Botsing tussen twee grootste buurstelsels ligt waarschijnlijk in het verschiet

Laatste wijziging: maandag 7 september om 17:23, 3341 keer bekeken
 
Groningen, maandag 7 september 2009

Uit observaties die uitgevoerd zijn met een telescoop van Canadese en Franse makelij op Hawaï blijkt dat de twee meest nabij het melkwegstelsel gelegen stelsels, het bekende Andromedastelsel (M31) en het Driehoekstelsel (M33) elkaar ongeveer 2,5 miljard jaar geleden op een relatief kleine afstand gepasseerd zijn en het tweetal zich opnieuw op een ramkoers bevindt. Daarbij werden soortgelijke overblijfselen van galactisch kannibalisme ontdekt als die bij ons sterrenstelsel gevonden werden in de vorm van zogeheten stellaire stromen. Deze spaghetti-achtige slierten verrezen op het moment dat dwergstelsels te dicht bij de Melkweg kwamen en zijn nu ook in kaart gebracht bij de twee buurstelsels, hetgeen laat zien dat de twee verwikkeld zijn in een gravitationeel ‘touwtrekspel’.

Om een beter beeld te krijgen van de stromen die rond ons stelsel te vinden zijn, welke vanwege het feit dat we ons in het melkwegstelsel bevinden niet of nauwelijks zichtbaar zijn, heeft men een gebied dat zich uitstrekt over een afstand van ruim 500.000 lichtjaar van het centrum van M31 – een afstand die tien keer zo groot is als het aantal lichtjaren tussen de zon en de kern van ons ‘eigen’ sterrenstelsel – de afgelopen tijd uitgebreid onder de loep genomen. In de directe omgeving van het buurstelsel werden talloze sterren gevonden waarvan de veronderstelling bestaat dat het immigranten zijn van dwergstelsels die onder invloed van de aantrekkingskracht van Andromeda staan. Het bevestigt de theorie die inhoudt dat grote sterrenstelsels groeien dankzij de aanwezigheid van kleinere stelsels.

De studie heeft tevens laten zien dat het gebied dat beïnvloed wordt door M31 zich veel verder uitstrekt dan eerder werd verondersteld. Buurstelsel M33, dat zo’n één miljoen lichtjaar verwijderd is van zijn grotere broer, lijkt het slachtoffer van deze eetlust te gaan worden. Het tweetal blijkt namelijk, precies zoals verwacht, verbonden met elkaar te zijn door een enorme sliert van materie die ver in het verleden ontstaan moet zijn toen de twee stelsels elkaar passeerden. Hoewel de positie van de sterren van het Driehoekstelsel anders doet vermoeden, is het geen perfecte spiraal meer door de passage. Diens waterstofgas is namelijk verstoord geraakt. Waarom de sterren die we zien dat niet zijn is vooralsnog een raadsel.

Men heeft met computersimulaties aan kunnen tonen dat het tweetal elkaar enkele miljarden jaren geleden op een afstand van ruwweg 130.000 lichtjaar naderde. Bij die passage ging het er nog relatief rustig aan toe, maar vooral M33 lijkt er in de toekomst minder goed van af te gaan komen. Over zo’n twee miljard jaar zal de afstand tussen de stelsels vele malen kleiner zijn en aangezien de aantrekkingskracht van het Andromedastelsel veel sterker is dan die van zijn buur is het aannemelijk dat het Driehoekstelsel niet nog een keer zal weten te ontsnappen.



Bron: astroversum.nl