Eén van de verschillen tussen mens en dier, zo hebben we geleerd, is dat wij beschikken over een 'moreel kompas': dat we weten wat goed en kwaad is en de dieren niet. Volgens de Sunday Telegraph klopt dat echter niet, want ook dieren beschikken over het vermogen om een onderscheid te maken tussen wat juist en wat verkeerd is. Dat schrijft professor Marc Bekoff, een ecoloog die is verbonden aan de universiteit van Colorado in Boulder, in een controversieel nieuw boek. Morele overwegingen, stelt Bekoff in 'Wild Justice', zitten in de hersenen van alle zoogdieren en vormen de 'sociale lijm' die zelfs van nature agressieve en competitieve dieren in staat stelt samen te leven in groepen.

Aangeboren gevoel
Bekoff onderbouwt zijn stelling met talloze gegevens die aantonen dat verschillende diersoorten wel degelijk beschikken over een aangeboren gevoel voor wat eerlijk is, dat ze empathie tonen en andere dieren in nood helpen. Daaruit leidt hij af dat de aloude stelling dat alleen de mens een moreel wezen is, niet klopt. "Net als bij mensen verschillen ook bij dieren de morele nuances van een bepaalde cultuur of groep. Morele codes zijn specifiek voor elke soort, dus je kunt die moeilijk met elkaar of met mensen vergelijken", schrijft Bekoff.

Groepsverband
Bekoff is ervan overtuigd dat de morele eigenschappen die dieren ontwikkelen, helpen hun gedrag te reguleren, vooral bij dieren die in sociaal groepsverband leven zoals wolven of mensapen. "Want die codes helpen samenwerkingsgedrag te bevorderen of interne strijd binnen een groep te beteugelen", luidt het.

Structuren
Deze conclusies sluiten aan bij recent neurologisch onderzoek dat aangeeft dat zoogdieren als dolfijnen en walvissen dezelfde structuren in hun brein hebben die bij mensen verantwoordelijk worden geacht voor het hebben van empathie. Bekoff, die zijn boek schreef samen met filosofe Jessica Pierce, bevestigt dit door te wijzen op gevallen waarbij dolfijnen mensen hebben geholpen om te ontkomen aan haaien en olifanten die een antiliope hebben geholpen te vluchten. "Hoewel moeilijk met zekerheid kan worden gezegd dat hier sprake is van empathie tussen de verschillende soorten, kun je evenmin met stelligheid beweren dat dit niet het geval is", klinkt het. (belga/lpb)