De omgekeerde wereld

Omdat de banken elkaar geen geld meer lenen uit angst dat ze hun geld uiteindelijk kwijt zullen raken, hebben nu een aantal grote ondernemingen (zoals Peugeot) besloten om hun overtollige kasreserves aan de banken te lenen. Hoe gek moet het worden, dacht ik na het lezen van dit bericht. Tegelijkertijd brengen banken wederom grote sommen geld onder bij de Europese Centrale Bank. Dat vond ik al bizar en getuigen van onverantwoord omgaan met het geld van –uiteindelijk- de Europese belastingbetaler. Maar het gegoochel met geld blijft gewoon doorgaan.

De Nieuwe Bank

Tijdens de zoveelste topontmoeting tussen bondskanselier Merkel en president Sarkozy werd gisteren de deur op een kiertje gezet voor de invoering van een financiële transactie belasting, de door Engeland zo verafschuwde Tobin Taks. Zonder structurele hervormingen kan deze belasting gemakkelijk uitgelegd worden als selectieve pesterij van overheidswege en deze visieloze lastenverzwaring kan Europa duur komen te staan.

Daarentegen is mét structurele hervormingen van de sector het invoeren van een extra belasting net zo onwenselijk, want ‘de nieuwe bank’ zal de kosten door willen berekenen aan haar klanten ongeacht of dat particulieren zijn, zakelijke klanten of collega banken. Heeft Europa een visie op De Nieuwe Bank? Nee. In geen velden of wegen.

De Oude Banken

Ondertussen blijken Italiaanse banken ruim één vijfde van de 500 miljard euro aan (bijna gratis) geld van de Europese Centrale Bank te hebben opgeslokt, een ongekend hoog bedrag dat bevestigd waarom minister-president Monti nauwe relaties onderhoud met Merkel en Sarkozy. Wat zijn die drie toch aan het doen? Ik vermoed dat Italië binnenkort gedwongen wordt om hulp te aanvaarden. Dat is van de wal in de sloot.

Wegwezen

Vandaag werd ook bekend dat de gouverneur van de Centrale Bank van Tsjechië een snelle uittreding van Griekenland uit de eurozone voor mogelijk en zelfs wenselijk houdt. Zelfs nadat het land financieel afgegraasd is, blijft Griekenland namelijk met een onwerkbare restschuld zitten, waar niet tegen op te boksen valt. Ironisch genoeg koopt Griekenland momenteel met geleend geld wapensystemen van Duitsland (U-boten), Frankrijk (fregatten) en Amerika (helikopters). Een typisch gevalletje van vestzak-broekzak, maar vooral van politiek gekonkel buiten het zicht van de camera’s.

De linker arm inruilen voor het rechter been

Op de persconferentie van gisteren spraken Duitsland en Frankrijk over hun zorgen met betrekking tot het voortbestaan van Griekenland in Europees verband. Duidelijk werd dat het niet gemakkelijk zal worden om de banken te laten instemmen met een vrijwillig-verplichte afstempeling van de Griekse staatschuld van meer dan 50%, waarschijnlijk zelfs 60-80%. Een dergelijke haircut kan het kind gemakkelijk met het badwater weg laten lopen en dat is wat iedereen wil voorkomen, maar telkens weer blijkt te gebeuren.

De Spaanse Bank

Dan worden de Europese banken ook nog eens geconfronteerd met veel -tot onhoudbaar- hogere kapitaalseisen, althans in de ogen van de banken. Gisteren maakte Banco Santander – de grootste bank van Spanje- echter even zo vrolijk melding van het bereiken van de (enorme) 9% drempel. Hoera, is het motto. Maar welk geloof kan aan deze mededeling worden gehecht, vooral nu Spanje steeds verder in de financiële modder wegzakt. Staat BS voor Bijzonder Succesvolle bank, of voor een niet nader te noemen Amerikaans woord voor onzin?

De hoek waar de klappen vallen

De aanvallen op de Europese bankensector zijn hevig en niet aflatend. In Engeland heeft premier Cameron zijn buik hiervan vol. Van hem kan in ieder geval nog gezegd worden dat hij een visie op de nieuwe bank heeft. Dat kan van Frankrijk en Duitsland niet gezegd worden. Laat staan van Europa. Dit hoeft op zich geen probleem te zijn, ware het niet dat de belastingbetaler de uiteindelijke rekening krijgt als het mis gaat.

Alles kits in eigen land?

Aan het Nederlandse financiële front is het stil. Na een opgeblazen visie op het klantbelang van banken te hebben geformuleerd is van de Vereniging van Nederlandse Banken niets wezenlijks meer vernomen. Weten de banken zelf wat ze willen? Ik vrees dat ze geen idee hebben. De banken zijn speelbal geworden van de Europese politiek.

Zooitje

Eerst was het bij de banken een zooitje. Toen werd Europa een zooitje. En daarom is het nu weer bij de banken een zooitje. Wat gaat het worden? Laten we het eens aan premier Rutte of Minister van Financiën Jan Kees de Jager. Beide –overigens kundige bewindslieden- roepen in navolging van Minister Schaüble van Duitsland dat het met Europa wel goed komt. Premier Orban van Hongarije denkt daar geheel anders over. Ook Finland denkt er het zijne/hare van. Is er iemand die het wel weet? Dan moet die nu opstaan.

P.s Ik kan mij niet aan de indruk onttrekken dat de Tobin Taks door bondskanselier Merkel als politiek ruil- en drukmiddel wordt gebruikt. Als dat inderdaad zo is, dan ondermijnt dat wederom het vertrouwen van Burgers in een eerlijke Europese democratie.

René Tissen

Business Universiteit Nyenrode