De directeur van het ‘Center for Sun-Climate Research’ van het ‘Danish Space Research Institute’ (DSRI), Henrik Svensmark, is bekend vanwege zijn ‘Svensmark–hypothese’. Die houdt in dat het klimaat niet (primair) wordt bepaald door (de menselijke uitstoot van) CO2, maar door de interactie van de zonne–activiteit en kosmische straling. Het versterkte magnetisme van een actieve zon schermt de aarde af van de altijd aanwezige kosmische straling in de ruimte. Kosmische straling is via een ingewikkeld – en nog niet begrepen – mechanisme hoogstwaarschijnlijk van invloed op de wolkenvorming, met name de lage wolken die zonlicht reflecteren. Hoe actiever de zon, hoe minder kosmische straling en hoe minder wolkenvorming, zodat meer zonlicht de aarde kan bereiken, waardoor het warmer wordt. Bij minder zonneactiviteit, meer kosmische straling en meer wolken gebeurt het omgekeerde.

Of Svensmark gelijk heeft zal de toekomst moeten uitwijzen. Daarvoor zijn verder wetenschappelijk onderzoek en discussie nodig.

Enige jaren geleden verscheen een fascinerende tv–documentaire over het werk van Henrik Svensmark: ‘The Cloud Mystery’.

Daarin zet hij zijn bevindingen op heel toegankelijke wijze uiteen. Maar daarnaast komen ook andere wetenschappers aan het woord. De kosmische straling die de aarde bereikt, wordt namelijk niet alleen bepaald door de zon. Daarnaast wordt deze (waarschijnlijk) bepaald door de reis van onze zonnestelsel door de spiraalarmen van het melkwegstelsel. In de documentaire vertellen Nir Shaviv (Israël) en Jan Veizer (Canada) hoe de resultaten van hun onderzoek een extra dimensie toevoegen aan het werk van Svensmark.

In het licht van de onthullingen van Climategate is deze documentaire weer hoogst actueel geworden. De film toont de afwijzende, zo niet vijandige reacties van de gevestigde orde binnen de klimaatwetenschap, die aanhanger is van de menselijke broeikashypothese. Dat was ook de reden dat Svensmark gedurende 4 jaar tevergeefs heeft moeten soebatten om financiering te krijgen voor experimenten, die zijn hypothese zouden kunnen bevestigen. Maar hij kreeg dat geld niet van de sponsors/overheden die jaarlijks wèl miljarden besteden aan de bevestiging van de AGW-hypothese. Hij kreeg dat ook niet van de ‘usual suspects’, zoals Exxon of andere oliebedrijven. Nee, het was uiteindelijk de Deense bierbrouwer Carlsberg, die hem het geld verschafte.

Uit de documentatie, die bij Climategate is vrij gekomen bleek dat het ‘hockeystick–team’ redacties van wetenschappelijke bladen onder druk zette om artikelen die afweken van menselijke broeikashypothese af te wijzen voor publicatie. In de film wordt duidelijk dat dat ook Svensmark is overkomen. Hij wilde de resultaten van zijn experimenten publiceren, maar kreeg afwijzingen van vier verschillende bladen en het lukte hem pas na 16 maanden om de resultaten van zijn onderzoek gepubliceerd te krijgen.

In de documentaire zien wij een Svensmark die daar zichtbaar onder heeft geleden. In de periode waarin de publicatie zijn werk met flut smoezen, zonder enige inhoudelijke argumentatie, werd geweigerd, zien we een zwaarmoedige wetenschapper met een onverzorgd uiterlijk en wilde haargroei. Na de publicatie van zijn werk – en het afscheren van zijn baard – zien we echter weer een herboren Svensmark, die de toekomst met vertrouwen tegemoet gaat.

Voor de documentaire (6 delen) zie hier.