Onze zon, een kernfusiebron die al meer dan 5 miljard jaar zeer betrouwbaar werkt, produceert extreem veel energie. Binnen 6 uur tijd ontvangen woestijnen op aarde meer zonne-energie dan de mensheid verbruikt in 1 jaar. Dan is het toch vreemd dat we daar nog niet volop gebruik van maken. Daar lijkt nu verandering in te komen. Een groep bestaande uit twintig grote Duitse ondernemingen is van plan om binnen tien jaar zonnestroom uit Afrika aan Duitse huishoudens te leveren. Het plan omvat de bouw van reusachtige CSP-centrales in Noord-Afrika en zal 400 miljard euro kosten en over tien jaar de eerste stroom leveren. Met deze investering zal 15% van de Europese elektriciteitsbehoefte gedekt kunnen worden met dag-en nacht beschikbare zonnestroom. Het is een van de grootste private groene initiatieven aller tijden. 

Twintig van de grootste Duitse bedrijven, waaronder Siemens, Deutsche Bank en energiereus RWE, richten begin juli Desertec op, een consortium dat vanuit de Afrikaanse woestijn de zon moet gaan ontginnen met behulp van CSP-centrales. De groep wil binnen twee tot drie jaar concrete plannen op tafel leggen. De oprichtingsbijeenkomst zal op 13 juli in München plaatsvinden in aanwezigheid van ministeriële vertegenwoordigers en de Club van Rome. Op middellange termijn streeft men naar deelname door partners uit andere Europese landen en Noord Afrika, van wie al positieve reacties zijn ontvangen. Hoewel in eerste instantie zekerheidsstelling in de vorm van bijvoorbeeld een feed-in stelsel onontbeerlijk zal zijn, verwacht men toch dat Desertec binnen 10 tot 15 jaar concurrerend zal zijn op de markt.

Een eerste stap

Met het oprichten van het Desertec consortium wordt een eerste stap gezet om grootschalig energie op te wekken voor Europa middels CSP-centrales. Voor het plan om 15% te kunnen dekken van de Europese elektriciteitsbehoefte is slechts een oppervlakte nodig van 130 km2. Een nog uit te bouwen transportnet moet de geproduceerde energie dan vanuit Noord-Afrika onder de Middellandse Zee naar Europa vervoeren en daar verspreiden. Dit gebeurt middels HVDC (High Voltage DC, gelijkstroom) lijnen. Bij HDVC lijnen heb je veel minder transportverlies dan de traditionele HVAC (High Voltage AC, wisselspanning) lijnen als je elektriciteit wilt transporteren over duizenden kilometers. Van de totale investering van 400 miljard is tien tot twintig miljard daarvan nodig voor de aanleg van dit stroomtransportnet.

Meer energie dan we nodig hebben

De potentie is nog veel groter. Woestijnen op aarde ontvangen jaarlijks meer dan 1000 x zoveel zonne-energie dan we jaarlijks zelf verbruiken. De gehele wereld gebruikt jaarlijks 18.000 TWh aan energie, om dit te kunnen opwekken met een CSP centrale heb je een oppervlakte nodig van 300×300 km2. Hieronder staat een tabel waarin je kunt zien hoe weinig oppervlakte je nodig hebt om de gebieden te voorzien van energie middels CSP.

Volgens onderzoek zou het volstaan om nog geen 0,3 procent van de Sahara te bedekken met zonnespiegels om de huidige energiebehoefte van de 25 landen van de Europese Unie plus Noord-Afrika en het Midden-Oosten te dekken.

Geplande duurzame energieopwekking in het Desertec plan

De rode vierkanten zijn puur ter illustratie hoeveel ruimte er nodig is om voor CSP-centrales om voldoende energie op te wekken voor resp. de Wereld, Europa of MENA. Vanzelfsprekend worden de centrales niet allemaal op 1 locatie gebouwd. De werkelijke locaties van de CSP centrales staan ook aangegeven in bovenstaande illustratie.

Het rode vierkant met de naam “TRANS-CSP Mix EUMENA 2050″ geeft aan hoeveel ruimte er nodig is om zoetwater te produceren voor de regio en 2/3 van de elektriciteitsbehoefte van MENA in het jaar 2050 en 1/5 deel van de Europese elektriciteitsbehoefte (2.940 TWh / jaar). CSP-centrales kunnen dus een forse bijdrage leveren met de productie van zoetwater in een regio waar en ernstig tekort is aan aan zoetwater.

De verwachte schaarsheid van water in 2050

Bron: olino.org