De hele historie door zijn er 'veranderaars', vernieuwers geweest. Ze bieden nieuwe alternatieven aan voor oude conditionering, regels, wetten, gewoontes en vastgeroeste structuren. Het zijn moedige mensen want de massa is van nature behoudend en wil het liefst alles bij het oude laten; vernieuwing promoten wordt meestal niet in dank afgenomen.

Maar... vluchten kan nu niet meer! Elk gezin is gezegend met minstens één veranderaar.

In tegenstelling tot de meer volgzame kinderen, zijn het buitenbeentjes die de opvoedingsregels van de ouders voortdurend kritisch in woord en daad aftasten, bevragen en alternatieve mogelijkheden aandragen; vraagtekens durven zetten bij onaantastbare regels, afspraken en gewoontes in een gezin; goede argumentatie vragen en niet gevoelig zijn voor emotionele manipulatie. Straf of uitsluitingen vinden ze een zwaktebod! Alle oude regels in de opvoeding verliezen hun kracht, alle vermeende zekerheden worden op zijn kop gezet!

Ben jij zelf een veranderaar, dan herken je dat bij je kind omdat het je spiegelt. Je begrijpt de worsteling van je kind beter, omdat je zelf ook door het dal van strijd, onbegrip en pijn ging.

Alle oude regels in de opvoeding verliezen hun kracht

Snel, slim en sociaal

Wij ouderen zijn nog opgevoed met de drie R's van Reinheid, Rust en Regelmaat; de kinderen van nú zijn evolutionair een stapje verder. Alfabetisch zijn ze van de R overgestapt naar de S. De R's zijn uitgangspunten van de opvoeders; met de S hebben de kinderen zelf het heft in handen genomen. Het staat voor Slim, Snel en Sociaal.

Eigentijdse kinderen

Jonge ouders ervaren dat we in een overgangstijd zitten en dat ze alle zeilen moeten bijzetten omdat de opvoeding van kinderen in deze tijd extreem moeilijk is. Jonge ouders hebben vaak een druk leven. Buitenshuis werken, een sociaal leven dat tijdsinvestering vraagt, invulling van een stukje eigen leven én kinderen opvoeden zorgt voor een overvolle agenda.

Kinderen van nú, eigentijdse kinderen, zijn ook eigen-wijze kinderen die niet aan het handje willen lopen; ze weten intuítief dat ze belangrijk genoeg zijn om een stevige claim te leggen op de bechikbare tijd van beide ouders. Allesoverheersende opdracht voor elk kind vanuit hun diepste zijn is: worden wie ik echt ben! Daarvoor hebben ze veel spiegels of referentiekaders nodig in de buitenwereld; de beide ouders zijn zeker in de eerste 7 jaar daarbij onmisbaar. Hun eigenheid neerzetten is voor elk kind de belangrijkste drive; het wordt van binnenuit krachtig geactiveerd en gestuurd.

De evolutionaire taak van de veranderaars

Kinderen van nú komen heel krachtig op voor zichzelf; hun rijk intuïtief gevoelsleven staat daar borg voor. Door niets en niemand laten zij zich voorschrijven hoe ze in de wereld dienen te staan. Onbewust weten zij dat de maatschappij 180 graden(!) dient te draaien om alle wereldse illusies te ontkrachten opdat we kunnen ontdekken wie we écht zijn. De meest krachtige kinderen beginnen bij het begin: eerst het gezin op zijn kop! Begrijp wel dat een veranderaar geen gemakkelijke keuze heeft gemaakt. Het is een diepgravend proces dat bij de vernieuwer en ook bij alle gezinsleden heftige reacties teweegbrengt.

De veranderaar is haast niet bij te benen, altijd weer is hij/zij een stuk vooruit in het veranderingsproces. Er kan een groeiende weerzin ontstaan bij meer behoudende gezinsleden en leerkrachten op school die verandering en beweging alleen maar vervelend vinden of het tempo van verandering niet kunnen bijbenen. De veranderaar leeft ook onder grote spanning omdat hij/zij de meedogenloze druk voelt van de omgeving. Alleen de allersterkste karakters komen ongeschonden uit dit pijnlijke proces. Heel veel veranderaars houden deze uiterst zware taak niet vol, ze haken vroeger of later af, voelen zich eenzaam en onbegrepen, vluchten in allerlei wereldse verslavingen en laten noodgedwongen hun idealen los. Naast een persoonlijk drama is dit tegelijkertijd triest voor het evolutionaire proces van verandering in de wereld.

Het moge duidelijk zijn dat een veranderaar niets van doen heeft met een verwend kind dat alleen maar met zichzelf bezig is en kost wat kost zijn/haar zin wil doordrijven.

Bij kinderen van nú kun je autoriteit alleen maar verdienen

Veranderaars en de school

Noch de opvoedingsidealen van vroeger noch de didactiek en lesstof van de school weet hen te boeien. Met hun snelheid en intelligentie kunnen deze kinderen in ongeveer 100 uur de basisleerstof voor lezen, schrijven en rekenen verwerken. Binnen de basisschool tussen 4 en 12 jaar is meer dan 8.000 uur lestijd beschikbaar! Is het dan vreemd dat deze kinderen met hun inzicht, intelligentie en snelheid zich 'te pletter' vervelen op de basisschool? Ze dienen de ruimte, verdieping en verbreding van hun interesse gebied te krijgen om met hart en ziel aan het verwezenlijken van zichzelf en de veranderende wereld te kunnen werken. Een traditionele middelbare school met een jaarlijkse lesnorm(+ ophokplicht!) heeft geen verbinding met hun nieuwsgierigheid en interesse. Veel kinderen haken ondanks hun briljant intellect af en zoeken hun eigen weg in de wereld. Om te achterhalen hoe het schoolsysteem historisch zo is kunnen groeien, raad ik je aan de artikelen in Frontier 3 en 4 - 2008 te lezen, of www. Wij worden Wakker onder Educatie.

Gelukkig is er groeiende aandacht voor ontwikkelingsgericht onderwijs.

Leerkrachten worden begeleiders van het persoonlijke groei- en ontwikkelingsproces van het kind. Kinderen worden aangespoord om zelf op zoek te gaan, hun nieuwsgierigheid wordt geprikkeld en ze worden geaccepteerd met hun mogelijkheden en onmogelijkheden. Kinderen, leerkachten en ouders zijn enthousiast omdat kinderen openbloeien, graag naar school gaan omdat ze ervaren gezien te worden voor wie ze echt zijn! De alwetende ouder en leerkacht is verdwenen en ingeruild voor een wijs geworden begeleider van het opvoeding- en leerproces.

Voorwaardelijke en onvoorwaardelijke liefde

Helaas zijn we evolutionair nog niet zover dat de liefde die we naar elkaar toe beleven onvoorwaardelijk is. Nog te vaak hoor ik ouders zeggen: Ik vind je zó niet lief ..., Je moet lief zijn, anders ...., Als je dat doet vind ik je niet lief ...'. Nog steeds dien je als kind aan bepaalde voorwaarden te voldoen om lief gevonden te worden.

Kenmerkend voor deze vernieuwers, deze veranderaars, is dat hoewel ze als echte revolutionairen alles op zijn kop zetten, zij onvoorwaardelijk liefdevol zijn. Hoewel ze niet zelden echte schootkinderen zijn die fysieke aanraking op hoge prijs stellen nooit genoeg krijgen van knuffels, is hun boosheid over niet gezien of gehoord worden even waarachtig. Het is onmogelijk om ze te negeren of te misleiden. 'Je bent de liefste papa en mama van de hele wereld', komt uit het diepste puntje van hun hart. Hun liefdevolheid en oprechtheid is nooit versluierd en botst keihard op de voorwaardelijke liefde, onechtheid, versluiering en leugens die nog te vaak kenmerkend is voor de wereld van de volwassenen. Goed opkomen voor zichzelf, hun eigenheid neerzetten, heeft altijd de hoogste prioriteit. Het is dan ook niet vreemd dat ze steeds de gestelde grenzen binnen de opvoeding een beetje proberen op te rekken; opvoeders dienen een heldere structuur aan te bieden, hen laten zwemmen is volledig uit den boze. Standvastige begrenzing, heldere begripsvorming en overleg zorgen voor wederzijds inzicht in de beweegredenen. De opvoeder brengt de wereldse ervaringen in en het kind zijn intuïtieve wijsheid. Misverstanden worden open en eerlijk met elkaar besproken.

Kinderen voelen of de woorden en handelingen van volwassenen uit hun hoofd of uit hun hart komen. Klopt woord en gevoel niet voor het kind omdat de volwassene bewust of onbewust een onverwerkte emotie verbergt, een niet doorvoelde mening geeft met een nietszeggend antwoord, dan is een stevige aanvaring onvermijdelijk. Deze veranderaars zijn te wijs om zich met een kluitje in het riet te laten sturen; je kunt ze niets aanpraten. Intuítief voelen ze aan wat niet klopt. Vader, moeder en leerkrachten hebben vanuit hun functie niet automatisch het gelijk aan hun kant. Bij kinderen van nú kun je autoriteit alleen maar verdienen, het is niet langer verbonden met je status. Wat ouders en leerkrachten ervaren, telt later voor werkgevers, bazen, autoriteiten(!), politici etc.

Meer dan ooit in de geschiedenis zijn kind en ouder gelijkwaardig (niet gelijk). Het kind brengt zijn slimheid(wijsheid), snelheid en empathie (sociale vaardigheid) in, de ouders hun levenservaring om grenzen te tellen binnen de opvoeding. Opvoeding is een communicatie over en weer waar een compromis uitrolt wat goed voelt voor ouder én kind!

Het cadeau

Kinderen zijn voor ouders het kostbaarste cadeau op aarde; liefdevolle, evenwichtige ouders zijn voor een kind de optimale kans om al hun aanwezige kwaliteiten tot ontwikkeling te brengen. Niets mooiers ter wereld kunnen ouders aan hun kind geven!

Ik werk met kinderen en hun ouders om verheldering te brengen in beider situatie. Een wonderlijke verandering en genezing bij zowel het kind als de ouder krijgt vorm wanneer beiden inzien wie ze echt zijn en de communicatie weer op gang komt.

Brongvermelding:  Ad de Vries  -  Spiegelbeeld 16e jaargang nr. 3 maart 2009