Dolfijnen zijn gevoelige wezens die leven in een eigen wereld waarin communicatie plaatsvindt door middel van trillingen en telepathie.

Wie ooit met dolfijnen heeft gezwommen zal het vrolijke en bruisende van deze ontmoeting altijd bijblijven.

Een ontmoeting met intelligente wezens, die ons laten zien dat wij niet de enige wezens zijn met zelfbewustzijn op deze planeet. Een ‘helende’ ontmoeting ook, die maakt dat je jezelf vitaal en opgeladen voelt. Het is dan ook niet voor niets dat het zwemmen met dolfijnen therapeutisch gebruikt wordt. Bijvoorbeeld bij mensen met een geestelijke handicap, autisme of een depressie.

Buitenaardse wezens

Hoogleraar psychologie Diana Reiss van Marine World/Africa USA in Californië stelt dat dolfijnen ‘intelligente buitenaardse wezens’ zijn. Het is haar manier om de bijzondere vermogens en intelligentie van dolfijnen te verklaren. Ze beschouwt dolfijnen als intelligente wezens, in staat tot zelfbewustzijn, maar toch ook totaal verschillend van mensen.

Wetenschappelijk onderzoek Diana Reiss

Reiss publiceerde diverse wetenschappelijke onderzoeken over dolfijnen en hun gedrag. Onder andere deed zij dit naar aanleiding van gedragsveranderingen bij dolfijnen na het plaatsen van spiegels in hun zwembad. Ze ontdekte dat dolfijnen zichzelf veelvuldig onderzochten via de spiegel, onder andere de binnenkant van hun mond.

Ook werd duidelijk dat de dolfijnen na het plaatsen van de spiegels seksueel actiever werden. Maar uitsluitend voor de spiegel. Het is overigens bekend dat dolfijnen enorm seksueel actief zijn, zonder dat dit gericht hoeft te zijn op voortplanting. Dolfijnen zijn van nature biseksueel en seks speelt een belangrijke rol bij het sociale contact binnen de groep. Het is duidelijk dat seks voor dolfijnen meer betekent dan alleen het fysieke. Een celibataire staat van leven is bij dolfijnen nog nooit waargenomen.

Diana Reiss: “Dolfijnen helpen ons om intelligentie van niet menselijke komaf te beschrijven en te begrijpen.”

Antropocentrisme

De Amerikaanse filosoof Thomas White steunt haar visie. White stelt dat wij mensen gewend zijn om de wereld alleen vanuit een menselijk perspectief te bekijken. Dit noemt hij antropocentrisme; het volkomen centraal stellen van de mens ten opzichte van andere soorten intelligent leven zoals bijvoorbeeld de dolfijnen.

Het gevaar hiervan is dat de standaard van de mens als uitgangspunt genomen wordt voor het oordelen over de andere soort (bijvoorbeeld dolfijnen of buitenaardsen). Het leidt uiteindelijk net zoals bij racisme en seksisme tot discriminatie.

Sirius

Voor mijn gevoel heeft Diana Reiss gelijk. Dolfijnen komen oorspronkelijk van een andere planeet. Sirius wel te verstaan. Ze vragen ons om onszelf niet langer als belangrijkste wezens in het universum te zien, maar ons ook af te stemmen en te verbinden met andere vormen van intelligentie dan de onze. Deze verbinding geeft ons de kans ons bewustzijn verder te verruimen.

Overeenkomsten en verschillen tussen mensen en dolfijnen

Dolfijnen en mensen hebben veel met elkaar gemeen. Al zou je dat op het eerste gezicht niet zeggen. Dolfijnen leven in het water en wij op het land. Het enige wat overeenkomt zijn de mond, de ogen en de tanden. Toch delen we belangrijke eigenschappen.

Zowel mensen als dolfijnen ademen zuurstof, zijn warmbloedig en voeden hun baby’s door middel van borstvoeding. Zowel mensen als dolfijnen zijn sociale intelligente wezens die in groepen leven. Dolfijnen zijn net als mensen in staat tot communicatie en zelfbewustzijn. Maar toch zijn mensen en dolfijnen ook totaal verschillend. Zo ademen dolfijnen door een gat bovenop hun hoofd. En wel op een zeer efficiënte wijze, waardoor zij wel 8-10 minuten onder water kunnen blijven.

Tevens hebben zij een zeer goed ontwikkeld gehoor, waarmee zij via echolocatie hun omgeving perfect in kaart kunnen brengen. Echolocatie kan worden gezien als de ‘geavanceerde sonar’ van de dolfijnen. Hierbij maken ze met hun luchtzakjes onder het ademgat klikkende geluiden. Deze sturen ze richting een object waardoor het geluid als een echo weerkaatst. En deze echo vangen ze op met hun onderkaak en binnenoor, waardoor ze precies de locatie en vorm van hun omgeving kunnen bepalen. Ook in het donker.

De overeenkomsten en verschillen zien we ook terug in de hersenen. Zowel de hersenen van mensen als die van dolfijnen zijn door hun grootte, complexiteit en vorm totaal verschillend van de hersenen van andere dieren. Ze lijken op een bepaalde manier verrassend veel op elkaar (zie de afbeeldingen hieronder), maar er zijn ook belangrijke verschillen op te merken.

Menselijke hersenen (links) en hersenen van een dolfijn (rechts)

Bij beide hersenen is de hersenschors sterk ontwikkeld. De hersenschors is het buitenste grijze gebied van de hersenen dat de intellectuele capaciteiten weerspiegelt. Dolfijnen hebben zelfs een uitgebreidere hersenschors dan mensen. Al is de dichtheid van de hersencellen in de hersenschors bij mensen wel weer groter, waardoor het totale volume aan hersenschors bij mensen uiteindelijk het grootst is. De hersenen van dolfijnen hebben een groter cerebellum (evenwicht, coördinatie en balans) en een ‘extra’ paralimbische lob (emotionele informatie), die mensen niet hebben.

Het lijkt erop dat de hersenen van zowel mensen als dolfijnen een hoge ontwikkelingsgraad hebben, maar een verschillende specialisatie. Bij mensen zijn de hersenen gericht op analyserende, cognitieve ‘denk’-functies, terwijl bij dolfijnen de hersenen meer gericht zijn op snelheid en emotionele intelligentie.

Richard Hoofs is holistisch arts