(IPS) Dat Obama als president na acht jaar Bush een andere koers zou varen, was al tijdens zijn verkiezingscampagne zonneklaar. Maar nergens was de breuk met zijn voorganger zo groot en abrupt als op het vlak van milieu en de strijd tegen de klimaatverandering. In zijn eerste honderd dagen in het Witte Huis deed de nieuwe president er alles aan om decennia Amerikaans beleid om te buigen naar een duurzame politiek.

Het is goed mogelijk dat toekomstige historici de Amerikaanse presidenten in dit tijdperk zullen beoordelen op de manier waarop ze met het klimaat- en energievraagstuk zijn omgegaan. Waarnemers hebben het nu al over de broodnodige “groene Franklin D. Roosevelt”, die tegelijk de economie en het milieu moet redden.

Obama lijkt zich alvast goed bewust van zijn sleutelrol. Het milieu, dat de voorbije acht jaar nauwelijks aan bod kwam in het beleid, werd plots een van de pijlers in het beleid van de nieuwe president. Het thema kwam aan bod in bijna al zijn belangrijke toespraken en hij betrok het ook consequent in andere dossiers, zoals de redding van de Amerikaanse auto-industrie, het energiebeleid en de doorstart van de slabakkende economie.

Wakker geschud
Obama begon zijn ambtstermijn al met een aantal opvallende benoemingen in zijn regering. Als minister van Energie koos hij Steven Chu, Nobelprijswinnaar voor zijn onderzoek in de fysica, en Carol Browner werd de nieuwe “energietsaar” die het energiebeleid van het Witte Huis in goede banen moet leiden. Met de keuzes maakte Obama duidelijk dat het hem menens is met de strijd tegen de klimaatverandering: beide kandidaten stonden bekend om hun progressieve ideeën en hun steun voor een strenge CO2-wetgeving.

De nieuwe regeringsfunctionarissen schudden het land meteen wakker met grimmige uitspraken over de toestand van het milieu. “We kijken aan tegen een scenario waarbij er geen landbouw meer is in Californië, en ik zie ook niet in hoe ze hun steden leefbaar zouden kunnen houden” zei Chu net na zijn aanstelling. En: “Er is een echte economische ramp in de maak voor onze kinderen, voor uw kinderen.” Een ware schok voor een land dat gewend was geworden aan een voortdurende terroristische dreiging, maar nauwelijks geïnformeerd was over de klimaatverandering, de enorme afhankelijkheid van fossiele brandstoffen of de staat van het milieu.

Doordrongen
De toon was meteen gezet. Obama was nauwelijks zes dagen president, of hij nam twee belangrijke besluiten die de positie van de Verenigde Staten in het klimaatdossier compleet hertekenden. De president vroeg het Environmental Protection Agency (EPA) om de beslissing van de regering-Bush uit 2007 te herzien, die een vraag van Californië en dertien andere staten had afgewezen om strenge uitstootnormen voor de transportsector vast te leggen. Tegelijk droeg Obama het ministerie van Transport op om werk te maken van de wetgeving die de efficiëntie van nieuwe auto’s en vrachtwagens met 40 procent moet verhogen tegen 2011.

De noodlijdende auto-industrie was volgens de nieuwe president enkel te redden als ze snel kleinere en meer zuinige auto’s zou maken. Hij ontvouwde een plan om tegen 2015 één miljoen hybride-auto’s op de Amerikaanse wegen te krijgen en maakte daarvoor leningen beschikbaar voor de auto-industrie. Ook het beschikbare geld voor de ontwikkeling van nieuwe autobatterijen werd vertienvoudigd naar twee miljard dollar.

Het hele economische beleid van de president, met zijn economische reddingsplan op kop, is doordrongen van groene thema’s. Zijn eerste begroting bevat grote investeringen in schone energiebronnen en maakt komaf met verschillende subsidies aan fossiele brandstoffen. Obama wil nog tijdens zijn eerste ambtstermijn het aandeel van hernieuwbare energiebronnen verdubbelen, en deed de grootste investering in energie-efficiëntie in de Amerikaanse geschiedenis.

Zijn reddingsplan voorziet onder meer in grootschalige werken om openbare gebouwen milieuvriendelijker te maken. Massale investeringen in het openbaar vervoer, met hogesnelheidstreinen als speerpunt, moeten een alternatief bieden voor transport via de auto of het vliegtuig.

EPA herrijst
Het Amerikaanse milieuagentschap EPA, dat onder de regering-Bush ronduit gemuilkorfd was, kreeg met de nieuwe regering een tweede adem. Enkele weken geleden nog zorgde het agentschap voor een kleine revolutie door CO2 en vijf andere broeikasgassen voor het eerst te bestempelen als vervuilende stoffen die een gevaar kunnen betekenen voor de volksgezondheid.

Milieugroeperingen zijn erg blij met de beslissing, omdat het agentschap nu het recht heeft om de uitstoot te reguleren onder de Amerikaanse Clean Air Act. Daarmee neemt ook de druk op het Congres toe om dit jaar nog nationale standaarden en reductiedoelstellingen op te leggen, misschien zelfs nog voor de internationale top in Kopenhagen in december.

“Waar de regering-Bush achterop hinkte, neemt de regering-Obama nu het voortouw”, zegt David Bookbinder van de milieuorganisatie Sierra Club. “De vraag is niet meer of en zelfs niet wanneer de VS zullen reageren tegen de klimaatverandering. We doen het nu.”