De dierziekte blauwtong die boeren in Nederland en omringende landen al ruim twee jaar plaagt, is mogelijk afkomstig uit een laboratorium dat vaccins produceert. Dat stelt land- en tuinbouworganisatie LTO-Nederland. De organisatie baseert zich daarvoor op de Amerikaanse blauwtongexpert James Maclachlan (Universiteit van Californië), die over het onderwerp afgelopen weekend een inleiding hield in Wenen.

Vreemde kenmerken
Maclachlan wijst op bepaalde vreemde kenmerken bij de drie types blauwtong die sinds augustus 2006 in Nederland en België gevonden zijn, en tot dusver in Europa nog niet waren gesignaleerd. Het eerste type (serotype 8), dat in 2007 zo'n 30.000 schapen-, rundvee- en geitenbedrijven in Nederland trof, is bijvoorbeeld overdraagbaar van moederdier op lam en kalf. Dat is een eigenschap die volgens James Maclachlan eigenlijk alleen voorkomt bij virussen die zijn aangepast voor productie van zogenoemde levende vaccins.

Noord-België
Vreemd is ook dat het type 6, dat vorig najaar opdook in Overijssel en Gelderland, zeer zwak blijkt. Dat geldt ook voor het type 11 dat vorige week is ontdekt in Noord-België en waardoor vee uit een deel van België sinds maandag niet meer naar Nederland mag zonder voorafgaand bloedonderzoek.

Zuid-Afrika
De virussen zouden afkomstig zijn uit het laboratium Onderstepoort in Zuid-Afrika, dat levende blauwtongvaccins produceert. "Het EU-laboratorium in Engeland stelde al dat de in België en Nederland gevonden virussen heel erg lijken op het Zuid-Afrikaanse vaccinvirus", zegt Klaas Johan Osinga, dierziektedeskundige van LTO-Nederland. "Maar in Zuid-Afrika zullen ze dat nooit toegeven, want hun vaccins zijn in de EU niet toegestaan. Levering en gebruik zouden dus illegaal zijn."

Knutten
Blauwtong wordt door knutten (kleine insecten) vooral in het najaar verspreid. Het heeft boeren en exporteurs tientallen miljoenen euro's gekost en veel dierleed veroorzaakt. Probleem nu is dat de EU de vee-export uit Nederland heeft stilgelegd om verspreiding van het virustype 6 te voorkomen. LTO vraagt de EU om de export weer toe te laten omdat het virus zwak is en zich niet echt verspreidt. "De EU wacht nog op informatie uit Zuid-Afrika om het virustype vast stellen. Het duurt ons al veel te lang", zegt Osinga.