Het ijs op de Noordpool was dit jaar dunner dan ooit tevoren. Dat heeft de weersorganisatie van de Verenigde Naties WMO vandaag in Genève bekendgemaakt. Ook toegespitst op volume was de ijslaag kleiner dan ooit. Ze smolt zo snel af dat na de uitzetting in de zomer de tweede kleinste ijsvlakte overbleef sedert satellieten in 1979 met de waarnemingen begonnen. In zijn geheel behoort 2008 tot de tien warmste jaren sinds het begin van de metingen in 1850.

Het ijs bereikte zijn kleinste uitzetting tijdens de wissel van smelten en bevriezen op 14 september. Met 4,67 miljoen vierkante km was de ijsvlakte maar lichtjes groter dan in 2007, toen ze 4,3 miljoen vierkante km groot was.

0,31 graden warmer
De wereldwijde oppervlaktetemperatuur op het land en het water was dit jaar 0,31 graden hoger dan het jaargemiddelde van 14 graden, gemeten tussen 1961 en 1990. Ze lag wel lager dan tijdens de voorbije jaren van deze eeuw.

2008 gaat de klimatologische geschiedenis in als het tiende warmste jaar ooit. "De opwarmingstrend is er nog steeds heel erg", aldus de WMO. Deskundigen zeggen dat een toename van de uitstoot koolstofdioxide en andere broeikasgassen tot de temperatuursstijging heeft bijgedragen.

"Jaar met extremen"
Secretaris-generaal Michel Jarraud van de WMO sprak van een jaar met veel weerextremen. Zo kende Turkije de koudste januarinachten in vijftig jaar, terwijl Finland, Zweden en Noorwegen in 2007/2008 de warmste winter kregen.

Het extreem koude winterweer eiste in Afghanistan en China honderden slachtoffers. Duitsland werd van mei tot september door een groot aantal onweders met veel regen en hagel gegeseld. Portugal en Spanje beleefden de droogste winter sinds decennia.

Daarentegen was er in noordelijk en zwart-Afrika hevige regenval, die in Zimbabwe bijvoorbeeld tot overstromingen leidde. Begin november kende ook Frankrijk hevige regenval, die gepaard ging met overstromingen.

16 tropische stormen
In het Atlantisch gebied ontwikkelden zich 16 tropische stormen waarvan de helft zich tot een orkaan ontpopte. Vijf kwamen in de categorie drie of nog hoger terecht. Normaal zijn er elf tropische stormen en zes orkanen, waarvan er twee een grote omvang bereiken.

Met 1.489 tornado's tussen januari en augustus braken de VS een record sinds de registraties begonnen in 1953. Op 12 september bereikte het gat in de ozonlaag boven de Zuidpool met 27 miljoen vierkante kilometer een kleinere waarde dan in het recordjaar 2006, maar het was toch groter dan in 2007. (dpa/svm)