Krijgen wat je wilt. Het zou de titel van het zoveelste motivatieboekje kunnen zijn. Maar zowel levenservaring als de talrijke bronnen bij Ode hebben redacteur Tijn Touber ertoe gebracht uiteen te zetten hoe onze gedachten invloed hebben op ons leven. Hoe maak je dromen waar?

In mijn buurt worden kapotte ramen niet meer vervangen, maar dichtgespijkerd. Als mensen verhuizen, gooien ze de huisraad gewoon op straat. Integratie van culturen betekent hier: elkaar met rust laten en ieder contact zoveel mogelijk vermijden. Ik wil weg, maar ben niet rijk. Nu weet ik dat er mensen zijn die zeggen, dat je een nieuwe woning zelf kunt creëren, als je er maar genoeg in gelooft. En dat niet alleen: nieuwe banen, geliefden, gezondheid en geld zouden als vanzelf komen – eenvoudigweg door het verlangde te visualiseren. De grote vraag was natuurlijk of ik dat ook kon. Ik besloot de proef op de som te nemen.

Mijn droomhuis is hoog. Vanuit mijn slaapkamer kijk ik uit op zee, vanuit de andere kant op bossen. Het ligt aan de rand van een grote stad. Het is ruim, heeft veel ramen en staat in een rustige buurt waar mensen elkaar vriendelijk groeten. Het is representatief, gezellig en betaalbaar. Iedere ochtend visualiseer ik mijn droomhuis. Ik loop er doorheen, sta voor de ramen en ruik de zee en de bossen. Ik hoor het gekrijs van de meeuwen en aan de andere kant het gekoer van duiven. Ik zie mijzelf in de rustgevende, lichte ruimte – soms alleen, soms omringd door dierbaren.

Drie weken gaan voorbij. Op een ochtend heb ik ‘toevallig’ een afspraak in Kijkduin. Ik ben te vroeg en rijd wat rond. Ineens valt mijn oog op een mooie flat. Helemaal bovenin zie ik een poster voor de ramen. Te koop? Te huur? Het is onleesbaar hoog. Zelfs de naam van de makelaar is niet te zien. Het beeldmerk komt me ergens vaag bekend voor. De volgende dag rijd ik naar Ode en zie op een poster hetzelfde beeldmerk. Ik bel, de flat is vrij, ik kan meteen komen kijken. ‘Toevallig’ is de prijs net ruim een ton gezakt, omdat de eigenaar per onmiddellijk geld nodig heeft. Ik hoef alleen maar ‘ja’ te zeggen. Ik zeg ‘ja’ en woon inmiddels in het huis dat ik dus eigenlijk al kende.

Een van de mensen die het visualiseren tot een ware kunstvorm heeft verheven, is de Amerikaanse schrijfster Shakti Gawain. Zij zegt: ‘Creatief visualiseren is de techniek om met behulp van je verbeelding datgene wat je wilt, werkelijk tot stand te brengen. Er is helemaal niets nieuws, vreemds, of ongewoons aan creatief visualiseren. Je maakt er al elke dag, elke minuut gebruik van. Het is je natuurlijke verbeeldingskracht, die je voortdurend gebruikt.’ Iedereen fantaseert en visualiseert. Maar niet iedereen doet dat even bewust en met de overtuiging dat je daarmee je eigen toekomst vormgeeft. Zou dit de reden kunnen zijn, dat sommige mensen er beter dan anderen in slagen hun dromen en idealen te verwezenlijken? Zouden de mensen die huizen en banen creëren de wetten van het universum beter begrijpen? Gawain wijst er allereerst op dat het hele universum uit energie bestaat. Ook schijnbare materie bestaat uit steeds kleinere deeltjes totdat je uiteindelijk alleen maar energie, of trilling, overhoudt.

Wij – mensen – zijn dus energetische wezens in een wereld die uit energie bestaat. Wij beïnvloeden de wereld en de wereld beïnvloedt ons voortdurend. Zoals Albert Einstein zei: ‘Een menselijk wezen is een onderdeel van het geheel dat wij universum noemen. Hij ervaart zichzelf, zijn gedachten en gevoelens, als zaken die losstaan van de rest. Een soort optisch bedrog van het bewustzijn.’ En zijn collega Niels Bohr schreef: ‘Geïsoleerde materiële deeltjes zijn een abstractie, want hun eigenschappen zijn alleen waarneembaar en definieerbaar via hun interactie met andere systemen.’ Vanuit dit perspectief is het enige verschil tussen een gedachte en een rots het gegeven, dat de frequentie van de gedachte vele malen hoger is dan die van de rots. Vandaar dat een rots hard en onbewegelijk en een gedachte vormloos en overal doordringbaar is.

De tweede wetmatigheid is, dat energie van een bepaalde hoedanigheid of frequentie de neiging heeft soortgelijke energie aan te trekken. Gedachten en gevoelens zijn ‘magnetisch’. Je ontmoet ‘toevallig’ iemand aan wie je net dacht, of je slaat een boek open op een willekeurige pagina en je vindt precies de informatie die je zoekt. Op de redactie van Ode liggen honderden tijdschriften en boeken waarvan we er regelmatig één kwijt zijn. Na weer zo’n vermoeiende klopjacht, besloten we even stil te gaan zitten en ons op het boek richten. Na een minuut liep een van ons naar een kast en haalde het boek er zonder aarzeling uit. Het is als een trilling, een resonantie waarop je afstemt.

Creatie, iedere creatie, begint in de geest. Je ziet een gebouw voor je, maakt een schets en bouwt de Taj Mahal. Ook wanneer een idee niet direct een vorm krijgt, is de gedachte alleen vaak al genoeg om de zaak aan het rollen te brengen. Vooral als achter de gedachte een groot verlangen zit. Hoe groter het verlangen, hoe groter de kans dat de gedachte wordt bewaarheid. Napoleon Hill deed begin vorige eeuw onderzoek naar het succes van de top drie procent van de meest succesvolle Amerikaanse ondernemers. Hij onderzocht het succes van grote trekkers van de industriële revolutie, zoals Andrew Carnegie, Henry Ford, Thomas Edison en Alexander Graham Bell. In 1937 verscheen Hills meesterwerk Think and grow rich (vertaald als: Denk groot en word rijk), dat onlangs in de Verenigde Staten nog werd uitgeroepen tot één van de top vijf business-boeken van de twintigste eeuw. De voornaamste kracht die Hill keer op keer bij succesvolle mensen zag, is dat zij hun dromen serieus nemen, die dromen omzetten in duidelijke visies en die visies vervolgens dagelijks voor zichzelf herhalen, zodat het onderbewustzijn erin gaat geloven. Zodra het onderbewustzijn de visie accepteert, straalt de persoon de visie als vanzelf uit, waardoor de droom vroeg of laat in de stof wordt gemanifesteerd. Hill: ‘Rijkdom begint met een geesteshouding, met vastberaden doelgerichtheid. Het is niet of nauwelijks nodig om hard te werken.’ Rijke denkers trekken geld naar zich toe, zoals anderen geluk of pech naar zich toetrekken. Hoe dieper het verlangen, hoe ‘magnetischer’ de gedachte.

Onze – vaak onbewuste – verlangens en denkpatronen creëren onze dagelijkse realiteit, of we dat nu leuk vinden of niet. Het is de bekende self-fulfilling prophecy. Gedachten hebben een veel groter bereik dan je beseft. De twee zoontjes van arts en coach Roy Martina gingen regelmatig vissen. Daarbij ving de oudste steevast meer dan de jongste. Ze wisselden van hengel en plaats, maar dat maakte allemaal niets uit. Toen Martina verder vroeg, bleek dat de jongste het een beetje zielig vond voor de vissen. Dat hij eigenlijk geen vis wilde vangen. Dáár lag de verklaring. Martina: ‘Maar de grote vraag is natuurlijk hoe die vissen dat weten. Die zien tenslotte twee vrijwel identieke wurmen aan identieke haakjes.’

Als je erop gaat letten, zie je voortdurend voorbeelden van hoe je op basis van je denkbeelden je eigen lot creëert. Napoleon Hill: ‘Het is bekend dat een mens uiteindelijk alles gelooft wat hij tegen zichzelf herhaalt, ongeacht of het waar is of niet. Het onderbewustzijn maakt geen onderscheid tussen constructieve of destructieve emoties. Het onderbewustzijn werkt met het materiaal dat wij aanleveren met onze gedachten. Het zal een angstige gedachte evengoed in werkelijkheid omzetten als een gedachte vol moed of geloof. Het voert gewoon uit – manifesteert – wat wij er dag na dag instoppen.’ Als dat dus wantrouwen is, dan kom je voortdurend onbetrouwbare mensen tegen – ‘Zie je wel!’ – en vertrouwen mensen je steeds minder. Als je je onderbewustzijn vooral met liefde voedt, dan heb je steeds meer lief en word je ook steeds meer geliefd.

Het onderbewustzijn is te programmeren. Emoties en gevoelens spelen hierbij een grote rol. Gedachten gevuld met een bepaalde emotie kleuren het onderbewustzijn sterk en creëren krachtige beelden, waardoor je steeds meer in de gedachte gaat geloven. Een emotie vult de gedachte als het ware met vitaliteit en (daad)kracht. Hill vergelijkt emoties met gist in brood, omdat ze passieve gedachten actief maken. De grootste killers voor het manifesteren van je innerlijke verlangens zijn dus zwakmakers als twijfel, angst en cynisme. Dat ondervond ook de Duitse Bärbel Mohr, die al jaren alles wat ze nodig heeft ‘gewoon bij het universum bestelt’: minnaars, huizen, banen, geld, maar ook – onbewust – een crisis. Als ze twijfelt, lukt het niet, vandaar dat Mohr aanraadt een verlanglijstje te maken en dit vervolgens min of meer te vergeten. Wanneer je er elke dag op terugkomt, voed je je wensen namelijk met twijfel: ‘Is mijn boodschap wel aangekomen? Word ik niet vergeten?’ Wie geen last heeft van deze twijfel, kan de ‘bestelling’ echter zo vaak affirmeren als hij wil, het onderbewustzijn zal dan alleen maar meer overtuigd raken.

Nog zo’n principe: visualiseer altijd wat je wílt, hou je niet bezig met wat je níet wilt. Het onderbewustzijn kent of accepteert de woorden ‘niet’ en ‘geen’ niet. Visualiseren of affirmeren dat je een niet-roker bent, betekent dat je voortdurend aan roken denkt – volgens het bekende principe niet-aan-een-witte-ijsbeer-denken. Het geheim van creatie is dus, dat je uitstraalt wat je wílt en niet wat je níet wilt. Als je visualiseert en affirmeert, doe dat dan ook vanuit de onvoltooid tegenwoordige tijd. Als je gelukkig wilt worden, zie jezelf dan nú al als gelukkig. Wanneer je zegt: ‘Over een jaar ben ik gelukkig’, dan zeg je namelijk impliciet: ‘Op dit moment ben ik niet gelukkig’. Iets pas in de toekomst willen, is bevestigen dat je het nu niet hebt en dat is de beste manier om het niet te krijgen. Als je iets wilt hebben, moet je ervaren hoe het is om het nú te bezitten, om het nu te zíjn. Wanneer je in die toestand verkeert, komt wat je wilt – maar niet meer nodig hebt – gemakkelijk op je af.

Ga ook voor goud! Als je een huis visualiseert, maak het dan zo mooi mogelijk, doe geen enkele concessie. Volgens Martina gaat bij iedere ‘e-mail naar het universum’ altijd een bepaald percentage verloren. O ja, verwacht tegenwerking! Alle grote geesten die een droom wilden verwezenlijken, zijn voor gek versleten en hebben veel weerstand moeten overwinnen. Henry Ford ging vijf keer failliet, Walt Disney werd ooit door een dagbladuitgever ontslagen wegens gebrek aan creativiteit en Fred Astaire werd bij zijn eerste screentest geweigerd met de mededeling dat hij niet kon dansen en niet kon acteren. Maar sta vooral ook open voor toevalligheden en wonderen. Als je blijft vasthouden aan je diepe verlangen en er dagelijks energie aan geeft, zal die zich manifesteren door een combinatie van bewuste inzet en een aantal merkwaardige toevalligheden. Dit is wat Carl Jung ‘synchroniciteit’ noemt.

Misschien denk je dat visualisatie vooral een handige truc is. Maar het is ingrijpender dan je denkt. Wie bijvoorbeeld een nieuwe baan gaat visualiseren, komt zijn negatieve geloofsovertuigingen over zichzelf en over het leven tegen. Faalangst, minderwaardigheidsgevoelens en apathie gieren door je hoofd. Pijnlijk en confronterend wellicht, maar ook nuttig, want het zijn deze – vaak onbewuste – programmeringen die je afhouden van het vervullen van je diepste wensen. De vraag is natuurlijk wat je met deze emoties aan moet. Marinus Knoope, uitvinder van de creatiespiraal die wensen tot werkelijkheid maakt (zie Ode 39), spreekt uit ervaring: ‘Er is pas rust en vrede in je hoofd als je bereid bent om dat wat pijn doet – dat wat je afstoot of tegenstaat – te ontvangen en te doorleven.’ Het aanvaarden van emoties en het opruimen van oud zeer, maakt de weg vrij voor creatiekracht. Voor visualisatie is ontspanning van groot belang. Alleen vanuit ontspanning komen je diepste verlangens en dromen bovendrijven. Het bewust scheppen van je eigen lot is niet moeilijk als je stopt met tegen jezelf te strijden en overeenkomstig de natuurlijke principes van creatie leeft.

Roy Martina heeft dit aan den lijve ondervonden. Zij carrière begon met keihard werken en vechten om zichzelf staande te houden. Grote successen werden afgewisseld met pijnlijke nederlagen. Volgens Martina is dit te danken aan de mannelijke creatiemethode. De vrouwelijke methode is al subtieler: je knokt en ploetert minder en vertrouwt meer op je intuïtie. De makkelijkste methode is echter de spirituele weg, die Martina de ‘weg van de moeiteloosheid’ noemt. Hierbij gaat het vooral om de intentie, het geloof dat je uitstraalt. Je gaat ervan uit, dat alles er al is en dat je het alleen maar naar je toe hoeft te halen door de wens sterk uit te stralen – eigenlijk zoals Michelangelo beelden ‘bevrijdde’ uit stukken marmer.

Helaas is het voor veel mensen zo moeilijk te zien of geloven. Daardoor zenden ze tegenstrijdige signalen uit. We zijn geneigd te denken vanuit schaarste in plaats van vanuit overvloed. We wensen aan de ene kant een prachtig huis – het universum gaat in Wassenaar aan de slag – om vervolgens de boodschap uit te zenden, dat we er eigenlijk niet in geloven en het niet waard zijn – het universum zoekt in de Schilderswijk. Het nettoresultaat is een zwak aftreksel van onze diepste wensen. Geloof erin! Wees overtuigd, zie het voor je, anders hoef je er niet eens aan te beginnen. Of, zoals Yoda in de film The Empire Strikes Back tegen Luke Skywalker zegt: ‘Try not. Do or do not. There is no try.’

Wie de weg van moeiteloze creatie bewandelt, heeft bovendien regelmatig het gevoel in contact te staan met wat Luke Skywalker The Force noemt. Napoleon Hill zegt het zo: ‘Door creatieve fantasie heeft de eindige geest van de mens rechtstreeks contact met de Oneindige Intelligentie. Met dat vermogen kunnen we ingevingen of inspiraties ontvangen. Alle fundamentele of nieuwe ideeën vinden hun weg naar de mens via creatieve fantasie.’

Een positieve visualisatie is niet alleen van belang voor je toekomst, maar vooral ook voor je heden. Het beeld bepaalt namelijk de koers die je nu vaart: de beslissingen die je neemt, de stappen die je zet. Hoe sterker het toekomstbeeld is – hoe krachtiger de visualisatie – hoe duidelijker het is wat je nu te doen staat. Wie geen duidelijk toekomstbeeld heeft, heeft geen doel om voor te leven. Deze bestemmingscrisis – die wordt voorafgegaan door een identiteitscrisis – maakt stuurloos. Je zwalkt en wordt voortdurend afgeleid. Je hangt maar wat voor de televisie en voelt je lusteloos. Je leeft niet, maar je wordt geleefd of je overleeft. Je creëert niet, maar reageert slechts op wat er op je afkomt.

Het is van wezenlijk belang om je diepste verlangens, wensen en dromen serieus te nemen. Je diepste verlangens en dromen zijn het antwoord op de vraag: wat bezielt mij, waarvoor leef ik? Ze laten je de essentie zien van wie je werkelijk bent en inspireren je om het beste uit jezelf te halen. Dromen zijn niet altijd hetzelfde als doelen. Doelen zijn meetbaar, het zijn de stappen die dromen mogelijk maken. Een bijkomend voordeel van je dromen serieus te nemen – door ze bijvoorbeeld op te schrijven of publiekelijk te maken – is dat je daardoor mensen aantrekt die je kunnen helpen. Marinus Knoope beseft het belang van het uitspreken – mits op het goede moment – van je diepste wensen. ‘Mensen vragen dan altijd: “En hoe denk je dat dan te doen?” Probeer deze vraag vooral niet te beantwoorden. Natuurlijk weet je dat nog niet. Je weet alleen dat je voor de realisatie van je wensen hulp nodig hebt van anderen. Zeg dus liever: “Goh, dat is een bijzonder interessante vraag, heb jij misschien een idee?” En als die ander dan zegt: “Nou nee ik niet.”, zeg dan gewoon: “Wat heb ik dan aan jou?!”’

Voor Knoope begon zijn carrière als schrijver en inspirator ook met een visualisatie-ervaring. ‘Ik was op een seminar over de kracht van denken en dat je je eigen werkelijkheid kunt creëren. Ik geloofde dat allemaal niet zo, maar besloot het erop te wagen. Ik zei tegen de cursusleider: “Als alles mag, doe dan maar goeroe”. Ik zei het min of meer voor de grap, maar realiseerde me achteraf dat ik dat altijd had gewild, maar omdat ik die wens niet serieus nam, kon hij zich niet manifesteren. Ik begon te visualiseren en de zaak begon te rollen. Ik wilde een boek schrijven; dat boek is er. Ik wilde voor grote zalen staan; dat is gelukt.’

Roy Martina ziet zichzelf op zijn tachtigste de marathon van New York lopen. Belangrijk bij zo’n visualisatie is dat het met alle zintuigen gebeurt. Je ziet jezelf rennen, de gebouwen om je heen, je hoort de uitzinnige menigte, je voelt de kramp in je kuiten, maar gaat desondanks door, je ruikt het zweet en voelt de druppels over je rug lopen. Als je zo’n gebeurtenis één keer heel duidelijk hebt ‘gezien’, wordt hij ‘verankerd’ in het onderbewustzijn. Je hoeft er dan alleen maar dagelijks even aan te denken om het beeld nieuw leven in te blazen.

Verbeeldingskracht is voor het leveren van topprestaties wellicht belangrijker dan wilskracht en techniek. Dat blijkt bijvoorbeeld uit een onderzoek onder Russische topatleten die zich voorbereidden op de Olympische Winter Spelen van 1980. De atleten werden verdeeld in vier trainingsgroepen. De eerste groep trainde puur fysiek. De tweede groep trainde 75 procent fysiek en 25 procent mentaal. De derde groep deed het half om half en de vierde groep was 75 procent mentaal bezig en slechts 25 procent fysiek. De resultaten waren schokkend: de laatste groep boekte de meeste vooruitgang. De groep die het minst vooruit was gegaan, was de groep die louter fysiek had getraind. De uitkomst was precies het tegenovergestelde van wat veel experts – vooral de aanhangers van de ‘no pain, no gain’-theorie – hadden verwacht. De interessante conclusie van het onderzoek is, dat je door middel van visualisaties en mentale training in staat bent je fysieke potentieel te ontsluiten of te verbeteren. Zou het misschien komen, doordat je in gedachten nooit een vrije worp mist?

Pure wilskracht kan zelfs een obstakel worden om je doel te bereiken. Denk maar aan het voorbeeld van op wilskracht proberen te stoppen met roken. Vaak leidt dat tot frustratie. In het boek van José Silva, grondlegger van The Silva Mind Control Method, staat te lezen: ‘Wanneer de wil en de verbeelding met elkaar in conflict zijn, is het altijd de verbeelding die wint. Over je slechte gewoonte nadenken en krachtig besluiten ermee te stoppen, zou je wel eens nog sterker aan die slechte eigenschap kunnen binden. Het is net zoiets als met veel kracht besluiten dat je nu gaat slapen: juist de kracht van dit besluit houd je wakker. De fantasie daarentegen brengt je direct naar je doel, vooral als je je fantasie traint het doel te visualiseren op een diep niveau van de geest. Je moet je doel zien, voelen, horen, proeven en aanraken. Dan zul je krijgen wat je wilt.’

Je hele leven is het resultaat van je eigen gedachten, verlangens en wensen. Bewust en onbewust. Soms ben je zelfs vergeten wat je vroeger ook al weer dacht of wenste. De directeur van de Bijlmerbajes, waar ik meditatieles gaf aan drugsdelinquenten, maakte als kind fietstochten met zijn vader. Ze reden dan vaak langs een instituut voor moeilijk opvoedbare kinderen. ‘Pap,’ zei het jongetje dan altijd, ‘als ik later groot ben, word ik hier directeur.’ Toen de bajesdirecteur wel eens wilde weten wat ik nou precies met zijn gedetineerden deed, vertelde ik hem dat ik ze vooral in contact probeerde te brengen met hun dromen en idealen van weleer. ‘Hoe doe je dat dan?’ wilde hij weten. Ik deed een visualisatieoefening en bracht hem terug naar zijn kinderlijke dromen en verlangens. Ineens realiseerde de directeur zich, dat zijn jeugddroom was uitgekomen! Een grote grijns verscheen op zijn gezicht.

Attentie: aquariusage