Terwijl het weekblad Nature deze week de bouwer van de onfortuinlijke LHC-versneller in Geneve Lyn Evans gewoon tot newsmaker of the year 2008 bombardeerde, wist het wat brutalere New Scientist vandaag de hand te leggen op foto's van de ontwrichte versneller. Op 19 september, negen dagen nadat voor het eerst protonen door de versneller rondgingen, was er kortsluiting en klapte de boel uit elkaar.

De wereldpers was toen allang weer naar huis en CERN zelf hield sindsdien de deuren dicht. Zelfs op internet waren er geen beelden. Tot nu. Het gekke is alleen dat ze er niet uitzien als beelden van een ramp. Toch ligt de LHC zeker tot de zomer stil en moet misschien wel de helft van de magneten in de ring worden vervangen of gereviseerd.

In Nature geeft Evans te kennen dat hij voorlopig toch maar niet de eindeloze aantallen ongebruikte vakantiedagen inzet om wat vroeger met pensioen te gaan. Eerst die verdomde machine aan de praat krijgen.

Aardigste detail trouwens in dat ellenlange verhaal: in 1994 maakte Evans een schets van de LHC waar maar de helft van de benodigde magneten in zaten en waarvan iedereen wist dat er nooit iets interessants mee te zien zou zijn. Die versie bleef echter wel binnen de budgetten die lastige CERN-leden als Engeland en Duitsland hadden vastgesteld.

De strategie, onthult Nature, was dat de twee landen daarmee wel akkoord zouden gaan, waarna CERN-directeur Llewellyn-Smith en machinebouwer Evans in ondermeer Japan, India, Canada en de VS meer geld zouden zoeken, om van LHC alsnog een serieus project te maken.

De truc lukte. Bijna. In 1996 waren de externe financiers gevonden, maar hadden de Duitsers intussen begrepen hoe ze een oor werd aangenaaid. De in 1994 toegezegde miljarden kwamen er toch niet. Uiteindelijk redde een lening van de Europese Investment Bank de superversneller.

Zal wel een langlopende lening zijn geworden, dus dan kan een jaar vertraging er ook nog wel bij.