De wetenschap laat zien dat de mensheid niet begonnen kan zijn met twee personen. Een historische benadering is een hinderpaal om de diepste betekenis van de Schrift te verstaan, schrijft dr. Gerdien de Jong in antwoord op de reacties van prof. dr. J. H. van Bemmel en dr. P. de Vries op haar protest tegen de folder ”Evolutie of Schepping: wat geloof jij?”

Prof. Van Bemmel (RD van 11 december) en dr. De Vries (RD van 12 december) verdedigen geen van beide de Bijbelopvatting van de scheppingsfolder. Veel eerder lijken zij de positie te delen die prof. Gijsbert van den Brink uiteenzet in het boek ”En God beschikte een Worm” (2006).

Van den Brinks betoog bevat drie punten. Het eerste punt is dat de tijdschaal geen onoverkomelijk theologisch probleem oplevert. Het tweede is dat ook de gemeenschappelijke afstamming van alle soorten geen onoverkomelijke theologische problemen geeft. Het derde punt is het knelpunt: de historiciteit van Adam. Dit lijkt ook het knelpunt voor Van Bemmel en De Vries.

De historiciteit van Adam komt in aanvaring met de wetenschap, namelijk met de genetica. De genetica laat zien dat de mensheid nooit uit twee personen bestaan heeft; het minste aantal personen dat de soort mens ooit omvat heeft komt op omstreeks 10.000. Met de historiciteit van Adam wordt een theologie verdedigd die noodzakelijkerwijs een biologische component heeft. Dit maakt de theologie schatplichtig aan de biologie.

Het is beter een theologie door te denken die losstaat van elke biologie. Een historische benadering is een hinderpaal om de diepste betekenis van de Schrift te verstaan. Juist dan wordt het Bijbelse getuigenis van schepping, zonde, verzoening en voleinding ondergeschikt gemaakt aan menselijk redeneren dat voor Gods spreken tot mensen schuift.

Geen scherpe grens
Van Bemmel heeft zich door Richard Dawkins laten verhinderen kennis te nemen van evolutie. Patronen in de biologie, morfologie, genetica, moleculaire biologie en fossielen komen overeen en bewijzen gezamenlijke afstamming van alle leven. De verklaring van evolutiepatronen uit de processen natuurlijke selectie, ongerichte variatie en erfelijkheid komt daarna. De aangedragen voorstellen voor de evolutieprocessen afwijzen houdt geen ontkrachting van gemeenschappelijke afstamming van alle soorten in: wie dat suggereert heeft geen kennis genomen van de biologie.

De Vries denkt dat er onoverkomelijke soortbegrenzingen zijn. Soortvorming is echter zo goed bestudeerd dat het zelfs door creationisten als Ouweneel nooit werd ontkend. Het punt is dat De Vries een scherpe grens wil hebben tussen dier en mens, vooral in denkvermogen. De neurobiologie en ethologie laten zien dat zo’n scherpe grens er niet is. Weer wreekt zich onbekendheid met de biologie.

Er is geen conflict tussen Bijbel en wetenschap voor wie zich richt op schepping én evolutie. Van Bemmel verwoordt dit prachtig: „Wij mogen erop vertrouwen dat wat wetenschappelijk wordt ontdekt niet strijdig is met wat God Zelf in de schepping heeft gelegd.” De wetenschap heeft ontdekt dat het heelal 13,7 miljard jaar oud is (zoals Van Bemmel elders zelf schrijft), de aarde 4,6 miljard jaar oud, dat alle soorten inclusief de mens een gezamenlijke afstamming delen, en dat de menselijke bevolking niet te reduceren is tot twee voorouders. Wij kunnen dit in het geloof aanvaarden.