Het houdt maar niet op met de vlekken in ons zonnestelsel. Stuitte amateur-astronoom Anthony Wesley in Australië vorige week nog op een donkere vlek op het zuidelijk halfrond van gasplaneet Jupiter, nu heeft zijn ‘collega’ Frank Melillo vanuit New York een eigenaardige vlek ontdekt op onze buurplaneet Venus. De oorzaak van de verschijning is tot nog toe een raadsel. Men hoopt dat met behulp van toekomstige observaties aangetoond kan worden of de oorzaak gezocht moet worden bij vulkanische activiteit, turbulentie in diens atmosfeer of geladen deeltjes die afkomstig zijn van de zon.

De aanwezigheid van de vlek werd niet veel later bevestigd door anderen en beelden van de Europese ruimtesonde Venus Express, het enige vaartuig dat op dit moment in een baan rond de zusterplaneet van de aarde draait, toonden aan dat het minstens vier dagen voordat Melillo de vlek zag was verschenen. De observaties laten zien dat het heldere gebied zich al ietwat heeft verspreid.

Details in de atmosfeer van Venus zijn alleen zichtbaar als men de planeet in ultraviolette golflengten bekijkt en aangezien de vlek helder is, is het onwaarschijnlijk dat een komeet verantwoordelijk is voor de verschijning. Een dergelijk object draagt namelijk een grote hoeveelheid waterijs met zich mee en omdat dit zonlicht absorbeert zou het gebied bij een inslag vele malen donkerder zijn geweest.

Een andere mogelijkheid is dat een stroom elektrisch geladen zonnedeeltjes de oorzaak kan zijn van de verheldering door een deel van de bovenste laag van de Venusiaanse atmosfeer te ‘voeden’ met energie. Ook kunnen golven in de atmosfeer van de planeet turbulentie hebben veroorzaakt, wat ervoor gezorgd kan hebben dat helder materiaal bijeen is gebracht.

Een andere ‘verdachte’ is een vulkanische uitbarsting. Hoewel er tot op de dag van vandaag geen aanwijzingen gevonden zijn voor huidige vulkanische activiteit op het oppervlak van Venus is het de planeet met het grootste aantal vulkanen en is bijna negentig procent van diens oppervlak bedekt met bazaltachtige lavastromen. Als een eruptie de oorzaak is van de heldere vlek moet het echter zeer krachtig zijn geweest om een dichte laag in de atmosfeer door te dringen en een vlek te creëren die op 65 tot 70 kilometer hoogte ligt.

Met behulp van twee spectrometers aan boord van de Venus moet men nu uit gaan zoeken wat de verschijning heeft veroorzaakt. De ene verricht metingen aan het spectrum van het licht dat afkomstig is van de planeet, terwijl de andere op zoek gaat naar sporen van bestanddelen door te meten hoe de gassen in het gebied zonlicht absorberen. De instrumenten kunnen veranderingen in de verspreiding van deeltjes in de atmosfeer en hogere concentraties moleculen in kaart brengen en op deze manier hoopt men de oorzaak van de vlek over een niet al te lange tijd te kunnen achterhalen.