Hoewel de zon de afgelopen jaren buitengewoon weinig zonnevlekken vertoont, blijkt er toch sprake te zijn geweest van een grote invloed op de aarde. Dat schrijven zonne-onderzoekers in een artikel dat vandaag gepubliceerd wordt in Journal of Geophysical Research - Space Physics .

Het aantal zonnevlekken wordt gewoonlijk gezien als een goede indicator voor de activiteit van de zon, die normaalgesproken een elfjaarlijkse cyclus vertoont. De nieuwe cyclus (cyclus 24) laat echter ongewoon lang op zich wachten; niemand weet hoe dat komt.

Met een armada van meetinstrumenten op de grond en in de ruimte is nu echter ontdekt dat er tijdens het langgerekte activiteitsminimum van de afgelopen jaren wel zeer krachtige 'windstoten' voorkwamen in de zonnewind - de stroom van elektrisch geladen deeltjes die door de zon de ruimte in wordt geblazen. Deze zonnewindstromen waren in 2008 veel frequenter en krachtiger dan in 1996, tijdens het vorige activiteitsminimum.

De energierijke zonnewindstromen, die soms meer dan een week kunnen aanhouden, hebben een grote invloed op de structuur van de buitenste stralingsgordels van de aarde, en indirect ook op satellieten in een baan om de aarde. Blijkbaar vormt het aantal vlekken op de zon toch geen goede indicatie voor de algehele zonsactiviteit.

Waarom de zonnewindstromen vorig jaar zo frequent en krachtig waren, is onduidelijk. Mogelijk is er een verband met een geleidelijke afname van de magnetische veldsterkte van de zon, waardoor er in het evenaargebied grotere 'coronale gaten' ontstaan: openingen in de ijle zonne-atmosfeer (de corona) waardoor elektrisch geladen deeltjes gemakkelijk met hoge snelheid kunnen ontsnappen.

Govert Schilling (allesoversterrenkunde)