woensdag 21 januari 2009

 

De Wereldomroep laat prominente Nederlanders aan het woord over hun vakgebied, Nederland en de actualiteit. In het dertiende deel van de serie sterrenkundige Vincent Icke, tegenstander van het elektronisch patiëntendossier (EPD). 'Wat computers zijn, kunnen en doen is totaal niet doorgedrongen tot het merendeel van de bevolking.'

Vincent Icke bij één van zijn kunstwerken Foto Wendy Braanker                   ============ Dat Vincent Icke (Utrecht, 1946) onderzoeker zou worden stond altijd al vast zegt hij. "Ik heb altijd al geweten dat ik onderzoeker was. Daar ben ik mee geboren net als de kleur van mijn ogen." Maar daar bleef het niet bij. Vincent Icke is ook kunstenaar. Wetenschap en kunst gaan goed samen. Ook al was hij daar in eerste instantie zelf niet helemaal van overtuigd: "In mijn eerste jaar op de Gerrit Rietveld Academie heb ik veel moeite gedaan om mijn kunst en wetenschap uit elkaar te houden. Maar mijn medestudenten zeiden dat is onnozel. Dat moet je niet doen." De kunstenaar Icke houdt zich op het moment vooral bezig met grafiek, oftewel ‘gewoon plat werk' zoals hij het noemt. Maar hij maakt ook ruimtelijk werk: "Ik heb een heel brutaal plan waarvan ik hoop dat ik het ooit nog eens mag uitvoeren... om een vijver te maken in het Kröller-Müller Museum..... waar het wateroppervlak...de trilling van het wateroppervlak het kunstwerk is." En om terug te keren bij de wetenschapper Icke: "Ik ben nu bezig met het kijken naar de wisselwerking tussen straling en materie. Bijna alle structuren die we kennen in de sterrenkunde -zoals sterren, planeten, sterrenstelsels en zelfs het heelal als geheel - wordt gedomineerd door de wisselwerking tussen straling en materie." De sterrenkundige doet dit onderzoek om beter inzicht te krijgen in de structuur en de evolutie van het heelal.

De Nederlandse overheid ontving in de laatste twee maanden van 2008 maar liefst 330.000 bezwaarformulieren van mensen die niet in het elektronisch patiëntendossier opgenomen willen worden (zie kader). Dit hadden er wat Vincent Icke betreft veel meer mogen zijn. Volgens Icke kunnen niet genoeg mensen bezwaar maken tegen dit nieuwe elektronische dossier waarmee zorgverleners straks landelijk medische gegevens over patiënten kunnen uitwisselen.

De voordelen wegen niet op tegen de nadelen, vindt de wetenschapper. "Er staat veel meer in deze dossiers dan onmiddellijk nodig is voor gezondheidsingrepen. Er staan dingen in waar anderen zoals verzekeringsmaatschappijen hun voordeel mee kunnen doen. En hun voordeel is niet uw voordeel."

Icke noemt het EPD zelfs levensgevaarlijk. "Men heeft geen idee wat computers allemaal kunnen aanrichten. Computerbestanden zijn inbraakgevoelig. En als er eenmaal iets op een elektronische database staat, dan zijn er altijd back-ups." Een computerbestand wissen is volgens hem dan ook een illusie. Het is gewoon niet meer weg te poetsen. Niets is veilig als het eenmaal op de harde schijf van een computer staat, betoogt de wetenschapper.

Deleten? Heef geen zin volgens Icke. "Als je iets delete van de harde schijf, dan blijft het erop staan. Het enige wat weggehaald wordt is een verwijzing op die schijf naar waar het bestand staat."

Klantenkaarten zoals een bonuskaart en straks het spitsvignet, ov-chipkaart en het elektronisch patiëntendossier: Er is zoveel over ons (consumenten) bekend. En er is geen weg terug. Hij pleit daarom voor een aanscherping van het strafrecht om misbruik beter aan te kunnen pakken. "Net zoals er straf staat op het aantasten van een persoon, zo zou er ook een zware straf moeten staan op de aantasting van persoonlijke gegevens. Van uw lichaam mag geen misbruik worden gemaakt. Waarom zou er dan wel van uw persoonsgegevens misbruik worden gemaakt!"

Kwader trouw
Weinig mensen staan stil bij de gevolgen als hun persoonlijke gegevens in verkeerde handen vallen. "Bijna niemand ziet de ernst van de zaak in. Er wordt altijd een beetje lacherig over gedaan van joh dan weten ze je geboortedatum." Maar de nasleep van diefstal van persoonsgegevens kan veel erger zijn dan de diefstal van een auto of ander bezit, meent Icke. Dat zo weinig mensen stilstaan bij de risico's van een landelijk elektronisch patiëntendossier of ander grootscheeps registratiesysteem komt voort uit onbekendheid. Dit geldt ook voor de volksvertegenwoordiging. En over de minister die het initiatief nam om het EPD in te voeren:"Als minister Klink van Volksgezondheid () zegt van ja al die dingen staan toch al in kaartenbakken, dan is deze minister dom, te kwader trouw of allebei."

Maar waarom mengt een hoogleraar sterrenkunde zich in de discussie rond het EPD? "Het maatschappelijk debat wordt te veel beheerst door meningen en te weinig door feiten. Wij wetenschappers zijn dienaren van de feiten." Volgens Icke begint het op beperkte terreinen, bijvoorbeeld het broeikaseffect, tot mensen door te dringen dat de wetenschap meer inhoudt dan formules heen en weer schuiven. "Ik ben opgeleid op kosten van deze maatschappij en mijn wereld is mij lief. Ik moet zorgen dat daaraan kan bijdragen wat ik bij te dragen heb."

Het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (WVC) heeft in de periode van 1 november tot en met 15 december 2008 ongeveer 330.000 bezwaarschriften ontvangen. Bezwaar maken kan overigens nog steeds. Ook al is de deadline voor de eerste bezwaarronde verstreken. ‘Je mag altijd bezwaar aantekenen', aldus het ministerie. Volgens een voorlichter van het ministerie bestaan er veel misverstanden over het EPD. Het dossier is bestemd voor huisartsen, apothekers en specialisten. Maar verzekeraars en bedrijfsartsen mogen er niet bij. 'En er wordt bijgehouden wie en wanneer iemand jouw dossier raadpleegt.' De regeringspartijen PvdA, CDA en ChristenUnie hebben bekend gemaakt dat ze misbruik van het elektronisch patiëntendossier strenger willen straffen.

Bron: wereldomroep

Voeg toe aan: