Bespreking van: Hanneke van Veen en Rob van Eeden, Meer doen met minder. Uitgeverij Genoeg, geheel herziene 4de druk, 2002, ISBN 90-6271-933-3, EUR 11,95.

Terwijl ik "Meer doen met minder" las, was ik samen met mijn moeder en mijn broers de 800 kubieke meter van ons ouderlijk huis aan het uitruimen. "Mam, waarom heb je 12 tuinstoelen, 6 pakken saté-prikkers, 3 rollen keukenfolie, een heel kerkhof van handige keukenapparaten in de kelder en overal halve flesjes crème en shampoo?" Verstrooidheid? Of simpel omdat het huis toch groot genoeg was? Het grootste deel van haar leven heeft mijn moeder met weinig geld moeten rondkomen en dat deed ze met veel verve.

Elke Koninginnedag
Dit is niet de eerste inboedel die ik de afgelopen jaren onder ogen krijg. Ik ben een 'consuminder-knutselaar' en men laat mij vaak even meekijken naar de lappen van naai-fournituren van diverse (groot)-moeders.

De enorme hoeveelheden overbodige aankopen, deels onuitgepakt, doen me piekeren over het hoe en waarom van ons koopjes-jachtinstinct. Dit moet heel diep zitten en niet alleen bij mensen die 'de oorlog hebben meegemaakt'. Elke koninginnedag zie ik hoe het ons allemaal te grazen neemt.

Moed en lef
Wat heb je aan "Meer doen met minder" als je hier wel eens over na wilt denken? In feite is het niet meer dan een verzameling tips die je grotendeels zelf kunt bedenken. Daar hoef je niet zo heel slim voor te zijn. Maar je moet wel moed hebben om er in deze maatschappij mee aan de slag te gaan en echt lef hebben om het zo uit te dragen.

Dat is mijns inziens ook een van de grootste verdiensten van de auteurs. Op allerlei manieren bekijken ze 'consuminderen' en halen ze het uit de sfeer van armoede. Bij hen gaat het ook om respect voor de wereld om ons heen én om onafhankelijkheid. Dat laatste vind ik zelf een goede; als je weet dat je net zo goed met minder kunt rondkomen, sta je anders in je (betaalde) werk. Je weet dat je minder kunt gaan werken of een andere leukere baan nemen, ook als dat financieel niet gunstiger zou zijn.

Bezuinigen moet om onafhankelijkheid gaan en als je je creativiteit gebruikt, zul je zien dat je als je minder uitgeeft, je niet met minder genoegen hoeft te nemen.

Het nieuwe huishouden
Het boek bevat ook een hele paragraaf over schoonmaken en het nieuwe huishouden. Waarom is iedereen zo druk bezig met het schoonhouden van de binnenboel, terwijl het op straat en in de natuur steeds viezer wordt?

Evalueer je schoonmaak-routines en wordt een principiële slons. Laat anderen zichzelf gek-maken en geniet meer.

Leuke opsteker
Wat levert het nu op? Vooral in het begin is het gemakkelijk om grote financiële klappers te maken. Maar ook als de auto de deur uit is, als alle lunches zelf gesmeerd zijn en de ramen geïsoleerd, is er nog veel te verdienen en dus veel ruimte voor onafhankelijkheid.

Het boek is volgens mij vooral een leuke opsteker voor consuminderaars die de schaamte nog niet helemaal voorbij zijn. Lees het, en geef het daarna cadeau aan een twijfelaar.

Veel mensen schamen zich
We lezen: "Veel mensen schamen zich om spaarzaam te zijn en zeker om er voor uit te komen. Het wordt tijd om dat te veranderen. Als onze kinderen weer eens zaniken om duur speelgoed of eten bij een fastfood restaurant, moeten we niet beschaamd zeggen dat we ons dat niet kunnen permitteren, maar dat je wel gek bent als je je goeie geld aan dat soort rommel uitgeeft. Leg ze maar eens uit wat voor voedingswaarde er in dat eten zit en dat een bibliotheek-boek over de prehistorie veel interessanter is dan een gestolde klomp PVC met allerlei kleurstoffen en weekmakers, die een dinosauriër voorstelt."

Hé mam, zo had je het ons toch ook geleerd...?!

Martine van Eijk