Binnen onze Melkweg zijn we gewend aan het idee dat zelfs de dichtstbijzijnde sterren lichtjaren van ons verwijderd zijn. Een team van wetenschappers is echter tot de conclusie gekomen dat deze situatie geheel anders was in het jonge universum. Met name een recent ontdekte klasse van sterrenstelsels, de zogenaamde Ultra Compacte Dwergen of UCD-stelsels, zou sterren in enorme aantallen bijeen kunnen pakken – wellicht een miljoen sterren per kubieke lichtjaar!

Ultra Compacte Dwergen of UCD’s zijn in 1999 ontdekt en zijn de kleinste sterrenstelsels die we kennen. Hoewel ze naar dagelijkse maatstaven nog steeds enorm zijn, zijn ze met een diameter van zo'n 60 lichtjaar gemiddeld toch 1500 keer kleiner dan onze Melkweg. Astronomen vermoeden dat UCD’s gevormd worden in het jonge universum, als bijproduct van de botsing tussen normale sterrenstelsels.

Nu kennen UCD’s een hogere massa dan afgeleid kan worden aan de hand van de sterren die ze bevatten. Dit is bij de meeste soorten sterrenstelsels het geval en deze “ontbrekende massa” wordt meestal toegeschreven aan donkere materie. Echter zijn UCD’s dusdanig klein, dat zij nooit voldoende donkere materie kunnen bevatten om deze massa te verklaren. In plaats daarvan is het team van wetenschappers tot een alternatieve conclusie gekomen.

De astronomen denken dat iedere UCD ooit een gigantische dichtheid van sterren heeft bevat, wellicht 1 miljoen sterren per kubieke lichtjaar (een gigantisch verschil met de dichtheid in de Melkweg, die slechts 1 ster per kubieke lichtjaar bedraagt). Deze sterren zouden dicht opeen gestaan hebben, waardoor soms botsingen en samensmeltingen konden plaatsvinden. Hierbij zijn sterren met een veel hogere massa ontstaan, die snel ontploft zijn en dichte lijken achtergelaten hebben: neutronensterren en zwarte gaten. Na verloop van tijd is het armada van massieve sterren verworden tot een verzameling lichtzwakke en donkere objecten. Dat betekent dat het grootste deel van de stellaire massa van UCD’s nog steeds aanwezig is, hoewel in een vorm die ze onzichtbaar maakt voor onze telescopen.

Hoewel ze vandaag de dag saai en donker zijn, zouden UCD’s in het verre verleden rondom spectaculair zijn geweest. Een dergelijke verzameling sterren met een gigantisch hoge dichtheid is niet te vergelijken met hetgeen we vandaag de dag kunnen waarnemen - waar dan ook. Voor een waarnemer op een (hypothetische) planeet binnen een UCD zou de nachthemel even helder zijn als de aardse hemel overdag.

Bron: Royal Astronomical Society