Een halfje bruin, een liter melk. Gewoonste zaak van de wereld? Niet overal. Prijsstijgingen zaaien onrust. In maar liefst dertig landen dreigen dit jaar voedselrellen door prijsstijgingen van ingrediënten die mensen overal bij het koken gebruiken. Tarwe, vetten, rundvlees, plantaardige olie, zuivel, suiker, rijst, bedenk het maar. De afgelopen zes maanden is het boodschappenmandje dat de Voedsel- en Landbouworganisatie FAO van de Verenigde Naties altijd samenstelt (met steeds dezelfde producten) om de prijzen te meten met 32 procentpunten gestegen. De zogenoemde foodpriceindex heeft daarmee een record bereikt sinds er in 1990 mee werd begonnen. De prijsstijgingen worden veroorzaakt door mislukte graanoogsten, door regen, droogte of brand (zoals in Rusland), door de hoge olieprijzen waardoor productie en vervoer duur zijn, door toenemende vraag in opkomende economieën (vlees in China bijvoorbeeld) of door speculanten. De FAO voorspelt wereldwijde inflatie, geopolitieke spanningen en honger, ook op niet zo voor de hand liggende plekken. In sommige landen zijn de poppen al aan het dansen. We nemen een kijkje in keukens waar een ui of zak tarwe ingrijpt in het leven van alle dag.

Op de kleurige markt van Nashik, zo'n 180 kilometer ten noorden van Bombay, kun je de mooiste uien vinden. Gele, rode en kleine, zoete Vidalia-uien, opgestapeld in grote manden. Als Sarita Palaniyappan er boodschappen doet, haalt ze doorgaans al snel vijf kilo; zoals de meeste Indiërs is ze grootverbruiker. Ze blancheert, karamelliseert of bakt ze; voor in de papadum, de lams gosht biryani of de pachadi, een yogurtdip met chili en koriander.

De ui is zo'n essentieel ingrediënt voor de Indiase keuken dat er de afgelopen vijftien jaar twee regeringen over zijn gevallen. Ook nu luiden de alarmbellen: de uiprijs is de afgelopen maanden verdubbeld en op sommige markten zelfs verdrie- tot verviervoudigd. De ui-inflatie maakt een miljard mensen aan het huilen, kopt een krant. ‘Je wordt gewoon gedwongen je dieet te veranderen', klaagt Arun Mehta uit Bombay. Als er nu verkiezingen zouden worden gehouden, dan zou de regerende Congress Party van premier Sing 40 van de 260 parlementszetels verliezen. Vandaag krijgt Sarita niet meer dan twee kilo mee, tegen ‘schandalige' prijzen. Sing heeft inmiddels een exportverbod ingesteld en smeekt Pakistan uien naar zijn buren te sturen. Maar Pakistan kampt zelf met schaarste en steeds meer boze burgers.

Een oneindige rij platte rondjes rolt van de lopende band. Elke normale dag verkopen ze de tortilla's van Aurora Rosales in Mexico City als warme broodjes. ‘Een doorsnee Mexicaanse familie eet een kilo per dag', weet voedingsexpert Amanda Gálvez van de universiteit van Mexico. Tortilla's van tarwe of maïs, gevuld met bonen, rijst of vlees, in de vorm van enchillada's, borritos of quesadilla; per maaltijd eet een volwassene al snel een stuk of zes kleintjes, jaarlijks in totaal zo'n negentig kilo.

Maar de afgelopen weken kopen de klanten van Rosales minder tortilla's. De prijs van de ongezuurde pannenkoeken zijn de helft duurder geworden, te veel voor minder koopkrachtige Mexicanen. Die halen ruim 40 procent van hun proteïne uit tortilla's en het is volgens Gálvez dan ook ‘cruciaal dat de bevolking tortilla's kan blijven eten.' Met een gemiddeld dagloon van 5 dollar kom je echter niet ver. Als eenderde van je budget opgaat aan de pannenkoekjes, moet je iets anders verzinnen om te eten. Of, zoals in 2007, massaal de straat op gaan in protest. ‘Sin maiz, no hay pais' - Zonder maïs bestaat ons land niet, riepen woedende, hongerige burgers toen.

Sihem is huisvrouw, heeft twee kleine kinderen en bakt graag een taartje. Met kleurstof groengemaakte, mierzoete Lemkhiddetes Wssadet Laaroussa bijvoorbeeld, of ghribia met pistaches - een soort bonbons. Er moet veel suiker in het gebak, een kwart kilo in beide varianten, want Algerijnen zijn zoetekauwen. Algerije staat in de topvijf van de wereldwijde suikerconsumptie. Zo'n 35 kilo per persoon gaat er volgens de Wereldgezondheidsorganisatie jaarlijks doorheen.

Dat suiker in dertig jaar niet zo duur is geweest als nu, komt Sihem dus niet erg uit. En dat bloem, dat ook volop in de taartjes verdwijnt, net als suiker en plantaardige olie de afgelopen maanden is verdubbeld in prijs, helpt evenmin voor de Algerijnse patisserieliefhebbers. Door de prijsverhogingen van de verschillende levensmiddelen zijn winkeliers zelf niet overal meer financieel in staat hun schappen te vullen. ‘In mijn buurt is geen brood te vinden', zei de gepensioneerde Abdallah Chiboub (65) uit Bab Ezzouar ten oosten van Algiers boos tegen Reuters. In plaatsen als Constantine, Setif en Bouira pikten de mensen de tekorten en prijzen vorige week niet meer en braken er al rellen uit. De regering probeert de prijzen omlaag te krijgen door de winstmarges van de handelaren af te romen.

Originele bron: Depers.nl