AMSTERDAM - Sommige haaiensoorten zijn in staat om een soort mentale landkaart van hun omgeving te maken. Dat hebben Amerikaanse wetenschappers aangetoond.

Tijgerhaaien en voshaaien zwemmen vaak in een rechte lijn van bestemming naar bestemming. Die ontdekking suggereert dat de dieren in staat zijn om belangrijke plaatsen te onthouden door een landkaart van hun omgeving op te slaan in hun geheugen.

Dat schrijven onderzoekers van het Florida Museum of Natural History in het wetenschappelijk tijdschrift Journal of Animal Ecology.

Zendertjes

“Ons onderzoek toont aan dat tijgerhaaien en voshaaien niet zomaar in het rond zwemmen, maar naar specifieke locaties toe zwemmen”, verklaart hoofdonderzoeker Yannis Papastamatiou op BBC News. “Simpel gesteld weten deze dieren heel goed waar ze naartoe gaan.”

De wetenschappers kwamen tot hun bevindingen door gegevens over de zwemrichting van de haaien te analyseren aan de hand van zendertjes die werden aangebracht op enkele dieren. Ook werd er een statistische analyse op de gegevens uitgevoerd om te bepalen of de routes die de haaien namen niet toevallig tot stand kwamen.

Magnetisch veld

Uit het onderzoek bleek dat de haaien zich vaak zonder omwegen van de ene voedingsplek naar de andere verplaatsten. Soms waren de dieren zelfs in staat om in een rechte lijn naar een baai met voedsel op vijftig kilometer afstand te zwemmen.

De wetenschappers hebben nog niet kunnen vaststellen hoe de dieren een landkaart maken van hun omgeving. Het is mogelijk dat haaien afgaan op magnetische velden.

Geur

Maar volgens hoofdonderzoeker Papastamatiou is het ook niet uitgesloten dat de dieren geur, oceaanstromingen of watertemperatuur gebruiken om hun omgeving in kaart te brengen.

“Het moet in ieder geval een behoorlijk goed navigatiesysteem zijn, want de afstanden die ze overbruggen zijn erg groot”, aldus de wetenschapper.

Niet alle haaien zijn overigens in staat om een mentale landkaart van hun omgeving te maken. Uit het onderzoek van de Amerikaanse wetenschappers bleek bijvoorbeeld dat de zwartpunthaai vrijwel nooit in een rechte lijn naar van de ene voedingsplek naar de andere zwemt.