Wetenschappers ontdekken storm in tropen van Titan

Laatste wijziging: zondag 16 augustus om 11:56, 3231 keer bekeken
 
Groningen, zondag 16 augustus 2009

Saturnus’s maan Titan, met diens aardachtige wolken, meren en rivieren van vloeibaar methaan en daar bovenop een oranje atmosfeer is op zich een zeer neutrale planeet. Men kan er jarenlang naar kijken zonder ook maar iets op te merken. Dat is dan ook zeer slechts nieuws voor de mensen die Titan’s meteorologische cyclus proberen te begrijpen. Niet alleen omdat er zelden dingen gebeuren, maar ook omdat de interesse om Titan in het oog te houden gewoonweg verdwijnt. Echter is het niet zo omdat iets zelden gebeurt, dat het ook niet gebeurt, maar al te vaak is het zo dat astronomen veel te laat zijn om het vast te leggen.

In april 2008 observeerde Emily Schaller samen met haar collega’s een groot systeem van onweerswolken in de schijnbaar droge medio breedtegraden en de verspreiding ervan in een zuidoostelijke richting over de maan. Uiteindelijk creëerde de storm een aantal heldere voorbijgaande wolken boven Titan’s tropische breedtegraden, een regio waar wolken nog nooit gezien werden en waarvan gedacht werd dat het onwaarschijnlijk was dat deze zich daar zouden kunnen vormen.

“Enkele jaren geleden hebben we een uiterst efficiënt systeem op een kleinere telescoop achtergelaten die ons duidelijk zou moeten maken wanneer het gebruik van de grootste telescopen een vereiste is. ” aldus Brown. De eerste telescoop, NASA’s Infrared Telescope Facility, op Mauna Kea, Hawaii, bekijkt Titan bijna elke nacht opnieuw. Veel leren we op zich niet van het eenmalig bekijken, wel kunnen we al snel een onderscheid maken tussen “geen wolken”, “wel wolken” en met veel geluk “monster wolken”. “De periode waarin ik gegevens aan het verzamelen was voor mijn proefschrift, was net een periode die overeenkwam aan een langdurige periode van geen wolken, dus we hebben nooit echt de volledige kracht van de gecombineerde telescopen moeten gebruiken” zegt Schaller. “Maar dan, na het afwerken van mijn proefschrift, liep ik terug naar mijn kantoor om te kijken naar de gegevens van de vorige nacht en ontdekte ik de verassing van mijn leven,Titan bevatte plotseling de grootste wolken ooit.”

De dag na de telescoop zijn grote vondst, begonnen Schaller en Brown met het volgen van de ontwikkelingen van deze wolken gedurende een periode van meer dan een maand, dit met behulp van de Gemini telescoop op Mauna Kea. “De eerste wolk werd gezien in de buurt van de tropen en werd veroorzaakt door een nog mysterieus proces, maar hij gedroeg zich bijna als een explosie in de atmosfeer.” wist Brown te vertellen. Binnen enkele dagen was er een wolkensysteem die de hele zuidpool bedekte en waren er sporadisch wolken aan te treffen tot helemaal aan de evenaar . Schneider, een expert op het gebied van atmosferische circulaties, wist instrumenteel zijn bijdrage te leveren bij het uitzoeken van de ingewikkelde keten van gebeurtenissen die volgden op de eerste uitbarsting van de wolkactiviteit.

huygens
Illustratie van de op 14 januari 2005
gelande Huygens sonde .

“Dit maand durend evenement heeft veel belangrijke implicaties voor het begrijpen van de hydrologische cyclus op Titan” aldus Brown “maar een van de redenen waarom ik zo enthousiast hierover ben is dat het de wolken in de buurt van de evenaar laat zien – waar ESA’s Huygens sonde geland was – .” Men speculeerde al zeer lang dat de equatoriale regio’s simpelweg te droog zijn om ooit significante wolkendekken te vormen . En toch bleken de beelden van de Huygens sonde in januari 2005 kleine beekjes en kanalen van vloeibaar methaan door te spelen , deze zouden naar alle waarschijnlijkheid moeten ontstaan zijn door een soort regenval in de regio , wat niet mogelijk geacht werd.Wetenschappers hebben nog lang gespeculeerd hoe deze zouden ontstaan zijn in een regio waarvan gedacht werd geen regenval mogelijk te zijn, maar kwamen tot geen duidelijk besluit. Deze nieuwe resultaten duiden er dan ook op dat regenval in de buurt van Titan’s evenaar wel degelijk mogelijk is.



Bron: astroversum.nl