Mandala betekent letterlijk magische cirkel. Het woord stamt uit het Sanskriet. Een mandala is een cirkelvormige, symmetrische afbeelding met daarin andere symmetrische afbeeldingen, maar het is veel meer dan dat. De mandala is een symbool en een symbool verwijst naar een verborgen inhoud die men niet meteen herkent. Daardoor kan de mandala een middel zijn om kennis over te dragen, of men zich daarvan bewust is of niet. Door de mandala in gedachten binnen te gaan kan men kennis over zichzelf verwerven en zich ontdoen van het niet-kennen dat ons leven verduistert. We kunnen steeds meer tot de ontplooiing van onze ongekende mogelijkheden komen door de verborgen symboliek rondom ons te leren 'lezen'. Maar natuurlijk is een mandala ook gewoon mooi om te zien en te maken. Vooral het laatste werkt meditatief, en verschaft grote zelfkennis. Je kunt de mandala dus in feite zien als een soort plattegrond van ons menselijk bewustzijn. Daarom wordt het tekenen van mandala’s vaak als therapie voorgeschreven.

Op zich lijkt een mandala makkelijker te maken dan hij is. Zeker als je hem zo symmetrisch mogelijk wilt maken. Alles wat getekend wordt vanuit een cirkelomtrek en weer terug, kan een mandala worden. Het werkelijke middelpunt van een cirkel is een punt. De punt symboliseert eenheid, heelheid, volmaaktheid en is bijna in alle vormen het symbool voor het Goddelijke. De punt bevat alles, echter in potentie.

In de cirkel, gezien als uw innerlijke wereld dat u uit gaat dragen, kan er van alles gebeuren. De wet van de wereld is beweging, de wet van het midden is rust. We leven vanuit het middelpunt( ook al kunnen we het niet waarnemen en verlangen we er naar). Juist om deze reden is mandalatekenen een meditatieve hobby. Je ordent jezelf als het ware iedere keer als je een mandala maakt. Je probeert in rust in het midden te komen en uiting te geven aan wat in je leeft en je evenwicht te herstellen. Iedereen bezit scheppende vermogens om dit te doen, iedereen kan de juiste inspiratie vinden. Hoe we de dingen doen is belangrijk. Net als de Zen monniken eenvoudige handelingen zoals afwassen, lopen, zitten, enz. als hulpmiddel gebruiken op weg naar bewustzijn in hun middelpunt. Zo kun je al je handelingen opvatten als rituelen en je er van bewust worden, dat al je handelingen betekenis hebben. Bij de mandala is het ritueel om het midden cirkelen. En spelen als een kind vanuit je innerlijk middelpunt, daar haalt een kind ook zijn bijna onbegrensde energie en vreugde vandaan.

Hoewel de mandala van oorsprong Oosterse is, heeft het zijn wortels in bijna iedere cultuur. In veel oude culturen komen we het gebruik van de cirkel tegen. Ook als symbool voor de zon, de wereld en de totaliteit van de kosmos. Op allerlei rotstekeningen, graven en muren vinden we de cirkel als symbool. Over de hele wereld zijn er dan ook mandala's te vinden. De Indianen hebben het medicijnwiel, het Oosten heeft het Yin-Yang teken en de Kelten hebben hun Keltische knopen en vlechtwerk. Vooral deze laatste zijn erg populair in de vorm van tatoeages en sieraden. Naar alle waarschijnlijkheid zijn de Kelten ook verantwoordelijk voor het bouwen van Stonehenge in Engeland, vanuit de lucht gezien, eveneens een mandala. 

De Aboriginals tekenen mandala-achtige vormen in het zand om met hun voorouders in contact te komen. In het Westen zijn de prachtige roosvensters in de Gotische kerken en kathedralen te bewonderen. In de Islamitische wereld is het verboden om levende wezens uit te drukken en om toch uitdrukking te geven aan gevoelens ontstonden er o.a. veel prachtige mandala’s. Ook in de natuur zijn er ontelbare voorbeelden van mandala's te vinden. Soms denken we niet meteen aan een mandala, maar ze zijn het wel. Enkele bekende natuurlijke mandala’s zijn: de doorsnede van vruchten, bloemen, spinnenwebben, slakkenhuizen, vogelnestjes, ijskristallen, wervelwinden, onze hersenen, de kosmos, de planeten, kristallen, atomen, etc..

In het dagelijkse leven zien we de mandala terug in o.a. het wiel, het kompas, de paraplu, de draaimolen, in serviesgoed, salades, taarten, ringen, verkeersborden, etc.. De bekende psycholoog C.G. Jung introduceerde de mandala hier in het Westen. Toen hij werkende als psychiater in een psychiatrisch ziekenhuis zelf ernstig depressief werd, ontdekte hij aan den lijve dat de mandala als vorm van creatieve therapie integrerend en helend werkt bij de ontwikkeling van de persoonlijkheid. 

De cirkel heeft door de eeuwen heen een bijzondere plaats ingenomen in de symboliek en is het meest bekende geometrische symbool dat er is. Ook in de architectuur, kunst en rituelen is en wordt de cirkel veelvuldig toegepast.

De meeste bekende mandala’s zijn de Boeddhistische mandala's uit Tibet en India. Daar is de mandala een belangrijk middel is om zich te concentreren bij het mediteren, maar hij wordt ook gebruikt bij de inwijding van Boeddhistische monniken. Meestal worden ze door Boeddhisten met gekleurd zand gemaakt. Deze zandmandala's worden al eeuwen lang volgens vaststaande regels gemaakt en is een actieve vorm van meditatie. Als de mandala klaar is wordt hij ritueel teruggegeven aan de aarde door het zand in een stromende rivier te gooien. Het maken van de mandala is een oefening in onthechting, het gaat om de weg die je volgt en niet om het eindresultaat.

Voor een online Mandala Tekencursus klik op de bron vermelding.