Vanuit het niets
Enkele dagen geleden stuurde een ver familielid het onderstaande sms-je dat ik hier geanonimiseerd weergeef. Ons gezin reageerde er geschokt op. Ineens kwam de crisis dichtbij.



'Goedemorgen allemaal'
Dit berichtje is niet het leukste om mensen te sturen aan het begin van hun dag. Maar voordat jullie het via via horen of zien (dit geldt vooral voor de vrienden, bekenden en familie hier in het dorp) moeten wij melden dat wij zeer tot onze spijt, na forse zakelijke tegenslag, zoals die velen in deze crisistijd overkomt, ons heerlijke huis vandaag te koop hebben moeten zetten. Met de kop in de wind en opgestroopte mouwen gaan we verder, godzijdank samen met onze geweldige kinderen! Overigens: A. woont een maandje bij opa op het water om de laatste weken van zijn opleiding in volkomen rust en isolement af te kunnen maken. Hij weet uiteraard dat het huis te koop staat, maar verder laten we hem: hij moet té hard werken en er kan daarom niets bij in dat hoofd. Als jullie iemand kennen die interesse heeft in een huis als het onze: zegt het voort. Een verkoop op korte termijn is noodzakelijk - de prijs is daardoor messcherp.

Wat te doen?
Mijn vrouw en ik keken elkaar aan. Kunnen we helpen? We spraken echter ook nog op een andere manier over deze tegenspoed. Nog geen jaar geleden zouden we die als een ongelukkige samenloop van persoonlijke omstandigheden hebben beschouwd. Nu niet meer. Sinds kort horen we steeds vaker verhalen over mensen (die weer mensen kennen) die in moeilijkheden verkeren of dreigen te komen. “Het moet niet slechter worden” wordt er dan gezegd, “want dan worden ook wij geraakt”. In Nederland lijkt in korte tijd een zorgelijk klimaat te zijn ontstaan dat zich uitstrekt tot alle lagen van de bevolking. Het geld raakt op. Werk raakt op. Bezit neemt af. Schuld neemt toe. De kosten van het dagelijkse leven stijgen snel. Van de overheid is weinig te verwachten. Steeds meer lasten worden afgewenteld op de bevolking.

Spookbeelden
De crisis rukt onmiskenbaar op. Het inzicht groeit dat burgers het kind van de rekening zijn. Mensen beginnen het verschil tussen miljarden en miljoenen aan den lijve te ervaren. Dat is zeker in Ierland – ruim vier miljoen inwoners- het geval. Het land wordt nu met 70-90 miljard (voorlopig) gered. Wat gebeurt er met mensen als die tegen zo’n hoge –extra- schuld aankijken? Wat verandert er in de psyche van burgers in relatie tot de economie? Groeit die? In Nederland kijken we voorlopig ‘slechts’ aan tegen een extra schuld van zo’n 18 miljard euro. Nu al zijn de gevolgen groot. Maar welke? En wat betekenen die?

Oproep
Ik besluit deze column met een oproep. In hoeverre begint de crisis Nederland –u- te raken? Wat is uw persoonlijke verhaal? Is het terecht om van een zorgelijk klimaat te spreken? Kijkt u anders tegen uw persoonlijke situatie aan dan een jaar geleden? Hoe meer verhalen, hoe scherper het beeld is dat ontstaat. Op basis daarvan kan ‘nieuw denken’ tot een andere aanpak van de crisis leiden. Tenminste, als dat nodig is.

René Tissen
Business Universiteit Nyenrode