Ook voor astronomen van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht is de feestmaand begonnen met een prachtige nieuwe opname van NGC 2264, een gebied dat omgeven wordt door wervelend gas en waar de zogeheten Christmas Tree cluster zich in bevindt. Het object ligt op een afstand van 2600 lichtjaar van onze planeet aarde in het sterrenbeeld Eenhoorn, dat aan de winterse sterrenhemel dicht bij de bekende ‘jager’ Orion te vinden is.

William Herschel ontdekte de fascinerende sterrenhoop tijdens één van de observaties die hij eind achttiende eeuw uitvoerde. Hij stuitte voor het eerst op de heldere cluster in januari 1784 en zag bijna twee jaar later, net voor kerstmis, het meest opvallende deel van de gaswolken die het omgeven. De verzameling sterren is vrij helder en kan met een verrekijker goed bekeken worden. Wanneer je de cluster met een telescoop bekijkt, lijkt het op een kerstboom waarvan de sterren de verlichting vormen. De ster die de piek van deze ‘boom’ vormt kan zelfs met het blote oog worden waargenomen. In werkelijkheid is het een massief sterrensysteem dat bestaat uit meerdere objecten en enkele miljoenen jaren geleden uit het gas en stof herees.

Naast de sterrenhoop zijn er nog talloze interessante en eigenaardige structuren zichtbaar op de opname. Aan de linkerkant van de bovenstaande foto is een object te zien dat de vorm heeft van een driehoek en ook wel de Kegelnevel wordt genoemd. Het is een gebied waarin moleculair gas dat verlicht wordt door nabijgelegen sterren te vinden is. Een groot deel van de nevel heeft een rode kleur, omdat de gaswolken waaruit het bestaat blootgesteld worden aan een enorme hoeveelheid energetisch ultraviolet licht dat afkomstig is van de jonge, hete sterren in de cluster. De sterren zelf zijn blauw, omdat ze veel heter, jonger en zwaarder zijn dan de zon.

De intrigerende regio vormt een ideaal laboratorium voor het bestuderen van hoe sterren worden geboren. Het hele gebied is slechts een klein deel van een enorme wolk van moleculair gas waarin een proces plaatsvindt waarbij een nieuwe generatie sterren wordt gevormd. Naast de verbazingwekkende objecten die op deze opname zichtbaar zijn, liggen er achter de nevel nog veel meer interessante structuren verborgen. Tussen de top van de Kegelnevel en de helderste ster op de foto zijn verschillende groepen van jonge sterren te vinden die zich op dit moment nog aan het ontwikkelen zijn en krachtige stellaire winden vormen.