Volgens Marc Faber is het 100% zeker dat de Amerikaanse economie op termijn in hyperinflatie eindigt. Ik ben bang dat hij gelijk heeft. Het afgelopen weekend was ik met een aantal studievrienden skiën in Verbier. Dat doen we al bijna dertig jaar tussen Sinterklaas en kerst. Ondanks het feit dat de meesten inmiddels aardige posities in het bedrijfsleven hebben (sommige zelfs in de financiële wereld), bleek niemand op de hoogte van de ware cijfers over het Amerikaanse begrotingstekort.

Het begon met een klein berichtje over het begrotingstekort van november dat vrijdagavond Nederlandse tijd werd vrijgegeven. Dat is trouwens het moment om slecht nieuws te lozen in de VS omdat het dan in Europa en Azië al weekend is. Journalisten en traders zitten in de kroeg of thuis, waar ze te horen krijgen dat de smartphone nu echt wel even uit kan. Op zondagochtend, anderhalve dag later was het nieuws al van de headlines bij zowel Bloomberg, Reuters en de WSJ en FT verdwenen waardoor het bericht ook nauwelijks doordrong tot de kranten van maandag. Kijk ze er maar op na.

Maar snel terug naar het nieuwsbericht. Wat blijkt: de Amerikaanse regering heeft in de maand november twee keer zoveel uitgegeven als er aan belastingen binnenkwam. Wie dat probleem thuis of in zijn bedrijf heeft, weet dat dat absoluut niet vol te houden is. Er kwam in november slechts $149 miljard binnen terwijl er $300 miljard werd uitgegeven! Als we dit begrotingstekort annualiseren komen we uit op, reken maar even mee, 12 x 150 = $1800 miljard per jaar. Mijn vrienden konden en wilden het niet geloven. Daarom zocht ik een paar slides die ik al tijdje gebruik in mijn argumentatie dat de VS snel op weg ik richting hyperinflatie.

Uit de Amerikaanse begroting uit 2009 halen we verwachte uitgaven van $4000 miljard, terwijl de inkomsten (belastingen etc.) slechts 2200 miljard bedroegen. Hé, dat is toevallig, een begrotingstekort van precies $1800 miljard. Dat is een begrotingstekort van 45%. Waarom dat zo van belang is merken we zo. In de grafiek is trouwens goed te zien dat de belastinginkomsten door de crisis ook nog met ruim 10% zijn gedaald. In november zijn deze weer licht gestegen (+10%). Maar helaas stegen de uitgaven, met 25%, twee keer zo snel. Het gat op de begroting is zo groot geworden omdat de belastingen al tientallen jaren worden verlaagd. Wie belastingverhogingen voorstelt in de VS pleegt politieke zelfmoord. Door de recente deal tussen President Obama en de Republikeinen in het Congres, over blijvende belastingverlagingen, blijft het gat in de begroting ook de komende jaren bestaan. Wie kijkt naar de voorspellingen over dit begrotingstekort, van de "Congressional Budget Office", ziet het volgende.

Het huidige tekort gaat tot 2014 halveren, om daarna weer fors op te lopen. Dus zelfs de van nature optimistische blik van loyale ambtenaren levert een gitzwart beeld op. In het meest positieve jaar 2014 is het begrotingstekort nog steeds twee keer zo groot als het slechtste fiscale jaar van Bush jr. in 2004. En daar schrokken we toen al van. En zo komen we bij de kern. Om deze begrotingtekorten te financieren moet de overheid staatsobligaties verkopen. Geen probleem, zolang beleggers ze willen hebben. Maar met de extreem lage rentes van 2-4% heeft de VS een financieringsprobleem. De Chinezen weten genoeg en zijn gestopt met het opkopen van grote hoeveelheden schatkistpapier. De obligaties van Fannie Mae en Freddie Mac zijn ze zelfs aan het dumpen.

Volgens een Amerikaanse politicus heeft China zelfs de "creditcard van de VS" doorgeknipt. Tja, dan blijft er nog maar een mogelijkheid over. En dat is het aanzetten van de eigen geldpers. Dat noemen economen eufemistisch "kwantitatieve verruiming" of in goed Engels "quantitative easing", of kortweg QE. Omdat we nu in de tweede golf van geldcreatie zitten spreken we over QE2. Het geld voor deze obligaties wordt, in de Fed computer, letterlijk met een paart toetsaanslagen uit het niets gecreëerd en hoeft zelfs niet meer worden gedrukt. Zelfs noem ik het de Weimarriaanse financiering, waarvan ze ook in Zimbabwe de laatste jaren veel plezier hebben. Zowel in de Weimar Republiek van kort na de Eerste Wereldoorlog als het hedendaagse Zimbabwe heeft een dergelijke financiering van overheidstekorten op korte tijd gewerkt om uiteindelijk tot een allesvernietigende hyperinflatie te leiden.

Wanneer je bedenkt dat de Fed in totaal al voor ruim 1700 miljard dollars uit het niets hebben gecreëerd is een dergelijke uitkomst voor de VS ook niet ondenkbaar. Om dat risico te onderzoeken sloegen we het standaardwerk over hyperinflatie van de Bazelse Professor Bernholz er nog even op na. Uit zijn studie naar 12 meest belangrijke voorbeelden van hyperinflatie blijkt dat al deze perioden één belangrijke overkomst hadden. Ze waren gestart nadat het begrotingstekort van het betreffende land de 40% had overschreden. Dat punt is voor de Amerikanen nu aangebroken. Maar zij hopen en denken dat het voor hen dit keer anders af zal lopen. Doordat de dollar (voorlopig nog) de wereldreservemunt is vertrouwen ze erop dat de rest van de wereld het land, en de dollar, wel zal blijven steunen. Dat niet iedereen gerust is op een goede uitkomst blijkt uit het gedrag van 's wereld grootste beleggers. In de hedgefunds van Paulson en Soros is goud inmiddels de grootste positie.