Zorg
Zijn woorden drukten maandag oprechte zorg uit en waren zeker niet bedoeld als een politiek spelletje om lidstaten naar zijn hand te kunnen zetten met betrekking tot de Europese schuldenproblematiek. De actuele situatie is ernstig en verslechterd snel.

De zeepbel spat uiteen
Zojuist werd bekend gemaakt dat Oostenrijk de eerder toegezegde financiële hulp aan Griekenland –in het kader van het Europese steunfonds- voorlopig heeft opgeschort. Uiteraard omdat Griekenland zich niet aan de afspraken houdt. Dat hebben ze namelijk nooit gedaan, alleen doet het nu pijn.Vrijwel tegelijkertijd maakte Finland bekend geen steun te willen verlenen aan een reddingsactie ten behoeve van Ierland.

De Ieren willen niet gered worden, dus dat komt goed uit. Finland is natuurlijk niet gek. In dat land weten ze namelijk echt wel hoe onvermijdelijk de hazen met betrekking tot Ierland zullen lopen. Ondertussen mompelde de Portugese Minister van Financiën dat zijn land misschien wel gedwongen zou worden om uit de euro te stappen (en dus uit Europa) als er niet op korte termijn een einde zou komen aan de besmetting van ‘onschuldige’ lidstaten. Daarmee legde hij de aandacht voor de onhoudbaarheid van de situatie in zijn eigen land, met één daverende klap op het bordje van Europa. ‘Zoek het maar uit’, moet hij gedacht hebben. “het is jullie probleem”. “Los het op”. Ondertussen is het akelig stil in Spanje.

Ministeriële impasse?
Terwijl ik deze column schrijf vergaderen de Europese Ministers van Financiën in Brussel over het naderende einde van Europa. Natuurlijk hoop ik dat er een houdbare oplossing gevonden zal worden. Voor de handliggend is die niet. Want anders was die al professioneel en publiekelijk geopperd en was er politiek draagvlak voor. Daarvan is geen sprake. Er is plotseling een Gordiaanse knoop van problemen ontstaan die zich niet zomaar laat ontrafelen. Geen wonder dat de lidstaten momenteel druk bezig zijn met het tellen van de eigen knopen. Is het beter om er nu uit te stappen? Of kan de rit beter worden uitgezeten in afwachting van een doorbraak?

Uitweg
De enige werkbare oplossing die er nog is heeft betrekking op het onderling kwijtschelden van staatsschulden. Ik bedoel dan het vrijwillig kwijtschelden van schulden, op basis van de compromisbereidheid van de lidstaten. Niet de verplichte ‘haircut’ die Duitsland voor ogen staat. Zo’n oplossing brengt de welvaart in Europa abrupt op een veel lager niveau en zal ook nog eens de doodsteek betekenen voor een groot aantal (systeem)banken. Maar de Europese bevolking bevrijd zich er wel door van een loden last.

Wie zich brand...
Want hoe dan ook heeft Europa te lang en teveel op de pof geleefd. Net als de rest van de wereld. Daar moet nu voor gebloed worden en is Europa slechts de eerste die aan bod komt. De bevolking is zich dit pijnlijk bewust, getuige de bezuinigingssteun die de zittende Griekse regering onlangs van de bevolking kreeg toen er tussentijdse verkiezingen waren. Komt er een oplossing voor de acute problemen van dit moment? Worden we morgen wakker zonder euro? Ik heb geen idee. Maar ik vrees het ergste. Ook als er toch witte rook is.

René Tissen
Business Universiteit Nyenrode