het project te kennen dat ze nieuwe toepassingen moesten vinden. In 1997 werd een brevet toegekend aan een 'observatie-, opsporings- en heropvangsysteem van personen' bestaande uit een microscopische ontvanger-zender die bij de mens kon worden geïmplanteerd. In 1999 koopt 'Applied Digital Solutions, Inc.' de rechten aan dat brevet verbonden op en doopt het systeem 'Digtal Angel'. Bij de voorstelling van de chip verklaart de baas van die maatschappij dat hij onze beschermer zal zijn en dat we een soort bastaard zullen zijn tussen onze zielen en een elektronische intelligentie. (Maar ja, niet mnder dan dat! Bedankt voor de waarschuwing.)
Die baas was echter te optimistisch. De onderhuidse chip ontmoette hevige kritiek van christelijke groeperingen en verenigingen voor de rechten van de burger. De christelijke groeperingen verwezen, vanwege de 3 x 6 cijfers die het identificatienummer samenstelden, naar de Apocalyps van Sint Jan, in 't bijzonder naar de passage 13, 16-18, waar er sprake is van het beest dat "maakt dat allen, kleinen en groten, rijken en armen, vrijen en slaven, een merkteken ontvangen op hun rechterhand of op hun voorhoofd; en niemand kan kopen of verkopen, als hij dat teken, de naam van het beest of het getal van zijn naam, niet draagt. Nu komt het aan op scherpzinnigheid!
Wie doorzicht heeft, kan het getal van het beest berekenen. Het duidt een mens aan, en het getal van die mens is 666." Deze passage werd in het verleden al op verschillende wijzen geïnterpreteerd, maar nooit bleek een geheel aan elementen zo goed met de tekst overeen te stemmen. Wat er ook van weze, de kritiek van de verschillende groepen en verenigingen maakte dat 'Applied Digital Solutions' zich verplicht zag haar project op te bergen, en de maatschappij beweerde tevens nooit met enige ernst de verspreiding van het product te hebben overwogen. De chip werd echter op een verzachtende wijze gebruikt, namelijk verwerkt aan een armband of een ketting aan de voet, voor alleenstaande kinderen, gevangenen op vrije voet onder toezicht en Alzheimer-patiënten.
De tragedie van de aanslagen van 11 september 2001 op de 'Twin Towers' te New York en het Pentagone te Washington had als gevolg dat de maatschappij zeer ontvankelijk werd voor veiligheidsmaatregelen, zodat ook de houding tegenover de chip ging veranderen. Bij 'Applied Digial Solutions' liet men natuurlijk niet na op te merken dat zich nieuwe gelegenheden aanboden voor het gebruik van de onderhuidse microchip. 'VeriChip' kwam dan ook op de markt, ditmaal echter met 16 cijfers voor de identificatiecode, uit consideratie voor de gevoeligheden van christelijke groeperingen, neemt men aan. Niettemin werkt 'FN Manufacturing' (van Herstal bij Luik) in Zuid- Carolina aan een systeem waarbij de 'VeriChip' zou kunnen worden gebruikt om de trekkers van 'intelligente' (!) vuurwapens ('smart guns') te ontgrendelen. De gebruiker van het wapen zou worden gechipt op de rug van de hand en de scanner, in het wapen ingebouwd, zal slechts reageren, met ontgrendeling als gevolg, bij herkenning van het unieke identificatienummer.
Evolutie van de veiligheidsomgeving
Vooral ten gevolge van de aanslagen van 2001 in de Verenigde Staten hebben tal van wettelijke schikkingen en veiligheidsmaatregelen het licht gezien, zowel in Europa als in Amerika en elders, en wel in die mate dat men moet vrezen voor inbreuken op de Rechten van de Mens, het privé leven, zoniet dat men deze al kan vatstellen. En de technologie is reeds beschikbaar die het de autoriteiten, die alsmaar meer uit zijn op controles, mogelijk maakt de genomen maatregelen te doen uitvoeren met de grootste gestrengheid. De fabrikanten beschikken over de nodige apparatuur voor de uitvoering van deze controles en over netwerken van verdelers om de markten in te palmen die zich op alle continenten aanbieden.
In de Verenigde Staten staat een stel wettelijke schikkingen, bekend onder de term 'Patrio Act', de regering toe vrijheden op te heffen die door de Grondwet worden gewaarborgd. In Frankrijk doet de wet Preben, wat concept en risico's betreft, zich voor als een broertje van de 'Patriot Act'. Canada zit weldra op hetzelfde spoor. België beschikt over de wet van 19 december 2003 . Andere landen nemen gelijkaardige wettelijke schikkingen. Allen hebben ze gemeen permanente uitzonderingswetten te zijn, de ideale voedingsbodem voor technologieën als de identiteitskaart met chip, de biometrie, de onderhuidse microchip.
In Groot-Brittannië, bij de doorgang bij de douane, moeten huisdieren geïmplanteerd zijn. In Frankrijk is de verplichting van te implanteren op komst. Er liggen wetsvoorstellen voor het Amerikaans Congres die voorzien in de toestemming de microchip bij kinderen in te spuiten van bij de geboorte voor identificatiedoeleinden. Een ander plan behelst de verplichte implantatie van permanente daklozen in vijf staten, waaronder New York en Californië. In Mexico heeft de Minister van Justitie zich laten chippen en 160 van zijn bedienden hebben zijn voorbeeld gevolgd.
Men hoeft geen paranoia te zijn om zich de mogelijkheid in te beelden van de installatie van controle- en beïnvloedingssystemen in 'Big Brother'-stijl ('1984' van George Orwell). De machten in onze wereld hebben niet opgehouden zich te centraliseren en bepaalde richtingen van acties van verantwoordelijken van belangrijke organisaties doen begrijpelijkerwijs zorgwekkende vragen rijzen over hun werkelijke intenties.
Tijdens de opzoekingen die tot de productie van de onderhuidse microchip leidden, werden testen uitgevoerd om de mogelijkheid na te gaan om menselijke gedragingen te wijzigen via de microchip. Men merkte op dat deze een signaal kan doorzenden die bepaalde delen van de hersenen stimuleerde. Zo kan men, bijvoorbeeld, het gehalte aan adrenaline in het bloed wijzigen, hetgeen een persoon meer of minder angstig, agressief, enz., zal maken. De energie die een neurodoorzender activeert wordt door radiofrequenties doorgegeven. Door de stimulatie van specifieke hersenstructuren kunnen emotionele en mentale reacties worden opgewekt, aangehouden, gewijzigd, afgeremd, bij mensen als bij dieren. Het gebruik van actieve onderhuidse chips aangesloten op het GPS-systeem zou de weg openen voor afschrikwekkende mogelijkheden van controle die voor de meeste mensen zeer begrijpelijk nog tot het domein van de sciencefiction behoren, maar technisch reeds realiseerbaar zijn.
De grootte van het'Cyborg2.0'-implantaat vergeleken met het Amerikaans muntstuk van 5 cent.
Vandaag de dag bestaat er al een chip die mens en machine fusioneren. (De implantaat 'Cyborg 2.0' is zo'n chip. 'Cyborg' van 'cyb', kort voor cybernetisch, van het Griekse werkwoord 'kubernaô', regeren, besturen, en 'org', kort voor organisme) Deze chip kan interfereren met de bio-elektrische substantie die doorheen de zenuwen van de spier naar de hersenen wordt gestuurd en omgekeerd, waardoor deze chip bekwaam is gans het zenuwstelsel te beïnvloeden. Deze chip kan de informatie overbrengen van onze zenuwinflux naar een computer en, anderzijds, door de instructie van de computer, een signaal doorgeven dat door ons zenuwstelsel wordt ontvangen.
Het hersenimplantaat "Stimoceiver".
De hersenimplantaat 'Stimoceiver' van Professor José Delgado heeft een nog opmerkelijk hoger 'potentieel'. Aangezien men elk facet van de geest, gaande van de mentale beelden tot de morele zin, van de gemeenschappelijke herinneringen tot geniale acties, met een deeltje van de zenuwverbindingen heeft kunnen associëren, beeldt men zich meteen in welk vermogen van manipulatie dat vertegenwoordigt.
Waar men zich wel degelijk rekenschap van moet geven is dat de onderhuidse microchip een interface aanreikt waardoor een geïmplanteerd persoon zich blootstelt aan mogelijke manipulaties waar hij geen weet zou van hebben. De technieken hiertoe bestaan reeds en ook de verbeelding om er ge-/misbruik van te maken.
Geleidelijk aan wordt men gewoon gemaakt aan een sociale omgeving die meer om meer wordt geautomatiseerd en gedehumaniseerd. In Italië zijn er nu al scholen waar de leerlingen bij de ingang hun klasdagboek bovenhalen dat voorzien is van een barcode. Zo wordt hun aankomst genoteerd in een controlesysteem van aanwezigheden. In Japan is men voor leerlingen begonnen met het gebruik van armbanden voorzien van een barcode.
In Moskou, als gevolg van de Tjetjeense aanslag te Beslan in Noord-Ossetië in de Kaukasus, zullen leerlingen weldra metalen tags dragen die ook voor honden worden gebruikt. Supermarkten trachten hun klanten te wennen aan kassa's zonder personeel. Nog in Japan is de fabrikant 'Kyowa Corporation' te Tokyo begonnen boekentassen te maken voorzien van een actieve chip. Door gebruik van een veiligheidsssyteem beheerd door de firma Secom, zullen de ouders hun kinderen kunnen opsporen op een website die golven van satellieten en GSM's gebruikt om aan te duiden waar zich precies hun kind, of althans de boekentas (!), bevindt. De fabrikant hoopt gedurende de eerste zes maanden een 10.000 tassen te verkopen.
De promotors van de onderhuidse microchip, fabrikanten en verscheidene openbare en privé instellingen, laten niet na de mensen aan te moedigen om tot implantatie over te gaan. Men stelt de chip voor als een fantastisch technisch wonder, als een niet te stuiten vooruitgang. En de chip zal het terrorisme met zijn gemene en laffe moorden verbannen. Hij zal het mogelijk maken dat gevangenissen kunnen worden ontruimd, geld witwassen zal op efficiënte wijze onmogelijk worden gemaakt, men zal snel een verloren kind terug kunnen vinden, waar het zich ook moge bevinden, men zal gaan kunnen reizen zonder papieren noch geld, onderhevig aan verlies en diefstal.
Veiligheid zal heersen in stations, luchthavens en andere openbare plaatsen, in scholen, werkplaatsen en kantoren, thuis. De chip-lasteraars dramatiseren en lijden aan hersenschimmen die hen voor de vooruitgang verblinden. (Ligt het niet in de menselijke natuur angstig te staan tegenover nieuwigheden en veranderingen?). De 'weldaden' van de chip zal men in verband brengen met ernstige voorvallen die zich echter niet meer zullen voordoen dankzij de chip. En ja, de chip, dat is ook 'cool' hé!
De promotors van de chip maken echter geen melding van de neveneffecten welke opgewekte golven kunnen hebben op het organisme en op gedragingen. En wat hun bezorgdheid voor het respect van het privé leven betreft kan men op het commentaar afgaan van een verantwoordelijke van een van de fabrikanten, commentaar dat even frank is als betekenisvol: "De winst die me ervan (van de chip) verwacht is veel belangrijker dan de ongerustheid aangaande het privé leven." Wat een moraal!
Van welke soort vooruitgang is hier dan wel sprake? Moge men zich vooral geen illusies maken. Geen enkel regime, welk ook, kan een wereld scheppen zonder risico's. Enkel een totalitair regime zou aanspraak maken op absolute veiligheid als ideaal, want dat zou de totale controle vereisen van zijn burgers.
BESLUIT
Als besluit lijken ons de woorden van een filosoof zeer passend de omgeving op te roepen waarin men het schrikbeeld van de implanteerbare microchip kan situeren, terwijl de parabel van een auteur wijst op de dringende noodzaak van een bewustwording van de evolutie van aangelegenheden die op het wezen van de mens slaan.
De procedures waaraan personen vandaag worden onderworpen die met een visum naar de Verenigde Staten reizen bracht de professor van filosofie aan universiteiten te Venetië en New York, Giorgio Agamben, er toe een doordringende en oordeelkundige interpretatie te formuleren over de betrekking die er zich aan 't ontwikkelen is tussen het openbaar gezag en de burger. Hier volgt zijn zeer sprekende tekst:
"De dagbladen laten er geen twijfel over bestaan: wie voortaan met een visum naar de Verenigde Staten reist zal worden gerepertorieerd en zal zijn vingerafdrukken moeten geven bij aankomst in dat land. Ik persoonlijk heb helemaal niet het voornemen me aan dergelijke procedures te onderwerpen, en daarom heb ik zonder verwijl de cursus afgezegd die ik in maart aan de universiteit te New York zou geven.
"Gaarne geef ik hier uitleg over de reden van deze weigering, 't is te zeggen waarom, in weerwil van de sympathie die me sedert talrijke jaren bindt aan mijn Amerikaanse collega's alsook aan hun studenten, waarom ik de mening ben toegedaan dat deze beslissing terzelfdertijd noodzakelijk en onherroepelijk is, en hoezeer ik het op prijs zou stellen als deze zou worden bijgetreden door andere Europese intellectuelen en leraren.
"Het gaat hem hier niet om een impulsieve reactie ten overstaan van een procedure die gedurende lange tijd aan misdadigers en politieke aangeklaagden werd opgelegd. Ging het slechts daarover, dan konden we voorzeker uit morele beschouwing aanvaarden van de vernederende voorwaarden te delen, uit solidariteit, waaraan zoveel mensen vandaag worden onderworpen. Daar ligt hem niet het essentiële. Het probleem overschrijdt de grenzen van persoonlijke gevoeligheden en slaat zonder meer op het juridisch-politiek (misschien zou men beter eenvoudigweg 'bio-politiek' zeggen) statuut van de burgers in de zogenaamde democratische staten waar we leven.
"Men tracht, sedert enkele jaren, er ons van te overtuigen controlegebruiken te aanvaarden die men altijd als uitzonderlijk en eigenlijk onmenselijk heeft beschouwd. Het is best geweten dat de controle door de staat uitgeoefend op individuen door het gebruik van elektronische voorwerpen, zoals kredietkaarten en draagbare telefoontoestellen, limieten heeft bereikt die eertijds ondenkbaar waren.
"Nochtans kan men bepaalde drempels in controlemaatregelen en de manipulatie van lichamen niet overschrijden zonder in een nieuw bio-politiek tijdperk terecht te komen, zonder nog maar een stap te zetten in wat Michel Foucault de geleidelijke verdierlijking van de mens noemde die men in de meest gesofisticeerde technieken terugvindt. Het elektronisch repertoriëren van vingerafdrukken en van het netvlies, de onderhuidse tatoeage en gelijkaardige gebruiken, dragen bij tot het bepalen van deze drempel. De veiligheidsredenen die men ter rechtvaardiging aanvoert hoeven geen indruk op ons te maken : zij doen niet ter zake.
"De geschiedenis leert ons hoezeer gebruiken, die aanvankelijk voor vreemdelingen waren voorbehouden, later op de ganse bevolking worden toegepast.
"Wat hier op het spel staat is niets minder dan de nieuwe 'normale' bio-politieke relatie tussen de burgers en de staat. Deze relatie heeft niets meer te maken met de vrije en actieve deelname aan het openbaar domein, maar betreft de opname van het meest persoonlijke en het meest onmededeelbare van wat een mens zo eigen is: ik heb het over het biologisch leven van de lichamen. Aan de schikkingen in de media die de gesprekken in het openbaar beheersen en manipuleren, beantwoordt de technologie die het naakte leven opschrijft en een identificatie geeft: tussen deze twee uitersten van een taal zonder lichaam en een lichaam zonder taal wordt de ruimte die we weleer de politiek noemden alsmaar meer beknot en bekrompen.
"Zodoende, door de burger, of eerder de mens als zodanig, die technieken en maatregelen op te leggen die zij voor de gevaarlijke sociale klassen hadden ontworpen, hebben de staten, die het forum zelf van het politieke leven zouden moeten uitmaken, van hem, de burger, de verdachte bij uitstek gemaakt, en wel zozeer dat de mensheid zelf de gevaarlijke klasse is geworden voor hen.
"Enkele jaren geleden had ik geschreven dat het politieke paradigma van het Westen niet meer de stad is, maar het concentratiekamp, en dat we van Athene op Auschwitz zijn overgegaan. Het betrof natuurlijk een filosofische thesis, want men zal geen fenomenen als gelijkaardig behandelen waarvan men juist het onderscheid hoeft te onderkennen. Ik meen te mogen voorstellen dat de tatoeage wellicht verscheen te Auschwitz als de meest normale en de meest economische manier om het probleem van de identificatie en de inschrijving van de gedeporteerden in de concentratiekampen op te lossen.
De bio-politieke tatoeage die de Verenigde Staten ons thans opdringen om hun gebied binnen te gaan, zou best het voorteken kunnen zijn van wat men later zou vragen aan te nemen als de normale inschrijving van de identiteit van de gewone burger in de mechanismen en het raderwerk van de staat.
Daarom moet men er zich tegen verzetten."
Laat ons deze nota afsluiten met een parabel, eventjes aangepast en ingekort, van de Franse schrijver en filosoof Olivier Clerc die ons voor het risico waarschuwt dat de gewoonte van comfort met zich meebrengt, te weten een afgezwakt vermogen om de dreiging te onderkennen die over onze vrijheden en vrije wil hangt:
"Op zekere dag kwam een kikvors in een ketel terecht gevuld met water dat aan het opwarmen was. Weldra was 't water lauw en de kikvors vond zijn comfort met dat bad. Maar wat later bereikt het water een temperatuur die de kikvors niet meer zo op prijs stelt. Alhoewel hij enige vermoeienis waarneemt maakt hij zich toch niet al teveel zorgen. Terwijl de temperatuur blijft stijgen ondervindt de kikvors het ongemak van de situatie maar, verzwakt, verdraagt hij dit zonder te reageren. Uiteindelijk gaat de kikvors meekoken en sterft hij zonder ook maar enige poging te hebben ondernomen om zich aan een weinig aantrekkelijke situatie te ontsnappen.
"Zou de kikvors in het water hebben gesprongen bij 50 graden, dan zou hij de nodige trap met een poot hebben geslaan die hem meteen uit de ketel zou hebben geworpen en bevrijd.
"Een geleidelijke, trage wijziging, heeft de kans aan het bewustzijn te ontgaan en geen enkele reactie, geen enkele weerstand, geen revolte op te wekken."
De onderhuidse microchip implanteerbaar bij de mens dringt op geniepige wijze de elektronische identificatie-, informatie-, controle-, toezichtsystemen binnen, bijzonder in de medische sector, waarvoor een zeer dicht net van verdelers werd gevestigd. De microchip zou nochtans nooit bij een mens mogen worden geïmplanteerd, bij wie ook, onder welk voorwendsel ook.
Januari 2005
Dit artikel is hier te downloaden ( PDF-bestand )
Bron: maxinews
Voeg toe aan:
