Als farmaceutische bedrijven iets rottig vinden, dan is het om vervelend in het nieuws te komen. In tv-programma De Leugen Regeert klaagde eind februari ene Luc Debruyne van GlaxoSmithKline dat Big Pharma vaker negatief dan positief in het nieuws kwam. In de studio zaten ook een journalist van Trouw (zeer negatief) en Elsevier-columnist, wetenschapjournalist en professioneel broeikasontkenner Simon Rozendaal. Elsevier kreeg een dikke acht van de farmaceuten voor hun positieve nieuws over de industrie.
De uitzending en dat feit worden weer pikant door het volgende nieuws: Het blijkt dat de medische uitgeverij van Elsevier, nog steeds behorend tot hetzelfde concern als het weekblad, nep-wetenschappelijke publicaties uitgaf om pillendraaier Merck zo goed mogelijk uit de verf te laten komen. Voor veel geld, natuurlijk.

Nu kan je zeggen: “ach, waar is daar nu erg an, een paar leugentjes, ” maar dit gaat verder. Het bestaan van de nep-publicaties kwam naar boven naar aanleiding van een rechtszaak tegen Merck door gebruikers van het medicijn Vioxx, dat voor hartproblemen zorgde bij tienduizenden gebruikers.
Bij een rechtszaak in Australie bleek dat Merck er op zijn minst discutabele methodes op na hield om juridische procedures te vermijden.
The first fun thing to emerge in the Australian case is email documentation showing staff at Merck made a “hit list” of doctors who were critical of the company, or of the drug. This list contained words such as “neutralise”, “neutralised” and “discredit” next to the names of various doctors.

Een van de nep-publicaties, de Australasian Journal of Bone and Joint Medicine, leek in opzet op een echt wetenschappelijk medisch tijdschrift, maar bleek in werkelijkheid gedeeltelijk geschreven door de marketing-afdeling van Merck. Het feit dat het tijdschrift werd uitgegeven door Elsevier, ook uitgever van The Lancet, gaf het bovendien een flinke wetenschappelijke autoriteit. In werkelijkheid was er niets wetenschappelijk aan.

Er is een goede reden dat farmaceutische bedrijven vaak slechte kritieken krijgen. Dat komt omdat de grote bedrijven nietsontziend zijn in het binnengraaien van patienten- en verzekeringsgeld. De farmaceutische is de meest lucratieve sector ter wereld, want welvaart of crisis, mensen worden altijd ziek.
Het is ronduit blamerend voor de grootste medische uitgeverij ter wereld, een organisatie die juist daar de waarheid van de leugens zal moeten scheiden voor de artsen die de producten van de industrie toepassen, gepakt te worden met de handen in dezelfde koektrommel. Inmiddels heeft de Elsevier-ceo zijn excuses aangeboden, en gesteld dat dit nu niet meer voorkomt. Hoe hij daarbij komt is niet duidelijk, maar ik zou hem niet op zijn blauwe ogen geloven. Misschien moet de Vara Simon Rozendaal nog eens uitnodigen.

Michiel Maas