De fiets lijkt zo eenvoudig. Maar al sinds de 19e eeuw vragen natuurkundigen zich af waarom dit voertuig op twee wielen zo stabiel blijft. En uit nieuw onderzoek blijkt dat wetenschappers er nog minder van snappen dan ze dachten. Onze oerhollandse tweewieler is een wetenschappelijk mysterie.

Fiets is opmerkelijk stabiel

Iedereen die wel eens zonder handen fietst weet dat een fiets opmerkelijk stabiel is. Met maar twee wielen kun je ook zonder handen rechtuit rijden. En zelfs zonder bestuurder kan een fiets met voldoende snelheid stabiel blijven rijden. Dit komt omdat het stuur de fiets automatisch corrigeert als deze om dreigt te vallen.

Wetenschappers noemen dit zelf-stabiliteit. Maar waar de fiets dit aan te danken heeft, snappen ze zelf ook nauwelijks. “Iedereen kan fietsen, maar slechts weinigen kunnen uitleggen hoe het werkt”, aldus Arend Schwab, een expert op het gebied van fietsen.

Samen met collega’s van de TU Delft en de Amerikaanse Cornell University ontwierp Schwab een fiets die de gangbare wijsheid ondergraaft. Tot nu toe dacht men dat de zelf-stabiliteit van een fiets te maken had met de plaatsing van de vooras en de draaiing van het voorwiel. De fiets die Schwab en zijn collega’s maakten heeft echter een heel ander ontwerp van de vooras. Verder werd de draaiing van het wiel aangepast. Opmerkelijk genoeg bleek ook deze fiets zelf-stabiel.

Fiets blijkt mysterie

Ook na ingewikkelde wiskundige berekeningen konden de wetenschappers niet vast stellen wat precies de redenen zijn voor zelf-stabiliteit, bij het oude noch het nieuwe model. De fiets blijft daarmee, in de woorden van een andere wetenschapper Richard Klein “een verbazingwekkend onderwerp” met vele “paradoxen, mysteries en uitdagingen.”

Toch leuk om te weten als je op je oude vertrouwde werkpaard stapt.

Bron: Scientific American